https://electroinfo.net

girniy.ru 1
Қиялы селолық округі 1929 жылы құрылды


1910 жылы жерсіз және аз жерлері бар Поволжья, Украина, Самара Ресей орталық облыстарынан шаруашылықпен айналысатындары Сібірге бағытталды,Иссық-Көл жанында Надежка поселкосында тоқталды, олардан бұрын келгендер және астық себумен айналысқан жергілікті шаруа адамдардан жер жалдады.

Бірақ олар өз жер бар болғанынын қалап және Петропавл қаласында жер үлесін (отруба) жаздырып беріп жатқанын естіп келгендері сонда өтініш берді, оларға Баспақ учаскесінде жер бөлігін бөліп берді.

1913 жылы Иваницкий Филипп Захарович ұлдарымен, Шаповалов Игнат Гаврилович, Остапчук Гаврил Карпович үш ұлымен атқа мініп Боспақ учаскесін іздеуге шықты. Бұл орынды тапты, ол казіргі Махоровка селосы тұрған жерде.

Бірақ екі күн бұрын Булаевтан Маёр Алексей Алексеевич сегіз баласымен палаткада орналасқан.

Осында олар келер алдында қазыналық қаражатынан екі құдық қазылды, бір құдық Электрическая көшесінде, екінші құдық Пионрская көшесінде бар.

Келгендері бөлінгег мекенді тапты, оларда нөмерланеге тақтайшылар тұрды. Бірінші қыста 16 отбасы қыстады.

Осы жерде бірінші қоңысқа келген Майоров құрметіне,Қиялы селосы бұрын Махоровка дер аталған, тұрғындары селоны Майоровка селосы деп атауға ауданға құжаттарды апарып келе жатқанда, күшті жаңбыр жауып, құжаттар сұланып «й» әріпі өшіріліп кетті, сондықтан ауданға апарған құжаттарда, Махоровка селосы деп оқылды.

Көшіп келген тұрғындар негізгі өз шаруашылық өнімін Петропавл қаласына апарып сатты.

1921 жылы Петропавл-Көкшетау темір жол құрылысы басталды.

1922 жылы солдаттар әскерден келіп темір жол құрылысын жүргізуге көмектесті, екі километр Махоровқадан Қиялы станциясы ашылды.

1924 жылы алғашқы поезд жүрді.

Бірінші «Киялинский» совхоздың директоры 1929 жылы Наумов, бас бухгалтеры Хлабустов, прораб Замыслов, бас агроном Петринев болды.

Бірінші кезекте ағаш қамба құрылысы басталды, кісілер көшіп келіп жатты бірақ тұрғын үйлері болмағандықтан, оларды қамбаға орналастырды.


Одан әрі мектеп, 15-АҚТМ, аурухана, гараж, қойма, дүкен құрылысы басталды.

1932 жылы балшықтан клуб салынды.

1935 жылы совхозда шошқа, ірі қара мал, қой өсіру мал шаруашылықтарының дамуы басталды.

1936 жылы бақша шаруашылық құрылысы басталды және совхоз көгаландырылды.

1972 жылы «Киялинский» совхозы «им 50 лет СССР» совхозына қайта аталды.

Қиялы селолық округында 6 село орналасқан: Қиялы селосы (орталық), Кучковка селосы, Барыкөл селосы, Земледельческое селосы, Гагарино селосы.

Әр селода негізгі мектептер, бала бақшалары, клубтар, дүкендер, моншалар жұмыс істеді.

Қиялы селосында элеватор, мүнай базасы, майзауыты, автобаза, жол құрылыс учаскесі, орман питомнигі жұмыс істей бастады.

Екі мектеп жұмыс істеді: Қиялы ОМ -і және Станционная НМ-і, 15-АҚТМ-ә, мәдениет үйі, автобаза клубы, элеватор клубы, 5 бала бақшалары, аурухана, рабкооп, пошта, телеграф, үш монша.

Округ 49055 гектар көлеміндегі аумағында 3 тұрғын пункті орналасқан: Қиялы селосы, Кучковка селосы, Барыкөл селосы.

Кучковка селосы мен Барыкөл селосы Шағалалы- Теңгіз өзен жиегінде орналасқан, соның ішінде 4 жасанды су қоймасы бар.

Округ Тайынша ауданымен шегінде

Қиялы селолық округ орталығы - Қиялы селосы

Әкім: Құрманбаев Қизат Ғазизұлы, қазақ, білімі жоғары, дене шынықтыру мұғалімі, Қиялы селосының әкімі болып 2002 жылы мамыр айынан бастап жұмыс істейді.

Облыс орталығына дейін 100 км , аудан орталығына дейін 40км

Облыс және аудан орталығына дейін жол асфальтпен жабылған.

Округ шеқара бойынша «Темір-Жолы» ААҚ- ның темір жолы өтеді.

Кучковка с.

Қиялы селосына дейін 12 шақырым, топырақ жол, аудан орталығына дейін 52 км,облыс орталығына дейін 112км.

Барыкөл с.

Қиялы селосына дейін 25 км, топырақ жол, ауданға дейін 65 км, облыс орталығына дейін 125 км.


Тұрғын пунктерінің тұрғындар саны


Тұрғын пунктерінің атауы

2008

2009

2010

Қиялы с.

2356

2202

2283

Кучковка с.

174

170

160

Барыкөл с.

134

140

125

Тұрғындардың барлығы

2673

2512

2568

Округтың этниқалық құрамы

Ұлттар


2007

2008

2009

Қазақтар

269

420

432

орыстар

1473

1353

1373

украиндар

452

452

462

немістар


213

123

128

белорустар

44

44

47

татарлар

32

32

35

поляктар

72

70

73

басқалары

18

18

18

Округ тұрғындарының экономиқалық белсенділігі


Мерзімі



Экономиқалық белсенді тұрғындары

Экономиқалық белсендіксіз тұрғындары

Жұмыспен қамтылған

жалдаған жұмысшылары

өзіндіқ жұмысымен айналасатын

жұмыссыздар

зейнеткерлер

студентер, оқушылар

мүгедектер

2009

1348

532

603

98

461

605

71

2010


1330

603

532

90

398

575

71


01.01.10 жылға Қиялы селолық округ бойынша тұрғындар саны


ер адамдар

1249

зейнеткерлер

389

әйел адамдар

1319

мүгедектер

72

15 жасқа дейін балалар

235

соғысқа қатысқан

3

жұмыс істейтін тұрғындар

1260

ҰОС мүгедектері

1

студенттер

81

оларға теңелген афганыстан соғысына қатысқандар

4

мектеп оқушылары

494

репрессиялғандар

19

6 жасқа дейінгі балалар

166

ҰОС –қа қатысқан

қайтыс болғандардың жесір әйелдері

4

Тұрғындардың негізгі қызмет түрі – малды өсіру және көбейту, шошқа, құс, көкөніс өсіру


2010 жылы орамдарда мал барысы туралы мәліметтер


№пп

Тұрғын пунктінің

атауы

ІҚМ

соның ішінде сиырлар

шошқалар

қойлар

жылқылар

құстар

1.

Қиялы

1004

655

1550

618

123

7968

























2.

Барыкөл

171

94

224

70

8

2054

3.

Кучковка

175

101

226

112

14

1978




Барлығы

1350


850

2000

800

145

12000


АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ:

«Салют» ЖШС-нің директоры Бутко Андрей Витальевич

«Салют» ЖШС –і ірі астық шаруашылығының бірі, СССР 50жыл атты совхоздың қайта құрылғанда құрылды, егіс көлемі 6980 га, бидай, арпа өсіреді.

Мал шаруашылықтан ІҚМ -365 бас, фермалар Кучковка селосында орналасқан.

«Салют» ЖШС-да 105 адам жұмыс істейді.

«Салют» ЖШС-да өндірістік ғимараттары бар: Кучковка селосында орналасқанн фермалар, МТШ – сы, автогараж, бидай қырманы, қойма ғимараттары, су қысым мұнара, кафе, қонақ үй.

«Рубикон» ЖШС-і

«Бестау» ЖШС -і базасында құрылған

Директоры Бейсенов Айдын Сейтжанұлы

32 адам жұмыс істейді

Негізгі қызмет түрі – бидай егісі, егіс көлемі 1150 га

«Қиялы- Агро –10 »ЖШС-і

им.50лет СССР совхоз қайта құрылғанда құрылды

Директор Чернолых Николай Петрович

Негізгі қызмет тұрі – астық егісі, егіс көлемі 9550 га

40 адам жұмыс істейді

Өндірісті ғимараттардан Барыкөл селосында астық қырманы қойма ғимаратары, МТШ-сы, гараж бар.

Негізгі астық өнімі- бидай өнімі

«Гагарино» ЖШС-і

Директоры Қарымсаков Сергазы Насибуллаұлы
Негізгі қызмет тұрі – бидай егісі, егіс көлемі 869 га

Жұмыс істейтіндер 22 адам

Округта 42 ауыл шаруашылық қожалығы және 6 ПТ саналады.

Егіс көлемдері 13532 га

Ауыл шаруашылық қожалықта жұмыс істейтін 120 адам

Ауыл шаруашылық қожалықтарының негізгі қызмет тұрі – дәнді дақылдар егісі

Негізгі дақылы – бидай

Қарымсақов Қ/Ш-ғы,Гайдемский Ю.С., Горич Ю.В., Данилов С.Н. ірі ауыл шаруашылық қожалықтары


Округта пайдаланатын жерлер 52669 га, егістік жері 36432 га, көп жылдық шөптер 104 га, өріс 14950 га, өзен 40га, басқа пайдаланатын жерлер 105 га.

ӨНЕРҚӘСІП ҚЫЗМЕТІ

«Қиялы - Астық» ЖШС-і

Директор Қожамкелов Самат Айтпайұлы

105 адам жұмыс істейді

Негізгі қызмет тұрі – бидай өнімін сақтау және өндіру
Көлемі 100000 тонна

«Солтүстік жанар май » ЖШС-і

Директоры Мұсабаев Серік Қирғызұлы

40 адам жұмыс істейді

Негізгі қызмет тұрі –мүнай өнімді сату және сақтау

«Қиялы майзауыт» ЖШС-і

Орындаушы директоры Сериков Юрий Леонидович

Негізгі қызмет тұрі – сүт өнімі, «Крестьянское» сар майын өндіру.

Майзауыты Астана , Алматыда ұсынып өз өніміне сыйлықтар және сыйлық орындарын бір емес рет жеңді.

Өндірістің жалпы көлемі тәуілікте 15 тонна сүт, 800 кг май.

ДИІРМЕНДЕР

«ҚИЯЛ диірмен кешеңі» ЖШС -і басшысы Омаров А. Қ. өнімнің өндірісі тәуілікте 25 тонна

74 адам жұмыс істейді

«Альянс Жолы» ЖШС-і

Директоры Кондратов Н.Н.

Негізгі қызмет - көмірді сату және сақтау

«СКПК» - орындаушы директоры Кабачок Александр Владимирович

Негізгі қызмет – көмірді сату және сақтау

  1. адам жұмыс істейді

«РОКА» ЖШС -і, ГАЗС

Қиялы с. аумағында орналасқан

Көлемі тәуілікте 500-600л

Бір үлкен газ балоны 1680 теңге тұрады

АЗС ж/қ Қаскин Т.

Қиялы селосы кіре бересінде орналасқан

БІЛІМ

Қиялы орта мектебі
Мектеп ғимараты типті, 360 отырыс орындары бар

Директоры Анафьяянов Темірболат Габдрашитұлы

Оқушылар саны 243, мектепке дейінгі балалар саны –26, мұғалімдер-35


28 мұғалімнің жоғары білімі бар, 7 адамның орта білімі бар.

Мектепте компьютерлік сыныптары бар, бұл сыныптарда 10 жұмыс орны бар, кітапхана, спортзал, стадион, спорт алаңы, дәмхана бар.

Кучковка негізгі мектебі

Мектеп ғимараты типтік, 66 отырыс орындары бар.

Директоры Ленгардт Светлана Михайловна

Оқушылар саны 21 адам, мұғалім саны 6 адам.

Олардың ішінде 4 мұғалемнің жоғары білімі бар, 2 орта біліммен. Мектепте спорт алаңы бар, спортзал Кучковка клуб ғимаратында орналасқан, дәмхана жұмыс істейді.

Мектепте 3 компьютер бар.

Мектептің жанында үлкен телім учаскесі бар, картопья және басқа көкөністер өсіріледі.

3 -Кәсіптік лицейі

Директоры Бельденов Самат Шаяхметұлы

3-ҚЛ екі қабатты ғимарат, осында компьютерлік класстары, математика, химия, қазақ тілі кабинеттері жабдықталған

Ғимарат ыңгайлы, 320 отырыс орыны бар.

3-ҚЛ –і машина- трактор паркінің техниқалық қызметін көрсету жөніндегі шебер кәсібі, ауыл шаруашылық өндіріс (фермер) шеберлері, үй шаруашылықтағы әйел.

Мектепте 250 оқушылар оқиды.

Оқытушылар саны - 38 адам

Мұғалем саны 14 адам, 12 мұғалімде жоғары білімі бар, 2 мұғалемнің орта біліммен.

3-ҚЛ-да 70 кісіге жатақхана, стадион, спортзал, шеберханалар, лабараториялар бар.

3-ҚЛ-і 600 гектар егістік жер көлемі бар.

3-ҚЛ-і бидай, картоп өсіреді.

3-ҚЛ-да дәмхана бар, онда оқушылар аз қамтамасыз отбасыларынан жатақханада тұрған оқушылар ақысыз тамақ ішеді.
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ

Қиялы селосында Қиялы ДА – сы жұмыс істейді

Бас дәрігер Барышева Валентина Алексеевна

Медбикелер саны-11,

Жоғары біліммен-1, Қиялы ДА –ның жалпы тәжіриебелі дәрігері Қиялы, Кучковка, Барыкөл селоларға қызмет көрсетеді.

1 ДӘРІХАНА


«Лосинская» ЖҚ 1 дәріхана

САУДА

Округ тұрғындарына 17 дүкендер қызмет көрсетеді, негізгі дүкендері аралас типті, бір шаруашылық, 3 азық - түлік дүкендері бар.Дүкендер негізгі бөлек ғимараттарында орналасқан, барлық дүкендерде мұздатқыш қондырғылары, мұздатқыштар, көрмелер бар.

Тауардың ассортименті бай, әр түрлі, шұжықтар, жеміс, шырындар, кондитер бұйымдары, жармалар тұрақты болады.

Округ дүкендерде тауар бағалары қала дүкен бағаларынан төмен.

Кіші селоларда теқ қана Қучковка селосында дүкен бар, «Салют» ЖШС-і ие болады.

Барыкөл селосында көшпелі сауда жұмыс істейді.

Бір айда дүкендерде 500000 теңге айналымы болады.

Өнер кәсіптік тауарларды алуға әлі мүмкіндік жоқ, жеке кәсіпорындарымен әкелген тауарлары негізгі аз қамтамасыз отбасылар санына есептелген.

Дүкендер барлығы-17

Араласқан - 13

Шаруашылық –1

Азық- түлік- 3

Наубайхана Саранцева ЖҚ-і

Әр кәсіпкердің өндірілетін тауар көлемі тәуілікте 70 бөлке болып саналалды, жазғы уақытында олар тұрғындарды нан мен толық көлемінде қамтамасыз етпейді, сондықтан нан басқа селолардан әкелінеді, Власовка селосынан Смужинская ж/қ

Нанның бағасы 42 теңге

Қиялы майзауытта (тұшпара) жартыфабрикат дайындау бойынша цехі жұмыс істейді, бұл өнім сұранымды, дайын азық түлігі тәуілігінде көлемі 25 кг болады.

Округта кәсіпкер қызметімен 130 адам айналысады

Мәдениет

Қиялы с.

1-Кітапхана, 9000 кітап қоры

Кітапханашы Ысқақова Рәзия Ғазизқызы


Қиялы селосында клуб бар иесі «Салют»ЖШС-і , дискотека өткізу залы жұмыс істейді.

Кучковка селосында иесі «Салют» ЖШС-і клуб бар, онда дискотекалар және мерекелік шаралар өткізіледі.

Округта үш спортзал бар
  1. Қиялы ОМ-нің спортзалы бөлек ғимаратта орналасқан, стандарттқа сәйкес, 2008 жылда спортзалдың күрделі жөндеу жұмыстары өткізілген


  2. 3-ҚЛ спортзалы оқу корпусымен бірге жалғастырылған

Кучковка село спортзалы клубта орналасқан

Округта екі стадион бар

  1. 1. Қиялы ОМ-де

2. 3-ҚЛ-да

ИНФРАҚҰРЫЛЫМ

Пошта

Пошта бөлек ғимаратта орналасқан, қөрсететін қызметтері:

мемлекеттік бажын, зейнетақы, жалақыны беру, мерзімді жазылымдарды апару, хат алу мен апару, (газеттер, журналдар, конверттер, открыткалар) басылым шығармаларын сату.

АТС

Абонентер саны 636

Билайын, ұялы байланыс орнатылды

Кучковка ,Барыкөл селосында телефондар мектептерде орналасқан.

Округта монша бар

Иесі Қиялы селосы «Қиялы-Астық»ЖШС-і, билеттің құны-150 теңге

Әлеуметтік қызметі

11 әлеуметтік жұмысшылары 65 зейнеткерлерге қызмет көрсетеді

Тұрғындарды жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау




01.01.10жылға

Тіркелген жұмыссыз саны

17 адам

Жұмыссыздық нақта деңгейі, %

1,0%

Жұмысқа орналасқандар

143 адам

Әлеуметтік-осал тұрғындар тобына жататын адамадар саны

122

Сәттсіз отбасылар саны

4

Селолық округ бойынша салық төлеушілер жеке тұлғалар саны –890, заңды тұлғалар саны-

Учаскелік полиция инспекторының жұмысы және қылмыстықты алдын ала алу


Қоғамдық тәртібін сақтау үшін пункті құрылған және жұмыс істейді, онда 1 учаскелік инспекторы, учаскелік инспекторнының көмекшесі жұмыс істейді.

Округ әкімі аппарат ғимаратында кабинет бөлінді, қызмет қөлігі жоқ, компьютер жоқ.

15 адам «Сарбаз» тобы құрылған, кезекшілік жұмысы кесте бойынша жүргізіледі.

Пассажир тасымалдауы

«Темір - Жол» ААҚ-ның темір жол вокзалы

Автобуспен қамту

Пассажир тасымалдаумен Қиялы-Петропавл, Петропавл-Қиялы маршрутімен, жеке кәсіпкер Клюев В.Л. айналысады, сонымен бірге 2 жеке кәсіпкерлер бар.

СУМЕН ҚАМТУ

Округ аумағында үш су кісімы мұнаралары бар

Қиялы с.

«Салют» ЖШС-де , «Қиялы-Астық» ЖШС-де, «Қиялы майзауыт» ЖШС-де

Тұрғындарды сумен қамтуы «Салют»ЖШС-і мұнараынан сатып беріледі, 1 куб.м. 160 теңге құны

Сонымен Қиялы селосында үш қоғамдық ішетін су құдықтары бар, 4 құдық техниқалық сумен

2009 жылда 6 км су желістері, 26 колонкалары орнатылды.

Кучковка селосында, Барыкөл селосында су желіс бойынша беріледі

АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫ

Округ аумағында автомобиль жолдары бар

топырақ жолдары –35 км, қатты жолдар - 40 км

Округ Астраханка- Смирново-Қиялы- Тайынша КСТ-44 автомобиль жолдарына қызмет көрсетеді


ТҰРҒЫН ҚОРЫ


Қиялы с 49818,8 т.м

Кучковка с. 4471 т.м.

Барыкөл с. 3611,3 т.м

БАРЛЫҒЫ 57898,1 т.м.