girniy.ru |
1 ... 2 3 4 5
Барлығы:
2.2. Лекциялық сабақтардың тезисі. Психологияның ғылым ретіндегі жалпы мән-мағынасы 1- Лекция тақырыбы. Психологияның пәні міндеттері және әдістері.
Психология пәні, міндеттері. “Психология” сөзі нені білдіреді. Психика дегеніміз не. Психикалық құбылыстарға не жатады. Дүниедегі басқа құбылыстардан психикалық құбыфлыстардың айырмашылығы неде. Психикалық құбылыстар қай жерде зерттеледі және адам өмірінің қай жерлерінде бұл білімдер пайдаланылады.Адамдар психика жайлы қандай білімдерді біледі. Психолгия көп салалы ғылым ретінде. Ғылыми және тұрмыстық психологиялық білімдер. Олардың айрмашылықтары. Ғылыми психологиялық білімдер қайда және қалай пайдаланылады. Психология психика және психикалық құбылыстар жайлы ғылым ретінде. Психология пәні. Психикалық процесстер: танымдық, эмоциялық және ерік-жігерлік. Психикалық күйлердің негізгі сипаттамалары: ұзақтығы, бағыттылығы, интенсивтілігі. Тұлғаның психикалық қасиеттері: бағыттылық, темперамент, қабілеттер, мінез. Психология көп слалалы дамушы ғылым ретінде. Ғылыми және пратикалық психология. Түрлі психологиялық ғылымдардың сипаттамасы. Психологиядағы зерттеу әдістері. Психологиялық әдістердің негізгі топтары: обьективті және субькетивті. Обьективті әдістер: бақылау, өзін-өзі бақылау, араласа бақылау, сырттай бақылау. Психикалық құбылыстарды сандық бағалаудың субьективті әдістері. Психоолгиялық тесттердің негізі типтері. Проективті тестер мен эксперимент. Психика жайлы түсінік. Психика жоғары ұйымдасқан материя қасиеті ретінде.Психикалық құбылыстар табиғаты мен механизмдері. Тітіркенгіштік. Сезісталдық пен түйсік, олардың тітіркенгіштікпен салыстырғандағы ерекшеліктері. Мінез-құлық сыртқы орта жағдайлаына бейімделу процессі ретінде. Сана психикалық бейнелеудің ең жоғарғы формасы ретінде. “Мен-концепция” және адамның сыншылдығы, олардың адам мінез-құлқының қалыптасуындағы ролі. Психиканың негізгі функциялары. Сыртқы орта жағдайларына бейімделу- психиканың интегрнативті функциясы. Адам психикасының шығу тегінің жалпы мәселелері.
Сана туралы жалпы түсінік. Сана психикалық бейнелеудің ең жоғары деңгейі және өзін-өзі реттеудің ең жоғарғы деңгейі ретінде. Белсенділік пен интенционалдық – сананың негізіг сипаттамасы. Рефлекия және сананң мотивациялық-құндылыұ сипаты. Адам санасының дамуы мен қалыптасуындағы еңбек ролі. А.Н.Леонтьев концепциясы. Саналы әрекеттердің санасыз түрткілері. Санасыз механизмдер мен әрекеттер. Санасыз психикалық процесстер мәселесінің жалпы сипаттамалары. Санасыз процесстердің классификациясы. Д.Н.Узнадзенің санасыз ұстанымдар концепциясы. Вегетативтік компоненттердің психологиялық зерттеулер үшін мәнділігі.З.Фрейдтің санасыз процесстерді зерттеуі. Санасыздық теориясы. Ығыстыру және қарсыласу механизмдері. З.Фрейд теориясының невроткалық симптомдарды емдеудегі мәні. “Сана үсті” процесстері. Саналы және сана алды процесстердің арақатынасы. Қабылдау иллюзиясы, ұстанымдар қателігі, фрейдтік феномендер.
Адам іс-әрекетінің жалпы психологиялық сипаттамасы. Іс-әрекет түсінігі. Іс-әрекетті тудырушы себептер. Іс-әрекет мақсаты. Іс-әрекеттегі ерік пен зейін. Адам іс-әрекетінің ерекшелігі мен атрибуты. Адам іс-әрекетінің түрлері. Іс-әрекет және адамның дамуы. Іс-әрекеттің психологиялық теориясының негізгі түсініктері. Кеңестік психологтардың еңбектеріндегі іс-әрекет мәселесі. Іс-әрекет құрылымы. Әрекет іс-әрекеттің орталық компоненті ретінде. әрекеттің негізгі сипаттамалары. Іс-әрекеттің психологиялық теориялапрының негізгі заңдылықтары. Іс-әрекет шарттары. Опеарция жайлы түсінік. Автоматты әрекеттет мен дағдылар. Іс-әрекеттің физиологиялық функциялары. Тұлға бағыттылығы мен іс-әрекет түсінігі. Бағыттылықтың негізгі формалары: әуестік, қалау, ұмтылыс, қызығу, идеалдар, иланымдар. Адам іс-әрекетінің мотивациясы мәселесі. Қажеттіліктер жайлы түсінік. Іс-әрекет мақсаты. Адамның мотивациялық сферасының негізгі сипаттамалары: кеңдігі, икемділігі, иерархиалануы. Мотив жайлы түсінік. Негізгі әдебиеттер: №1-8. Қосымша әдебиеттер: № 17,18,19,24,25,33,27. 4-лекция тақырыбы. Мотивация.
Эмоция түрлері және олардың жалпы сипаттамасы. Түйсіктердің сезімдік астары. “сезім” және “эмоция” түсініктерінің арақатынасы. Эмоциялардың негізгі сипаттамалары. Эмоциялардың негізгі түрлері. Эмоция классификациялары. Эмоциялардың амбиваленттілігі. Жоғарғы сезісдер. Көңіл-күйдің негісгі сипаттамалары. Эмоциялардың дамуы және олардың адам өміріндегі мәні. Органикалық қажеттліліктер балалардағы алғашқы эмоциналдық көрінулерді тудырушы ретінде. Жағымды және теріс эмоциялар қалыптасуына ықпал етуші факторлар. Фрустрация эмоция қалыптасу механизмі ретінде. Балаларда эмоциялар мен эмоциялық күйлердің қалыптасуындағы ересек адамдардың ролі. Жоғары сезімдердің қалыптасу заңдылықтары. Мінез-құлықты реттеудегі эмоция ролі. Эмоциялардың негізгі функциялары. Эмоционалдық көрінулердегі даралық айырмашылықтар.
Ойлау табиғаты және негізгі түрлері. Ойлаудың негізгі сипаттамалары. Ойлау және сезіс мүшелері. Ойлаудың әлеуметтік табиғаты. Ойлау және интеллектуалдық процесстердің ассоциатитвті ағымы. Ойлау мен сөйлеудің өзара байланысы. Л.С.Выготский бойынша ойды сөзбен жеткізу процессі. Ойлау ерекшеліктері: ойлаудың проблемалылығы, жалпыламалылығы, жанамалығы. Ойлау процессінің сипаттамасы. Ойлаудың негізгі түрлері. Ойлау процессінің басталуы. Талдау және саралау (анализ және синтез). Салыстыру. Оцлау процессіндегі топтау және жүйелеу. Жалпылау, абстракциялау және нақтылау сипаттары. Ойлаудың жіктелуі: теоретикалық және практикалық.. Ойлаудың негізігі түрлерінің ерекшеліктері: түсініктік, бейнелік, көркем-бейнелік, көркем-әрекеттік. Ойлаудың негізгі формалары. Түсінік. Жалпы және жекеленген түсініктер. Түсініктерді игеру процессі. Түсінікті игеруге ықпал ететін факторлар. Саналау және түсіну. Түсіну ерекшеліктері. Ой тұжырымдау ойлаудың ең жоғары формасы ретінде. Ұғым. Пікір. Сөйлеудің жалпы сипаттамасы. Сөз және тіл. Тіл – белгілер жүйесі. Тілдің лексикалық, грамматикалық және фонетикалық құрамы. Сөз және оның мағынасы. Сөйлеу тілдік қарым-қатынас процессі ретінде. Сөздің эмоциялық-мәнерлік жағы. Сөйлеудің физиологиялық негізі. Сөйлеудің филогенезде дамуы. Сөйлеудің сигнификативтік, жалпылау және коммуникативті қызметі. Сөйлеудің пайда болуының теоретикалық мәселелері. Сөйлеужің туа берілген және жүре қалыптасқан құрылымдарының ара қатынасы. Үйрену теориясы. Н.Хомскийдің арнайы нышандар теориясы. Ж.Пиаженің когнитивті теориясы. Л.С.Выготсктий теориясы. Ойлау мен сөйлеудің өзара қатынас мәселесі. Сөйлеудің түрлері. Комплекстік кинестикалық сөйлеу, қол арқылы кинестикалық сөйлеу, дыбыстық сөйлеу және полисемантизм, жазбаша сөз. Іштей сөйлеу: интериоризация және экстериоризация. Адамның сөйлеу қасиеті (көпшілдік, тұйықтық, шешендік, сөзуарлық т.б.) Негізгі әдебиеттер: №1-8.
Зейін туралы түсінік. Зейіннің психологиялық теориялары. Зейін психикалық феномен ретінде. Зейіннің негізгі сипаттамалары. Объект және субъект ерекшеліктеріне қатысты сананың шоғырлануы. Зейін және сана. Зейіннің физиологиялық механизмдері мен бағдарлаушы рефлекс. Танымдық процесстер аясындағы зейіннің алар орны. Зейіннің көріну формалары. Н.Н.Лнге бойынша зейін теорияларының жіктелуі. Т.Рибоның зейін теориясы. П.Я.Гальпериннің зейін концепциясы. Д.Н.Узнадзенің ұстаным концепциясы және зейін. Ухтомскийдің доминанттық теориясы. Шерингтонның тізбектелген индукция түсінігі. Зейіннің негізгі түрлері. Ырықсыз зейін және оны тудырушы факторлар. Ырықты зейін ерекшеліктері. Ырықты зейіннің әлеуметтік факторлары. Ырықтан кейінгі зейін. Үйреншікті зейін түсінігі. Зейін қасиеттерінң ерекшеліктері. Зейін тұрақтылығының психофизиологиялық сипаттамалары және оның негізгі шарттары. Зейін тұрақтылығын зерттеу әдістері. Зейіннің ауспалылығы мен көлемі. Зейін көлемін зерттеу әдістері. Жасанды және шынайы салғырттық. Естің жалпы анықтамасы. Естің негізгі түрлері. Ес психикалық процесс ретінде. Естің негізгі механизмдері: әсерлену, есте сақтау, тану және қайта жаңғырту. Ес процесстерін зерттеу тарихы. Ассоциация туралы түсініктер. Аристотель еңбектері. Д.Юмның, У.Джемстің, Г.Спенсердің ассоциативті психологиясы. Кеңестік психологтардың еңбектңріндегі ес мәселесі. Ассоциация көріну заңдылықтарын эксперименталыд зерттеу. Г.Эббингауз: оқиғалардың ассоциация үшін маңызы, “шет эффектісі”, ұмыту заңы. Гештальтпсихологиядағы ес мәселесі. Квазиқажеттілік. Бихевиоризм және психоанализ өкілдерінің зерттеулеріндегі ес мәселесі. А.Бине мен К.Бюллердің мағыналық теориясы. П.Жане және Л.С.Выготский еңбектеріндегі естің жоғарғы формаларының қалыптасу мәселесі.
Темперамент жайлы ілімдерге қысқаша шолу. Темперамент тұлға қасиеті ретінде. Б.М.Теплов бойынша темперамент анықтамасы. Темпераменттің негізіг типтері: холериктік, сангвиникалық, меланхоликтік, флегматикалық. Темперамент пен қабілет арақатынасы. Гиппократтың темперамент жайлы ілімі. К.Галеннің темперамент типтері. Э.Кречмер типологиясы. У.Шелдонның дене бітімі мен темперамент түрлерін жіктеуі. И.П.Павлов еңбектеріндегі темперамент мәселесі. Б.М.Теплов бойынша темпераменттің негізігі қасиеттері мен олардың көрінуі. В.М.Русаловтың темперамент концепциясы. Темпераменттің физиологиялық негідері. Жүйке жүйесінің қасиеттері темперамент негіздері ретінде.И.П.Паволв ілімі. Қозу және тежеу күштері, жүйке процесстерінің салмақтылығы мен шапшаңдығы. И.П.Павлов бойынша жүйке жүйесінің типтері. Жүйке жүйесінің қасиеттерін зерттеу. Мінез жайлы түсінік. Мінез анықтамасы. Мінездің психикалық феномен ретіндегі ерекшелігі. Мінез өмірлік қалыптасу ретінде. Мінез қалыптасу заңдылықтары. Мінез қырлары туралы түсінік. Мінез қырларын жіктеу. Мінездің іс-әрекет арқылы, басқа адамдарға қатынасынан, қызығулары мен эмоционалдық ,ерік арқылы көрінуі. Тұлғаның мотивациялық және интрументалды қырлары. Мінез зерттеудегі теоретикалық және эксперименталдық ықпалдар. Мінез типологиясы эксперименталды зерттеулер мен теоретикалыө ізденістердің орталық мәселесі ретінде. “Характерологияның” түрлі бағыттары. Мінез акцентуациялары.К.Леонгард және А.Е.Личко концепциялары. Э.Фром бойынша мінез типтерін классификациялау. К.Юнг бойынша мінез классификациялары. Мінез және темпераменттің өзара байланысы. Мінез қалыптасуы. Мінездің балалық шақта қалыптасу ерекшеліктері. Мінез қалыптасуындағы синзетивті кезең. Мінез қалыптасуындағы ересек адам мен баланың өзара араласу ролі. Мектепке дейінгі және мектептегі жас кезінде мінез қалыптасуының ерекшелігі. Мінездің өмір барысындағы трансформациясы. өзін-өзі тәрбиелеу. Мінез қалыптасуындағы еңбек ролі.
Адам қабілеттерінің жалпы сипаттамасы. Қабілеттер жайлы түсінік. Б.М.Теплов бойынша қабілеттер анықтамасы. Қабілеттер мен оқыту табыстылығының арақатынасы. Қабілеттер мен адам дамуы. Қабілеттер классификациясы. Жалпы қабілеттер сипаттамасы. Теоретикалық және практикалық қабілеттер. Оқу және творчестволық қабілеттер. Адам қабілеттерінің табиғаты. Қабілеттің алғашқы теориялары. Френология. Ф.Галлей мен Ф.Гальтонның қабілеттер концепциясы. Қабілеттерді зерттеудегі егіздер әдісі. Қабілеттер дамуныдағы тәрбие ерекшеліктерінің ролі. К.А.Гельвецийдің қабілеттре концепциясы. Адам қабілеттерінің биоәлеуметтік табиғаты. Еріктік іс-әрекеттердіәң жалпы сипаттамасы. Ерік мінез-құлықты саналы реттеу процессі ретінде. Ерікті және еріксіз қозғалыстар. Ерікті қозғалыстар мен әрекеттердің ерекшеліктері. Ерік іс-әрекеттерінің ерекшеліктері. Еріктік әрекет сипаттмалары. Ерік пен сезім арақатынасы. Еріктің негізгі психологиялық теоретиялары. Антикалық философтар еңбектеріндегі ерік-жігер мәселесі. Ортағасыр кезеңіндегі ерік-жігер мәселесі. Қайта өрлеу дәуіріндегі “Ерік бостадығы мәселесі”. Экзистенциализм – “тіршілік ету философиясы”. И.П.Павловтың ерік мәселесіне қатысты ықпалы. Бихевиоризм позициясы тұрғысынан еріктің талдауы. Н.А.Бернштейн еңбектеріндегі е,рік концеепцтясы. Еріктің психоаналитикалық концепциясы. Негізгі әдебиеттер: №1-8. Қосымша әдебиеттер: № 9,11,16,17,18,19,24,25,33,27. 2.3 Семинар сабақтарының жоспары. 1- семинар. Психиканың эволюциясы және пайда болуы.
Негізгі әдебиеттер: №1-8. Қосымша әдебиеттер: № 9,11,17,18,19,24,25,33,27. 2--семинар. Адам аралық қарым-қатынастар психологиясы.
Негізгі әдебиеттер: №1-8 Қосымша әдебиеттер: № 17,18,19,24,25,33,27,16. 3-семинар Таным процесстерінің психологиясы.
Негізгі әдебиеттер: №1-8. Қосымша әдебиеттер: № 9,10,12,17,18,19,24,25,33,27. 4-семинар. Тұлға және оның жеке дара өзгешеліктері
Негізгі әдебиеттер: №1-8,12,13,14. Қосымша әдебиеттер: № 17,18,19,24,25,33,27. 5-семианар. Қабілеттер мен ерік.
Негізгі әдебиеттер: №1-8. Қосымша әдебиеттер: № 9,11,17,18,19,24,25,33,27. Әдістемелік нұсқау. Семинар сабақтарына конспект жазылып, ауызша сабақ айтылады. Семинар сабағы барысында жауап беріп үлгермеген студенттің коспектісі тексеріліп, тиісті баға қойылады. 2.4 Лабораториялық сабақтар бағдарламада қарастырылмаған 2.5 СТУДЕНТТІҢ ОҚЫТУШЫ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН ОРЫНДАЙТЫН ӨЗІНДІК ЖҰМЫСТАРЫ ШЕГІНДЕГІ САБАҚТАР ЖОСПАРЫ. (СОӨЖ) << предыдущая страница следующая страница >> |