https://electroinfo.net

girniy.ru 1


Ф КГМА 1-8-23/02

МУ «Организация методической работы в соответствии с ГОСО 2006 года» от 04.07.2007 г


ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ


МИКРОБИОЛОГИЯ ЖӘНЕ ИММУНОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ


Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өзіндік жұмысының әдістемелік нұсқауы



Тақырыбы: Бактериофагтар. Фаготипиртеу.


Микробиология пәні


051302 «Қоғамдық денсаулық сақтау» мамандығы


II курс


Құрастырғандар: доц.Абдулина Г.А.

оқытушы. Жашкенова А.Н.
Аударған: оқытушы Қабдуова Ә.Қ.



Қарағанды 2008 ж



Кафедра мәжілісінде талқыланып және бекітілген

24.05. 2008 ж. № 11 Хаттама

Кафедра меңгерушісі, доцент ______________________ Абдулина Г.А.

Тақырыбы: Бактериофагтар. Фаготипиртеу.

Мақсаты:Бактериофагтарды оқу бактериялардың өмір сүруі, өзгергіштік механизмі туралы түсінік береді.бактериальді инфекциялардың алдын-алуында, емінде, диагностикасында бактериофагтарды қолдану.

Сабақ мақсаты:

Студент білуге тиіс:

-Бактериофаг, вирустардың универсальді жіктелу принциптері.

- Вирион түсінігі, ультрақұрылымы, репродукция ерекшеліктері. Бактериофаг, вирустарды дақылдандыру ерекшеліктері. Фагтар морфологиясы және ультрақұрылымы, бактериалді жасушамен фагтардың өзара әрекеттесуі, фагтарды тәжірибеде қолдану.

Студент істей алуға тиіс:

- Бактериофагтардың цитопатикалық әсерін анықтау ( демонстрация бойынша)

- Микробтарды фаг көмегімен анықтау. фаговарды анықтау, ортадан бактериофагтарды бөліп алу.

Лабораторлық жұмысты орындау түрі


Тақырып бойынша сұрақтар:

1. Бактериофагтардың табиғаты мен қасиеттері, химиялық құрамының ерекшеліктері.

Фагтардың негізгі морфологиялық топтары. Т-жұп фагтың анатомиялық құрылысы.

2.Қоршаған ортадан бактериофагтарды бөліп алу ( су, нәжіс суспензиясы.).

3.Арнайы бактериофагтар көмегімен энтеробактериялар дақылдарына идентификация жүргізу.


Тарату материалы

Вирустарды дақылдандыру әдістері. Вирустарды дақылдандыру үшін торша дақылдарын, тауық эмбриондарын және сезімтал лабораторлық жануарлардың дақылдарын қолданады. Осы әдістері жасанды қоректік ортада өспейтін облигатты торшаішілік бактериялар-риккетсиялар мен хламидияларды дақылдандыру үшін қолданады.

Торша дақылы. Оларға лабораториялық жағдайда дақылданатын адам және жануарлардың соматикалық немесе эмбриональдық жасушалары жатады. Жасушалық дақылдар кариотипіне, in vitro көбею қабілетіне, алыну көзіне байланысты ерекшеленеді. Олар біріншілік, жартылай үзілісті,үзілісті деп бөлінеді.

Жасушалардың біріншілік дақылын тікелей көпжасушалы организмдердің ұлпаларынан алады.Бұндай жасушалар әдетте бөлінуге қабілетсіз (берілмейтін) және бір рет қолданылады.

Дақылдарға іп vitro көбею қабілеті шектелген мүшелер мен ұлпалардың диплоидты жасушалары жатады.Олар қолданылатын ұлпаның соматикалық жасушасына тән, хромасомада жиынтығы диплоидты,1-жылға дейінгі процесс уақытында 20-50 пассаж (қайта себу) сақтайтын жасушалық жүйе болып табылады. Диплоидтық жасушалар дақылдандыру барысында ісік тудыратын өзгертулерге шыдамсыз және осы қасиетімен ісік жасушаларын ерекшеленеді. Жасушалардың берілетін дақылын белгілі жағдайда in vitro көбеюі шектемеген қабілеті бар ісік тудыратын жасушалар тізбегінен дайындайды. Оларға, мысалы алғаш рет жатыр мойнының карциномасынан анықталған Hela ісік тудыратын жасушалары, Hep-3(лимфоидты карциномадан) ж/е т.б. жасушалар жатады. Жасуша дақылдарды өсіру үшін құрамында энергия, минералды заттар, аминқышқылдары, витаминдер және т.б. өсу факторлары бар күрделі құрамды қоректік орталарды қолданады. Жасушалар ортаның рH өзгерісіне өте сезімтал. РH-ты бақылау үшін орталарға индикатор қосады. Жасуша дақылдардың көпшілігі дақылдандыруға арналған контейнерлердің-пробирка, пластикалық планшет немесе матрац (4-қырлы пішінделген флакон) беткейіне берік бекитін моноқабат (жасушалардың бір қабатынан тұратын пласт) түрінде өседі. Жасушалардың кейбір типтері сонымен қатар суспензияларда өсуге қабілетті. Жасушалардың бірінші реттік дақылын дайындау бірнеше кезектескен этаптардан тұрады: ұлпаны ұсақтау,трипсинизация жолымен жасушаларды бөлу,алынған жекеленген жасушалардың біріңғай суспензиясын олардың өсуін (мысалы,сиырдың қан сарысуы қосылған 199 ортада) қамтамасыз ететін коректік ортада жасушалардың суспензирленуіне жалғасатын трипсинмен шаю.


Тұнған кезінде жасушалар пробирканың немесе флаконың, қабырғасына берік бекіп, соның бойында моно қабат түрінде таралады. Тіршілікке қабілетті жасушалар дақылын алғаннан кейін оның құрамында риккетсийлер, хламидийлер немесе вирустар бар материалмен зақымдайды. Жоғарыдағы микробтар жасуша ішіне еніп, онда көбейеді. Жасуша дақылдарында адам ауруларын шақыратын көпшілік вирустарды дақылдандыруға болады.

Жасушаішілік паразиттер ішінде репродукциясы жүретін жасушаларға цитопатикалық әсер етеді (ЦПӘ). ЦПӘ зақымданған жасушалардын деструкциясы (лизис), морфология өзгерісі (жасушаның өлшемдері мен пішінінің өзгерісі, жасуша ядросының өзгерісі, вирустарды жасушаішілік жинақтары ретіндегі вакуоль мен қосындыралардың пайда болуы, синцитийдің түзілуі), қызметі бұзылуы ретінде көрінеді.

Тауық эмбрионы. Тауық эмбриондары жасуша дақылдарымен салыстырғанда вирустармен және микоплазмалармен контаминирленуі сирек, сонымен қатар олар әртүрлі әсерлерге тұрақты және тіршілік қабілеті жоғары. Олар адам үшін патогенді әртүрлі әсерлерге тұрақты жене тіршілік қабілеті жоғары. Олар адам үшін патогенді әртүрлі вирустарды, риккетсийлерді, хламидийлерді дақылдандыруға жарамды. Әртурлі препараттарды (вакциналар, диагностикумдар) дайындау, сонымен қатар диагностикалық мақсатта бірқатар вирустардың, хламидийлердің, риккетсийлердің таза дақыдарын алу үшін 8-12 күндік тауық эмбриондарын қолданады. Көрсетілген әдістің кемшілікттеріне эмбриондарды ашпай зерттелетін микроорганизмдерді байқай алмау, сонымен қатар әртүрлі препараттар дайындағанда қоздырғыш тазалануын қолданатын көп мөлшердегі белок пен басқа қосылыстардың болуы. Тауық эмбриондарын зақымдау үшін зерттелетін материалды аллантоистық және амниондық қуыстарға, сарыуыз қалшығына немесе хорион-аллантоистық қабықшаға енгізеді.


Лабораторлық жануарлар организміндегі жасушаішілік паразиттерді дақылдандыру пайдалықтарына эмбрион немесе жасуша дақылынын ішінде нашар репродуцирленген Q вирустарды бөліп алу жатады.


Оның кемшіліктеріне тәжірибедегі жануар организмін бөтен вирустармен немесе микоплазмалармен контаминациялануының жоғары ықтималдығы, зерттеу уақытын созатын берілген вирустың таза дақылын алу үшін жасуша дақылдарын зақымдау қажеттілігі.

Вирустарды индикациялау әдістері.Жасуша дақылында вирустың болуын көрсету үшін бірнеше әдістері қолданады.

1.Жасуша дақылдарындағы вирустардың көбеюі (репродукциясы) туралы микроскопиялық анықталатын жасушаның морфологиялық өзгерістерін,цитопатиялық әсерінен көру.Бұндай жасушаның бір бөлігі өліп,пробирка қабырғасына қабатталады.Бір жасушаның бұзылуы кезінде бөлініп шығатын вирустық бөліктер басқаларын инфицирлеп,олардың кішкене уақыттан кейінгі өліміне әкеледі.

Қорытындысында тұтас жасушалық моноқабат орнына бөлек жасушалық аралшықтар қалады.Әртүрлі вирустармен шақырылған ЦПӘ бірдей емес.Бір вирустар (парамиксовирустар, герпесвирустар) репродукциясында синцитий түзілуімен жасушалардың бірігуі, біреулерінікінде (энтеровирустар, реовирустар) - бүрісуі мен жасуша деструкциясы, үшіншілерінде (аденовирустар) - жасушалар агрегациясы (5.22 сурет) жене т.б. Вирустарды ЦПӘ-н динамикада жасуша дақылын оның құрамында вирусы бар материалмен зақымдағаннан кейінгі уақыт аралықтарында микроскоппен бақылау арқылы болжайды.

Кейбір вирустар (энтеровирустар, герпесвирустар) ЦПӘ 1-2 тәулік аралығында шақырады, басқалары - кешіректеу (4-6 күні). ЦПӘ вирустарды анықтау (индикация) үшін, сонымен қатар бағдарланған идентификация үшін, яғни олардың түрлік тобын анықтау үшін қолданады. Кейбір вирустарды зақымдаған жасуша цитоплазмасында немесе ядросында түзетін қосындыларға қарап анықтауға және идентифицирлеуге болады. Қосындылар пішіні әртүрлі, ал өлшемдері 0,25 тен 25 мкм аралығында. Олар вирустық бөліктің жинақталған орындары ретінде болады және флюорохроммен немесе Романовский-Гимзе әдісімен боялған зақымдалған ұлпадан дайындалған препараттарда анықталуы болуы мүмкін. Соңғы жағдайда люминисцентті микроскопты қолданады.


І. Гемадсорбция реакциясын гемагглютинирлеуші вирустардың индикациясы үшін қолданады.Реакция эритроциттерді адсорбциялауға қабілетті вирустар репродукцирленетін жасуша қабатынан қабілеттеріне негізделген. Гемадсорбция реакциясын вирустармен зақымдалған жасуша дақылдарында көру үшін, эритроцит қоспасын қосып, бірнеше уақыттан кейін жасушаны натрий хлоридінің изотоникалық ерітінділерімен шаяды.Вируспен зақымдалған жасуша беткейінде жабысқан эритроциттер қалады.

ІІ. Гемагглютинация реакциясын (ГАР) тауық эмбриондарының амниондық және хорионаллантоистық сұйықтығындағы немесе жасуша дақылдарын зақымдайтын сұйықтығындағы гемагглютинирлеуші вирусты анықтау үшін қолданады.Гемагглютинация жануарлардың әр түрінен, (тауық, үйрек, теңіз шошқасы) эритроциттерінің "жабысуы" қабықшасында гемаглютинин болатын вирустарды шақырады. Гемаглютинация реакциясын көру үшін зерттелетін материалға эритроцит қоспасын қосады. Вирустар болса, эритроцит агглютинациясы жүреді. Тауық эмбрионын ашқаннан кейін аллонтинисты сұйықтықты сорып алып, 0,5 мм-ден плексиглас пластинка айшықтарына немесе пробиркаға құяды (бақылау үшін зарықымдалмаған эмбрионнан 0,5 мл дәп сондай сұйықтықтан алады) Сосын 1% тауық эритроциттерінің шайылған суспензиясынан 0,2 мл құйып, бөлме температурасында ұстайды. Реакция қорыпындысын эритроциттер тұнғаннан соң 40 мл кейін есептейді:

(++++) көрінетін. гемагглютинация - пробирка түбіндегі қолшатыр төріздес жабысқан эритроциттердің жұқа қабықта,

(+++) - жұқа қабықта саңылаулардың болуы,

(++) - жұқа қабықта жабысқан эритроциттерден тұратын фестондық бөліктің болуы,

(+) - агглютинирпенген жабысқан эритроциттер түйіршіктерінен тұратын зонамен қоршаған эрритроциттердің мақта төріздес тұнбасы,

(-) - бақылаудан айырмашылығы жоқ өткір сызықталған эритроциттер тұнбасы. Төжірибедегі пробиркаларда гемагглютинацияның болуы, ал бақылау пробиркаларында болмайды зерттелетін сұйықтықта вирустың барын көрсетеді. ГАР титріп анықтау үшін 101 , 102, 103 және т.б. вирус ұстаушы сұйықтықа ыдырату реакциясын қояды. ГАР титріне (++) гемагглютинация көрінетін максимальді ыдырауын алады. ГАР титрі вирус белсенділігін көрсетін РГТА қою үшін қолданады. Вирустық бөліктердің сандық көрсеткішін анықтау үшін титрлеу өдістерін қолданады. Вирус титрін дақылдық ортаның 10-реттік ыдырату гемагглютинация реакциясында немесе тауық эмбрионынан жасалған материалда немесе жасуша дақылында ЦПӘ арқылы анықтайды. Соңғы жағдайда жасуша дақылы құрамында вирусы бар материалдың 10-реттік ыдыраған бөлігімен зақымдайды 6-7 күндік инкубациядан кейін оларды ЦПӘ болуына тексереді.


Бактериофагтардын тәжірибеде қолданылуы

1. Инфекциялық аурулар диагностикасы.

А/ Бөлініп алынған қоздырғыштың таза дақылының идентификациясының қосымша өдісі ретінде: әртүрлі спецификалық диагностикалық фагтардың көмегімен зерттелетін дақылдың фаговарын немесе түрін,туысын анықтауға болады.

Б/ Алдын--ала таза дақыл бөлініп алынбаған сыртқы орта объектілерінде немесе наукастан алынған материалдағы қоздырғышты тікелей индикациялау үшін. Осы мақсатпен фагтардың титрінің осы реакциясын қолданады.

В/Фаготиптен фагодиогностика әдістерінің ішінде кең таралған.Әдіс арнайы жоғары спецификалы фагтар көмегімен биохимиялық,серо- логиялық және басқа да қасиеттері бойынша айырмашылығы жоқ бір түр дақылдарын дифференцирлеуге негізделген.Бөлінген дақыл- дарын фаговарын анықтау эпидемиологиялық тізбекті іздеуге жол береді(инфекцияның көзін тауып таралу жолын анықтау).Фаго- типтеу стафилакокктық және салмонеллаздық инфекциялар оталғанда қолданады (әсіресе, іш сүзегі).

Г/ Диогностиканың бактериологиялық әдістерінің шегінде бөлініп алынған бактерия дақылдарының идентификациясы үшін. Отто немесе Фюрт әдістерін қолданады.

Отто әдісі:Петри табақшаларындағы қоректік орта беткейіне 16--18 сағат зерттеп ортаны сеуіп, белгілі бактерияфагтың тамшысын жа- ғып,табақшаны енкейтіп, қарама-қарсы жаққа тамшы ағуына жәр- демдеседі.18сағат инкубациялайды.Термастатта:қортындыны там-- шының ағу жолы бойынша жасушалар мәнісі бойынша есептейді (оба қоздырғышының, сибир күйдіргісінің қоздырғышын идентифи- кациялауда қолданады.

Фюрт әдісі:Фекалианы МПА мен 15--30мм сусындатпайды, 20сағат инкубациялайды.Свега арқылы фильтірлейді 1;5% МПА құйып, 45-50с суытылған, араластырып стерилді таяқшаға құяды.Агар тұр- ғанан кейін бактерияны сорпаның дақылын секторлық себілуін жүр- гізеді.20сағат инкубациялайды.Термастатта, егер флюгратта бакте- риофаг болмаса, көрсетілген секторда бактериялар өсуге жол бер- мейді.


2.Инфекциялық аурулардың емі мен профилактикасы.

Кең қолданылған бактериофагтардың емдік-профилактикалық препараттарның мысалдары.

Дизентериялы бактериофаг.Оны асқазан сөлінің әсеріне шыдамды

пектин қосылған таблеткалар және тез әрі ұзақ әсер ететін майшам түрінде шығарады.Бұл препараттарды антибиотикке төзімді шигелл

штаммдарымен шығарылған дизентериямен ауыратын балаларға қолданады.

Сальмонеллездық бактериофаг.Жиі кездесетін серотоптар -А,В,С,

Д,Е сальмонеллаларды лизерлеулі фогализаттардан дайындалған сұйық поливалентті бактериофаг.Ересектер мен балалардағы солмонеллезді емдеу және пррофилактикасы үшін қолданады.

1.Стафилакоккты бактериофаг.Сұйық,құрамында стафилакокктарда көбейтілген стафилакокктық инфекциялардың әр түрлі клиникалық формасымен ауыратын науқастардан бөлініп алынған фаголизат бо- лады. Емдеу уақытында тікелей инфекция ошағына еңгізу тағайын- далады.

2.Іш сүзектік бактериофаг, протейінді,көкіріңді,стрептококкты,ко- лифагтар-антибиотико резистентті штаммалармен шақырылған ин- фекцияларды емдеу және профилактикасы үшін қолданады.

3. Әлсіз бактериофагтар бактериальдық хромосомаға ген векторы ретінде ген инженериясында қолданады.


Әдебиеттер

1.Жалпы микробиология (оқу-әдістемелік құрал). Микробиология кафедрасы-ның профессорлары Б.А. Рамазанова, А.Л. Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, оқытушылар: Б.М. Хандиллаева, Г.Р. Амзеева, Т.С. Бегадилова, А.М. Бармакова, Д.Ж. Батырбаева. Алматы. 2006. – 176 б.

2.Тец В.В. Руководство к практическим занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии и иммунологии – М.:Медицина, 2002. - 352 с.

3.Медицинская микробиология под ред. Покровского В.И. //М. ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 1998, 1184 С.

4.Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 1998. – С.159-176.


5.Борисов Л.Б., Смирнова Л.Н. Микробиология // М: Медицина, 1996, уч.пособие., 192с.

6.Поздеев О.К. Медицинская микробиология: Учеб.для вузов /О.К.Поздеев; под ред. В.И. Покровского.-2-е изд.испр.-М.:ГЭОТАР-МЕД, 2004.-768 с

7.Лабинская А.С. Микробиология с техникой микробиологических методов исследования // М: Медицина, 1968, 466с.

8.Справочник по микробиологическим и вирусологическим методам исследования / под. ред. М.О.Биргера // М: Медицина, 1973., 456с.

9.Красильников А.П., Романовская Т.Р. Микробиологический словарь –справочник // Минск: Асар, 1999. – 399с.

10.Стейнер Р., Эдельберг Э., Ингрэм Дж. Мир микробов // М: Мир. - 1979, Т.1. - 317с.

Определитель бактерии по Берджи (в 2-х томах)// М: Мир, 1997.


Бақылау

Сұрақтар:

1.Бактериофагтардың табиғаты мен қасиеттері, химиялық құрамының ерекшеліктері.

Фагтардың негізгі морфологиялық топтары. Т-жұп фагтың анатомиялық құрылысы.

2.Вирулентті фагтар. Олардың бактериялық торшамен әсерлесуі (продуктивті инфекция).

Фагтың көбею циклінің дара қисығы.

3.Әлсіреген фагтар. Олардың бактериялық торшамен өзара әсері. Профаг, лизогения

құбылысы. Фагтық конверсия.

4.Қоршаған ортадан фагтың бөлінуі. Грациа әдісімен фагтың титрін анықтау.

5.Фагтың тәжірибелік қолданылуы: фагодиагностика, фаготиптеу, фагопрофилактика және

фаготерапия.


Тест тапсырмалары:

1-вариант

1.Вирустар дақылданады:

а) Эндо ортасында

б) Левин ортасында

в) Плоскирев ортасында

г) тауық эмбрионында, дақылдық ұлпада,жануарларда

д) сарыуыздық агарда

2.Вирустардың репродукция кезеңдері:

а) адсорбция-кіруі-репродукция-шығуы

б) кіруі-адсорбция-репродукция-шығуы

в) репродукция-кіруі-адсорбция-шығуы


г) кіруі-репродукция-адсорбция-шығуы

д) адсорбция-репродукция-кіруі-шығуы

3.Вирустардың негізгі компоненттік құрылымы болып табылады:

а) капсула

б) нуклеин қышқылы және капсид

в) талшықтар

г) спора

д) рибосома

4. Вирустардың екі патшаастылыққа бөлінуі негізделінген:

а) НҚ типіне

б) морфологиясына

в) геномдар стратегиясына

г) антигендік қасиетіне

д) экологияға

5. Лизогения терминіне сипаттама бер:

а) бактерия мен фагтің симбиозы

б) фагтар бактерияны жояды

в) бактерия фагты жояды

г) торша геномына интегрирленген фагтық нуклеин қышқылы тіршілігінің арнайы формасы

д) спонтанды лизис

6. Медицина практикасында фагтар не үшін қолданылады:

а) ішектік инфекциялар профилактикасы мен емдеуіне

б) сепсистің алдын алуына

в) тұрғындарға жалпы вакцинация жүргізуде

г) соз аурулар еміне

д) аллергия еміне

7.Фаготиптеу қолданылады:

а) ионизациялық радиацияның биологиялық индикациясы

б) патогенді бактерияларды анықтау

в) вакциналық штаммдарды анықтау

г) бактериялардың вируленттілігін күшейту

д) жұқтыру көзін табу үшін

8.Фагтар қасиеті:

а) спецификасы жоқ

б) бактериалық табиғаты бар

в) лизистік немесе лизогенді активтілігі

г) торшалық құрылысы бар

д) бөлінуге қабілетті

9. Торшадан тыс вирустың формасы:

а) вирион

б) вирус

в) провирус

г) суперкапсид

д) капсид

10. Фагтың құрылымдық компонентіне барлығы жатады, тек мынадан басқасы:

а) базальды пластинка

б) басы

в) капсула

г) өсінді

д) жіпше

Жауап кілттері: 1 вариант

1. Г), 2.А), 3. Б), 4. А), 5. А), 6. В), 7. В), 8. Д), 9.Г), 10А).

2-вариант

1.Торша дақылының типіне барлығы жатады, тек мынадан басқасы:

а) тірі емес торшалар

б) үзілісті

в) біріншілік

г) диплоидты

д) клональді

2. Сезгіш клеткадағы вирустардың спецификалық адсорбциялануына қажетті шарттар:

а) ортасында интерферонның болуы

б) вирус және клетка бетінде сай келетін рецепторлардың болуы

в) нуклеаздың қатысуы

г) комплемент қатысуы

д) электростатикалық қарым-қатынас

3. Күрделі қалыптасқан вирустарға тән құрылымы:

а) РНҚ

б) ДНҚ

в) капсид

г) суперкапсид

д) ферменттер

4.Диплорнавирус дегеніміз:

а) бір жіпшелі ДНҚ-мен

б) екі жіпшелі ДНҚ-мен

в) бір жіпшелі РНҚ-мен

г) екі жіпшелі РНҚ-мен

д) РНҚ және ДНҚ-мен

5. Вирустың ферменті:

а) альдолаза

б) плазмокоагулаза

в) гиалуронидаза

г) ДНҚ-тәуелді ДНҚ-полимераза

д) липаза

6. Тауық ұрығында вирусты анықтау әдісі:

а) гемагглютинация реакциясы

б) гемадсорбция реакциясы

в) цитопатикалық әсер

г) түсті сынама

д) бляшка әдісі

7.Бактериофагтар бұл:

а) бактериялар

б) вирустар

в) спирохеталар

г) актиномицеттер

д) риккетсиялар

8.Вирустың идентификациясы негізінде не жатады:

а) вирусты көбейту

б) вирусты анықтау

в) вирусты топтастыру

г) вирусқа қарсы антиденелерді анықтау

д) вирусқа қарсы антиденелерді көбейту


9.Фагтардың дұрыс анықтамасы:

а) вирустарды жоятын бактериялар

б) бактерияларды жоятын бактериялар

в) эукариотты жоятын бактериялар

г) бактерияларды жоятын вирустар

д) эукариоттарды жоятын вирустар

10. Бактериофагтың химиялық құрамы:

а) мукополисахарид

б) ДНҚ және белок

в) кальций түздары

г) микол қышқылы

д) полисахаридтер


Жауап кілттері: 2 вариант 1.А), 2. Б), 3. А) , 4. А), 5. Г) , 6. А) , 7. Г) , 8. А) , 9. Б) , 10. Б) .


Жағдайлық есептер

1. Ағынды судан ішек таяқшасының бактериофагын анықтау үшін, соңғы үлгі ерітілген агармен және ішек таяқшасының дақылымен араласып, стерильді Петри табақшасына құйылған. Инкубациядан кейін қоректік ортаның бетіне толық өскен. Стерильді ақтаңдақтар табылған жоқ (фаг колониялары) . Зерттеуші нені ескермеген және фагтың анықталмау себебі неде.

2. 59° С қыздырылғын іркінді судан алынған фильтратты, ішек таяқшасының суспензиясымен араластырып, ЕПА бетіне екті.Инкубациядан кейін торшалық газон бетінде стерильді дақтар анықталған. Бұл не?

3. Әйелдер босанатын үйде науқастан алтын стафилококк табылғаннан кейін, стафилококк

инфекциясының өршуінің себебін анықтау үшін қандай зерттеу әдістерін жүргізуге болады?

4. Дәрігер аденовирусты инфекция кезінде этиотропты ем ретінде пенициллин қатарындағы антибиотикті тағайындады.Ем дұрыс тағайындалды ма?