Жобаның тиімділігі 11

11. Жобаның тиімділігі

11.1 Cash-flow проекциясы

Cash-flow проекциясы (Ақша қаражаты қозғалысының есебі. 1-қосымша) нақты ақша ағынын, яғни қолма-қол ақша ағыны (нақты ақша ағынын) мен төлемдерді (нақты ақшаның кетуін) көрсетіп отыр.:

операциялық қызмет — қызметтің негізгі түрі, сондай-ақ компанияның ақша қаражатының түсуі мен жұмсалуын құрайтын нақты қызмет;
инвестициялық қызмет — айналымнан тыс активтерді (негізгі қаражат, материалдық емес активтер) және басқа да инвестицияларды құрумен және сатумен байланысты қызмет түрі;
қаржы қызметі — компанияның капиталы мен қарыз қаражатының мөлшері мен құрамының өзгеруіне алып келетін қызмет түрі. Әдетте, мұндай қызмет операциялық және инвестициялық қызметті қаржыландыру үшін қажетті кредиттер мен қарыздарды тарту мен қайтаруға байланысты болады.

Ақша ағынына жасалған талдау жобаның жылдар бойынша оң серпінін көрсетіп отыр.

11.2 Пайда мен залалдардың есептері

Жоспарланған пайда мен залалдардың есебі 2-қосымшада айқарма түрінде көрсетілген.

-кесте - Рентабельділік көрсеткіштері

Жылдық пайда (7 жыл), мың теңге	13 830
Активтердің рентабельділігі	27%

11.3 Баланс проекциясы

2016 жылғы баланстық есептің коэффициенттері төмендегі кестеде берілген:

-кесте - Баланстық есеп коэффициенті

Активтер құрылымындағы негізгі қаражаттың үлесі, жобаның 7 жылына	0,8
Міндеттемелерді өз капиталымен жабу коэффициенті, жобаның 5 жылына	1,4

11.4 Қаржы индикаторлары

10% дисконттау ставкасы кезінде 12 жылға арналған инвестицияланған капиталдың таза дисконтталған кірісі 14 568 мың теңгені құрады.

-кесте - Жобаның қаржылық көрсеткіштері

Ішкі кірістілік нормасы (IRR)	13%
Ағымдағы таза құны (NPV), мың теңге	14 568
Жобаның өзін-өзі ақтауы (жай), жыл	6,9
Жобаның өзін-өзі ақтауы (дисконтталған), жыл	9,6

-кесте - Жобаның залалсыздығын талдау, мың тг.

Кезең	2013	2014	2015	2016	2017	2018
Қызметтерді сатудан түсетін кіріс	19 780	33 109	29 315	25 509	31 463	36 733
Баланстық пайда	-4 940	9 230	6 042	2 382	8 639	14 713
Қызметтердің толық өзіндік құны	24 720	23 879	23 273	23 127	22 824	22 020
Тұрақты шығындар	16 997	16 176	15 358	14 542	13 730	12 921
Ауыспалы шығындар	7 723	7 703	7 915	8 584	9 094	9 099
Шекті кіріс сомасы	12 057	25 406	21 399	16 924	22 369	27 635
Пайдадағы шекті түсімнің үлесі	0,610	0,767	0,730	0,663	0,711	0,752
Залалсыздық шегі	27 884	21 080	21 038	21 918	19 312	17 176
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылық қоры (%)	-41%	36%	28%	14%	39%	53%
Залалсыздық	141%	64%	72%	86%	61%	47%

Кесте кәсіпорын үшін залалсыздықтың шегі сату көлемінің 21 918 мың теңге болып табылатынын көрсетеді (2016 жыл).

Қаржылық тұрақтылық қоры 2014 жылы 36 % құрайды, бұдан әрі бұл көрсеткіш өсетін (53% дейін) болады.

-кесте - Болжамдау кезеңіндегі салықтық түсімдердің көлемі (7 жыл), мың теңге

Салықтың түрі	Сомасы,мың теңге
ҚҚС	2 747
Табыс салығы	1 525
Мүлік пен көлік салығы	547
ЕТҚ салықтар мен міндетті төлемдер	16 542
Барлығы	21 361

Осы жобаны іске асыру нәтижесіндегі салықтық түсімдердің көлемі 7 жылда 21 361 мың теңгені құрайды. Кәсіпорынның ауылшаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғалар үшін арнайы салық режимін қолданатыны назарға алынды, соған сәйкес КПН, ҚҚС сияқты салықтар, мүлік салығы мен әлеуметтік салық 70%-ға азаяды.

12. Әлеуметтік-экономикалық және экологиялық әсер

12.1 Жобаның әлеуметтік-экономикалық мәні

Жобаны іске асыру кезінде мынадай міндеттерді шешу көзделген:

Жаңа жұмыс орындарын құру, бұл жұмысшылардың тұрақты пайда табуына мүмкіндік береді;
Ет алынатын ірі қара малды өсіру үшін жаңа ферма құру;
Алматы облысының бюджетіне салықтар мен басқа да аударымдардың түсуі (7 жылда 21 млн. теңгеден астам).

Әлеуметтік әсерлер арасынан мынаны бөліп көрсетуге болады:

Халықтың ет өніміне деген сұранысын қанағаттандыру;

Жобаны іске асыру нәтижесінде 23 жұмыс орны құрылады. Біліктілікті арттыру жоспарлануда.

12.2 Қоршаған ортаға әсер

Қазіргі заманғы өнеркәсіпті мал шаруашылығында энергияны қажет ететін технологияларды көптеп қолдану қоршаған ортаға антропогенді жүктеменің ұлғаюымен қатарлас жүреді. Бұл мал шаруашылығы кешендері келтіретін ластаулардың кері әсерлерінің алдын алу шығыындарының артуына алып келеді.

Әсіресе болуы мүмкін кері салдарларды анықтаудың және оның алдын алу әдістерін айқындаудың маңызы зор. Бұларға атмосфералық ауаға ластаушы және басқа да заттардың шығарындыларын; су және жерасты су объектілері мен су жинау алаңдарына шығарындылар; топырақтың ластануын; өндіріс және тұтыну қалдықтарының жинақталуын жатқызуға болады.

Мал шаруашылығы кәсіпорындарынан шығатын ластаушы заттар көзін мыналарға бөлуге болады:

газ тозаңы шығарындылары —органикалық қалдықтардың шіру немесе жану өнімдері; микроорганизмдер; тозаң; күкірт; көмірсутегі;
қатты тозаң түйіршіктері, жемазық қалдықтары полидисперлі массасы бар ағынды сулар, сондай-ақ азот, нитрит, нитрат, хлорид, сульфат, фосфат, патогенді микробтар, майлар, темір, бактериологиялық (БПК) және химиялық (ХПК) ластаушы заттар, мұнай өнімдері, СПАВтар;
көптеген микроорганизмдері бар өндірістің органикалық қалдықтары;
мал шаруашылығы кешенінің азықтық емес қалдықтары: ветеринарлық конфискаттары; құндылығы аз өнімдері, сондай-ақ өлген мал.

-кесте - Жобаның шеңберінде табиғатты қорғау іс-шараларын іске асыру кестесі

Іс-шараның мақсаты	Іс-шара
Табиғатқа кері әсерді азайту	1.Технологиялық жабдықты жаңғырту және жаңалау 2.Аз қалдықты және қалдықсыз технологияларды енгізу 3.Органикалық қалдықтар, газтозаңды шығарындылар, су тұтыну және ағынды сулар қалдықтары көлемдерін азайту
Газтозаң қалдықтарымен ластанудың алдын алу	Тозаңгаз ұстайтын аппаратура орнату
Органикалық қалдықтарды азайту	1.Көң-қоқысты дұрыс сақтауды, тасымалдауды, кәдеге жаратуды және қайта өңдеуді ұйымдастыру 2. Кәдеге жаратудың заманауи әдістерін қолдану және қайталама өнім алу

Табиғатқа кері әсерді азайту мақсатында кәсіпорынның жоспарларында бөлімшелердегі технологиялық жабдықтарды жаңғырту және жаңарту, заманауи экологиялық нормаларға сәйкес келетін шаруашылық қызметтерін ұйымдастыруға өзгерістер енгізу.

Бұл шаруашылықтарда үнемі жиналатын және жинақталатын барлық шикізат ресурстарын шаруашылық айналымына енгізуге негізделген аз қалдықты және қалдықсыз технологияларды енгізу жолымен мүмкін болады. Органикалық қалдықтардың, газтозаң шығарындыларының, суды және ағынды су қалдықтарын тұтыну көлемін азайта отырып қоршаған ортаға кері әсерді азайтуға болады.

Газтозаң шығарындыларымен ластанудың алдын алу үшін кәсіпорындарда ауа желдеткіштерін атмосфераға шығарындылар алдындағы қолайсыз иістен тазартуды қамтамасыз ететін тозаңгаз ұстағыш аппаратуралар орнатылатын болады.

Органикалық қалдықтарды азайтуға органикалық қалдықтарды сақтауды, тасымалдауды, кәдеге жаратуды және қайта өңдеуді ұйымдастыру, кәдеге жарату мен қайталама өнім алудың әдістерін қолдану арқылы қол жеткізуге болады.