1 есеп. «Одақ» ЖШС 25 қызметкерлердiң штатында алады. (қаржы директоры) қызметкер Т.А.ұқыптыға келiсiм шартының жеке Трудовоесiмен сәйкес жалаки бойынша еңбекақы 110000 теңге көлемiнде есептеседi және 25%-шi өлшемдегi ай сайынғы сый ақы ескерiлген.
Қызметкерге ай қаңтардың iшiнде (заңмен қойылған нормалардың шектерiндегi) келесi төлеулер өндiрiп алды:
1 ) қолданылмаған демалысқа өтем - 90000 теңге;
2 ) қызметтiк iссапар бойынша өтем - 42000 теңге;
3 ) мамандық бойынша мамандықты жоғарылату курстерi - 30000 теңге;
4 ) (12 жылдар) бөпеге лагерьге жолдама - 40000 теңге.
Қаңтар, әлеуметтiк салыққа қызметкердiң табыстарымен жеке табыс салығын есептеп шығарыңыз. Беруге табысты анықтаңыз. Жеке табыс салығы және әлеуметтiк салықты бюджетке салық есеп беруiнiң ұсыну мерзiмдерi және төлеу мерзiмдердi анықтаңыз.
2 есеп. «Одақ» ЖШС 25 қызметкерлердiң штатында алады. (экспедитор ) қызметкер А.П.Осетровқа келiсiм шартының жеке Трудовоесiмен сәйкес жалаки бойынша еңбекақы 50000 теңге көлемiнде есептеседi және размере15%ке ай сайынғы сый ақы ескерiлген.
Қызметкерге ай қаңтардың iшiнде (заңмен қойылған нормалардың шектерiндегi) келесi төлеулер өндiрiп алды:
1 ) юбилейлiк мерзiммен сый ақы байланысты - 20000 теңге;
2 ) жүрiп-тұру сипатындағы жұмыста төлеу - 12000 теңге;
3 ) мамандықтардың қосарлануына ақы - 10000 теңге;
4 ) (өтiнiш бойынша, растайтын құжаттарсыз) материалдық көмек - 15000 теңге.
Қаңтар, әлеуметтiк салыққа қызметкердiң табыстарымен жеке табыс салығын есептеп шығарыңыз. Беруге табысты анықтаңыз.
11 Шет елдiк заңды және жеке тұлғалардың табыстарына салық салу ерекшелiктерi
Қазақстан Республикасында резидент Қазақстан Республикасындағы көздерден түсетiн табыстардан салық төлейді.
Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметті тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент еместер Қазақстан Республикасында мұндай тұрақты мекеменің қызметіне байланысты Қазақстан Республикасынан тысқары жерлердегі көздерден түсетiн табыстардан да салық төлейді.
Табыстардың мынадай түрлері резидент еместің Қазақстан Республикасындағы көздерден алынатын табыстары болып танылады:
-
Қазақстан Республикасының аумағында тауарларды өткізуден түскен табыстар, сондай-ақ сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру шеңберінде Қазақстан Республикасындағы, одан тысқары жерлердегі тауарларды өткізуден түскен табыстар;
-
Қазақстан Республикасының аумағында жұмыстарды орындаудан, қызметтер көрсетуден түскен табыстар;
-
салық салудағы жеңілдігі бар мемлекетте тіркелген тұлғаның жұмыстарды орындаудың, қызметтер көрсетудің, тауарлар өткізудің нақты орындалған (көрсетілген, өткізілген) жеріне қарамастан, оларды орындаудан, көрсетуден, өткізуден түсетін табыстары, сондай-ақ көрсетілген тұлғаның.
Қызметiн тұрақты мекеме құрмай жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның табыстарына шегерiмдер жүзеге асырылмай, төлем көзiнен табыс салығы салынады.
Бұл ретте төлем көзiнен ұсталатын корпоративтiк табыс салығының сомасын салық агентi, төлем көзiнен салық салынатын табыстардың сомасына ставкаларды қолдану арқылы есептейдi.
Төлем көзінен табыс салығын салық агенті табысты төлеуді жүзеге асырудың нысаны мен орнына қарамастан, резидент емес заңды тұлғаға табысын төлеу кезінде ұстайды.
Төлем көзінен табыс салығын бюджетке есептеу, ұстау және аудару жөніндегі міндет пен жауапкершілік резидент емеске табысты төлейтін және салық агенттері деп танылған мынадай тұлғаларға:
- дара кәсіпкерге;
- егер филиал, өкілдік қосарланған салық салуды болғызбау туралы халықаралық шартқа тұрақты мекеме құрмаған жағдайда, Қазақстан Республикасында қызметін филиал, өкілдік арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаға;
- заңды тұлғаға, оның iшiнде Қазақстан Республикасында қызметiн тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емеске жүктеледi.
Бұл ретте резидент емес заңды тұлға оның филиалы, өкiлдiгi немесе филиал немесе өкiлдiк ашпаған тұрақты мекемесi Қазақстан Республикасының салық органдарында тiркеу есебiне қойылған күннен бастап салық агентi болып танылады;
- депозитарлық қолхаттардың базалық активінің резидент эмитентіне жүктеледі.
Қазақстан Республикасы тараптардың бірі болып табылатын, қосарланған салық салуды болғызбау және табысқа немесе мүлікке (капиталға) салық салудан жалтарудың жолын кесу туралы халықаралық шарттың ережелері осындай шарт жасасқан мемлекеттердің біреуінің немесе екеуінің де резиденті болып табылатын тұлғаларға қолданылады.
Егер халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің резиденті осы халықаралық шарттың ережелерін халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің резиденті болып табылмайтын басқа тұлғаның мүддесінде пайдаланса қолданылмайды.
Халықаралық шарттардың ережелерін қолдану осы Кодексте және тиісті халықаралық шартта белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
12 Әлеуметтiк салық
Төлеушiлер
-
жекеше нотариустар, жеке сот орындаушылары, адвокаттар;
Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары;
Қазақстан Республикасында қызметiн тұрақты мекемелер арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғалар әлеуметтiк салық төлеушiлер болып табылады.
Резидент заңды тұлғаның шешiмi бойынша оның құрылымдық бөлiмшелерi әлеуметтiк салық төлеушiлер ретiнде қарастырылуы мүмкiн.
Резидент заңды тұлғаның шешiмi бойынша әлеуметтiк салықты дербес төлеушiлер болып танылған құрылымдық бөлiмшелер мақсаттары үшiн жеке табыс салығы жөнiндегi салық агенттерi болып танылады.
Мемлекеттiк органның шешiмi бойынша оның құрылымдық бөлiмшелерi және (немесе) аумақтық органдары өздерiне бағынысты мемлекеттiк мекемелер үшiн төленуге жататын әлеуметтiк салықты төлеушiлер ретiнде қарастырылуы мүмкiн.
Жергiлiктi атқарушы органның шешiмi бойынша оның құрылымдық бөлiмшелерi және (немесе) аумақтық (төмен тұрған) органдары өздерiне бағынысты мемлекеттiк мекемелер үшiн әлеуметтiк салықты төлеушiлер ретiнде қарастырылуы мүмкiн.
Осы бапта белгiленген тәртiппен әлеуметтiк салық төлеушiлер деп танылған мемлекеттiк мекемелер осы Кодекстiң 19-тарауының мақсаттары үшiн жеке табыс салығы бойынша салық агенттерi болып танылады.
Жұмыс берушінің табыс түрінде резидент қызметкерлерге, табыс түрінде резидент емес қызметкерлерге төлейтін шығыстары, шетелдік персоналдың табыстары салық салу объектісі болып табылады.
Егер күнтізбелік ай үшін салық салу объектісі Республикалық Бюджет туралы Заңда белгiленген және осындай күнтiзбелiк айдың соңғы күнi қолданыста болған жалақының ең төменгі мөлшерінен төмен болса, әлеуметтік салық салу объектісі жалақының ең төменгі мөлшері негізінде айқындалады.
Әлеуметтік салық 11 проценттік ставка бойынша есептеледі.
Күнтізбелік ай әлеуметтік салықты есептеу үшін салық кезеңі болып табылады.
Есептер
1 есеп. Кәсiпорынның қызметкерiнiң жалакиi 125 000 теңгенi құрайды. Есепшi 2009 жылдың қаңтарына еңбекақы бойынша мiндеттемелердiң есептеуiн жасады. Зейнетақы бөлiп шығарулары 12 500 теңгелердi құрады. Ипн - 11 148 теңге. Әлеуметтiк салық - 12 162 теңге. Әлеуметтiк аударымдар - 3 041 теңге.
Тиiстi салықтар, әлеуметтiк аударымдарды сома дұрыс анықталған ба?
2 есеп. Ұйымға келiсiм шарты Жұмыс Кодексіне сәйкес, айға күн сайынғы еңбекте 2 сағат iшiнде 5 000 теңге өлшемдегi еңбекақы ескерiлген техничканың жұмысқа алған.
ЖТС, әлеуметтiк салық және әлеуметтiк аударым қалай осы жағдайда есеп айырысады?
3 есеп. Қызметкерде қараудағы кәсiпорындары бала жасынан мүгедек жұмыс iстемейтiн әйел және (тууды 1981 жыл) ұл болады. Қызметкер оның жеке табыс салығының төлеуiнен босау туралы өтiнiш бухгалтерияға АМСКтың мәлiметтiң көшiрмесiнiң оның әйелi жұмыс iстемейтiн растайтын онына басылып көрсеттi, ұлдың растайтын жарымжандығы, және мәлiметтiң көшiрмесiн. Оған бас есепшi осы қызметкердiң табыстары, бала жасынан мүгедекпен ЖТС кәмелетке толған бетiн қайтарып ұстап қалды, қызметкердiң жылғы еңбек ақысы 600 мың теңге асып, және салық заңына сонымен бiрге айдағандығы. Бас есепшi құқықтар ма?
13 Экспортқа рента салығы. Жер қойнауын пайдаланушыларға салық салу
Төлеушiлер
- келiсiмшарттар шеңберiнде өндiрiлген шикi мұнай, газ конденсаты көлемiн экспорттайтын жер қойнауын пайдаланушыларды қоспағанда, шикi мұнайды, газ конденсатын;
- көмiрдi экспортқа өткiзетiн жеке және заңды тұлғалар экспортқа рента салығын төлеушiлер болып табылады.
Экспортқа өткізілетін шикі мұнайдың, газ конденсатының, көмірдің көлемі экспортқа рента салығын салу объектісі болып табылады.
Экспортқа нақты өткізілетін шикі мұнай, газ конденсаты бойынша шикі мұнайдың, газ конденсатының көлемі тәртіппен есептелген әлемдік баға негізінде есептелген экспортталатын шикі мұнайдың, газ конденсатының құны экспортқа рента салығын есептеу үшін салық базасы болып табылады.
Экспортқа іс жүзінде өткізілетін көмірдің көлемін негізге ала отырып есептелген экспортталатын көмірдің құны көмір бойынша экспортқа рента салығын есептеу үшін салық базасы болып табылады.
Күнтізбелік тоқсан экспортқа рента салығын төлеу бойынша салық кезеңі болып табылады.
Салық төлеуші бюджетке салықтың есептелген сомасын салық кезеңінен кейінгі екінші айдың 25-нен кешіктірмей төлеуге міндетті.
Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардың шеңберінде жер қойнауын пайдалану бойынша операцияларды жүргізген кезде жер қойнауын пайдаланушылар осы Кодексте белгіленген барлық салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлейді.
Осы бөлім жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізген кезде жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтарын есептеу және төлеу тәртiбiн, сондай-ақ өнімді бөлу туралы келісімнің (келісімшарттың) шеңберінде жүзеге асырылатын қызмет бойынша салық міндеттемелерін орындау ерекшеліктерін белгiлейдi.
Жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтары:
1) жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдерін;
А) қол қойылатын бонусты;
Б) коммерциялық табу бонусын;
В) тарихи шығындарды өтеу бойынша төлемдерді;
2) пайдалы қазбаларды өндіру салығын;
3) үстеме пайда салығын қамтиды.
Есептер
1 есеп. «Нефтесинтез» ЖШС ресей федерациясына жерорта теңiздiк Юралстың марканың дымды мұнайының iске асыруын жүзеге асырады. ЖШС (1 тоқсан) салық кезеңiнде жүзеге асырды: сәуiрде - 120 000 тонналар; мамырда - 98 000 тонналар; маусымда - 150 000 тонналар. Сәйкесiнше құрады - (1 доллар - 122, 1 теңге) баррелге 39, 57 долларлары қаңтар, ақпан, наурыздағы мұнайды iске асырудың құны; (1 доллар - 149, 5 теңге) баррелге 45, 87 долларлары; (1 доллар - 151, 7 теңге) баррелге 56, 89 долларлары.
Uralsтың маркасының экспорт тиеп қойылатын мұнайы үшiн тонналардан баррелге дымды мұнайдың аудармасының коэффициентiн 7 шақты, 28 баррелей/тонна құрайды. Жеңiлдiкпен әлемдiк нарықтағы Uralsты сататын Brentтың маркасының жеңiл норвегиялық мұнайы үшiн ұқсас коэффициент 7, 59 баррелей/тонна құрайды.
Argusтың осы Petroleumдарымен арналған мұнайға әлемдiк бағаның баға белгiлеулерi:
Ренты салығын есептеу.
2 есеп. «Көмiр аксесс батыр» ашық әдiстi кокстаушы көмiрдiң олжасын жүзеге асырады. ЖШС салық кезеңiнде 8 500 000 тонналардың көлемiнде, Қырғызстанға ресей федерациясына көмiрдiң iске асыруын жүзеге асырады - 208 000 тонналар, Румынияны - 120 000 тонналар. 1 тоннаның олжасының өзiндiк құны - 850 теңге. РФға көмiрдiң 1 тоннасының iске асыруының құны - 3500 теңге; Қырғызстанды - 4200 теңге; Румынияны - 4880 теңге. Салық кезеңiндегi осы марканы көмiрге әлемдiк бағаны (1 доллар - 150 теңге) 29 долларов/тонна құрады.
Қазақстан республикасының салық заңымен сәйкес экспортқа рента салығын есептеп шығару.
3 есеп. Жер пайдаланушы шеңберiнде iшiне алынған шарттың жер пайдалануы бойынша шартты аумақтағы Медиоларының саудалық табуы туралы операциялардың өткiзуiнде жариялайды. Шарт ары қарай Медиолардың алатын Запасоволарының пайдалы қазбалар өндiру уәкiл бұл мақсат үшiн мемлекеттiк құрылым бекiтiлген көлемдерiн ескередi 850 000 тонналарды құрайды. Лондондық металл биржасында Медиолардың биржалық бағасы тоннаға 4 750 долларларын құрады. 1 доллар - 152 теңге.
Саудалық табуды бонус, жер пайдаланушы жататын төлеуге есептеп шығару
«Сарапшы» ЖШС мұнайды олжаға контракт жасайды. Көмбе ҚРлардың қорларына арналған Мемлекеттiк комиссияның мұнайды бекiтiлген қорды дымды мұнайдың жиынтық Запасоволарының құны, өнеркәсiптiк дәрежелер бойынша, С1 8 800 650 700 теңгенi құрады.
Жазылып алып тұратын бонустың өлшемi, шартты аумақтағы жер пайдалануды құқығының алуына жер пайдаланушымен жататын төлеуге есептеп шығару.
14 Ойын бизнестерiне салық салу
Төлеушілер:
- казино;
- ойын автоматтары залы;
- тотализатор;
- букмекерлік кеңсе қызмет көрсетулер жөніндегі қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар ойын бизнесі салығын төлеушілер болып табылады.
Ойын бизнесі саласындағы қызметті жүзеге асыру кезінде:
- ойын үстелі;
- ойын автоматы;
- тотализатор кассасы;
- тотализатордың электронды кассасы;
- букмекер кеңсесінің кассасы;
- букмекер кеңсесінің электронды кассасы ойын бизнесіне салық салу объектілері болып табылады.
Салық салу объектісінің бірлігінен ойын бизнесіне салық ставкасы:
- ойын үстеліне – айына айлық есептік көрсеткіштің 830 еселенген мөлшерін;
- ойын автоматына - айына айлық есептік көрсеткіштің 30 еселенген мөлшерін;
- тотализатор кассасына - айына айлық есептік көрсеткіштің 125 еселенген мөлшерін;
- тотализатордың электронды кассасына - айына айлық есептік көрсеткіштің 125 еселенген мөлшерін;
- букмекер кеңсесінің кассасына - айына тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 75 еселенген мөлшерін;
- букмекер кеңсесінің электронды кассасына - айына тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 75 еселенген мөлшерін құрайды.
Ойын бизнесі салығы үшін салық кезеңі күнтізбелік тоқсан болып табылады.
Салық салу объектілері айдың 15-iн қоса алғанға дейiн пайдалануға берілген кезде, ойын бизнесі салығы белгіленген ставка бойынша, 15-інен кейін белгіленген ставканың 1/2 мөлшерінде есептеледі.
Салық салу объектілері айдың 15-іне дейін шығып қалған кезде, ойын бизнесі салығы белгіленген ставканың 1/2 мөлшерінде, 15-інен кейін белгіленген ставка бойынша есептеледі.
Ойын бизнесі салығы есепті салық кезеңінен кейінгі екінші айдың 25-інен кешіктірілмей салық салу объектілерінің тіркелген орны бойынша бюджетке төленуге жатады.
Ойын бизнесi салығын төлеушiлер үшiн салық кезеңi iшiндегi табыстың шектi мөлшерi:
- казино қызметiнен - айлық есептiк көрсеткiштiң 135000 еселенген мөлшерiн;
- ойын автоматтары залы қызметiнен - айлық есептiк көрсеткiштiң 25 000 еселенген мөлшерiн;
- тотализатор қызметiнен - айлық есептiк көрсеткiштiң 2500 еселенген мөлшерiн;
- букмекер кеңсесi қызметiнен - айлық есептiк көрсеткiштiң 2000 еселенген мөлшерiн құрайды.
Қосымша төлем табыстың шекті мөлшерінен асып түсетін сомаға ставканы қолдану арқылы есептеледі және ол есепті салық кезеңінен кейінгі екінші айдың 25-інен кешіктірілмей төленуге жатады.
Ойын бизнесі салығын төлеушілер ойын бизнесі саласындағы қызметтің бірнеше түрін жүзеге асырған кезде қосымша төлем ойын бизнесі саласындағы әрбір қызмет түрінен алынған табыстан бөлек есептеледі.
Ойын бизнесі салығы бойынша декларация есепті тоқсаннан кейінгі екінші айдың 15-інен кешіктірілмей жекелеген қызмет түрлерiн жүзеге асыратын салық төлеушi ретiнде тiркеу есебi бойынша салық органына табыс етіледі.