https://electroinfo.net

girniy.ru 1

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың; әдістемелік нұсқаулардың титул парағы






Нысан

ПМУ ҰС Н 7.18.3/40


Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі


С. Торайғыров атындағы Павлолдар мемлекеттік университеті


Биология және экология кафедрасы


050608 – Экология мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған

Экологияны және биологияны оқыту әдістемесі пәні бойынша


сабақтарды орындауға арналған

Әдістемелік ұсыныстар


Павлодар

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы






Нысан

ПМУ ҰС Н 7.18.3/41


БЕКІТЕМІН

Химиялық технологиялар және жаратылыстану

факультеті

_________К.К.Ахметов

«_____»___________20__ ж.


Құрастырушы: п.ғ.к., доцент Есімова Д.Д. _______________


Биология және экология кафедрасы


сабақтарды орындауға арналған

ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР


Экологияны және биологияны оқыту әдістемесі пәні бойынша


050608 – Экология мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған


Кафедра отырысында ұсынылған 20 ж. « » № хаттама


Кафедра меңгерушісі ________________________ Исимбеков Ж.М.




Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультеті

20 ж. « » № хаттама


ОӘК төрайымы ________________________ У.Д.Буркитбаева


Пән тақырыптарының мазмұны

Тақырып 1. Орта мектепте экологиялық концепцияны оқыту. Экологияны эволюциялық теориямен байланысы. Экология және қазіргі эволюциялық теория арасындағы өзара байланысы. Тіршілік үшін күрес экосистемадағы популяциялар арақатынасының бірлігі. Эволюциялық үрдісте экожүйе тіршілікті реттеуші орта. Биогеоценоз және биосфера эволюциясы.

Тақырып 2. Экологияны оқытудың әдістемелік негізі.

Экология негіздерін методологиялық тұрғыда баяндау. Жалпы ғылыми ықпал; ішкі динамикалық тепе-теңдік заңдылығы; үйлесімділік заңдылығы; генетикалық жүйе заңдылығы; сукцессионды бәсеңдеу заңдылығы жайлы түсіндіру әдіс-тәсілі.

И.В. Вернадский қағидалары, олардың экологиялық ұғымдар даму жүйесінде атқаратын ролі. Молекулалық-генетикалық деңгейді қарастырудағы экологиялық құбылыстар. Тірі табиғаттың популяциялық деңгейде ұйымдасуы-экологияның, генетиканың және эволюциялық ілімді түсіндіру.

Тақырып 3. Экологиялық ұғымның қалыптасуы және дамуы.

Эмпирикалық және теориялық түсінктер, олардың анықтамалары және сипаттамасы. Нақты және абстракты ұғым. Мектеп биология курсындағы экологиялық және эволюциялық ұғымдар. 7-8 кластарда жеке токсондар мен экологиялық жүйені оқытуда экологиялық түсініктердің дамуы мен нақтылануы. Абстрактылықтан нақтылыққа дейін принципі бойынша “түр” және “популяция” ұғымдарының қалыптасуы және дамуы. Популяциялық құрылымның өңделуі. Органикалық дүниедегі түрлердің әр алуандығын сақтау проблемаларын шешу және қалыптастыру. “Экосистема” және “биосфера” ұғымдарын қалыптастыру, нақтылау. Экологиялық ұғымдардың дүние тану деңгейінде қалыптасуы және дамуы.

Тақырып 4. Экология негіздерін оқытудағы пәнаралық байланыс және оларды жүзеге асыру әдістемесі


Экологиялық білімнің пәнаралық және интегралды сипаттамасы. Экологияны оқытуда оқушылардың химия, физика, математика және басқа да пәндерден алған білімдерін пайдалануы. Күрделі динамикалық жүйені экологиялық жүйеге өңдеу әдістерінің ролі. Экология сабақтарындағы көрнекі құралдар. Тапсырмалар жүйесі, оқулықпен жұмыс, сараптау мен өңдеуді білуді дамыту, есептеуді пайдалану, схема және график. Экологияны оқытуда проблемалық принциптерді іске асыру. Сабақты ойын түрінде ұйымдастыру әдістері.

Тақырып 5. Топтанып өмір сүру, Организм мен орта арақатынасы” тақырыптарын оқыту әдістемесі.

Тақырыптағы сабақтың орны, міндеті мен мақсаты. Биогеоценоз және құрлықтағы негізгі биомдар туралы ұғымның дамуы. Оқушылар білімін әр түрлі биогеографиялық аймақтағы флора мен фауна сипаттамасын құруға арналған жұмысқа пайдалану.Сабақты жоспарлау. Талдау жасауға арналған сұрақтар және негізгі білім. Көрнекі оқу құралдарын пайдалану әдістері.

Тақырып 6. Биосфера және адам. Ноосфера” тақырыптарын оқыту әдістемесі.

Сабақтың мақсаты мен міндеті. Тақырыптың негізгі ұғымдары. Биосфераның одан ары қарай өмір сүруі үшін биологиялық тепе-теңдікті сақтаудағы адамның ролі.Ұсынылатын әдіс және тәсілдер. Негізгі білім және талдауға арналған сұрақтар. Оқушылар мен мұғалімдердің сабақтағы іс-әрекеті. Қосымша материалдар мен ұсынылатын әдебиеттер.

Тақырып 7. “Қоршаған ортаға адамның шаруашылық іс-әрекеттерінің тигізетін әсері” тақырыбына пәнаралық конференция өткізу.

Конференция міндеті мен мақсаты. Мұғалімнің қосымша жұмыстары және оқушылар тапсырмасы. Сценариді оқушылар біліктілігін қалыптастыру бағытында өңдеу: жалпылама ойлау, биосфераны тіршілікке қажетті сфера тұрғысынан жалпылама қарастыру.

Тақырып 8. Экологиялық ұғымдарды үйретудің тәрбиелік мәні.

Экологиялық ұғымдар арқылы өзіндік көзқарастың қалыптасуы. Ғылыми көзқарасты қалыптастырудағы және табиғатты орынды пайдалану жолдарын түсінудегі экологиялық ұғымдардың алатын орны. Жер бетінде болатын жаңа факторлар мен құбылыстардың оқуға деген ұмтылысты дамыту. Оқушылардың ойлау қабілетін арттыруда экологиялық ұғымдардың ролі.


Әдебиеттер (3,4,5,6,7,8,9,10)


Практикалық жұмыстардың мазмұны

Тақырып 1. Экологиялық ұғымның қалыптасуы және дамуы.

Эмпирикалық және теориялық түсінктер, олардың анықтамалары және сипаттамасы. Нақты және абстракты ұғым. Мектеп биология курсындағы экологиялық және эволюциялық ұғымдар. 7-8 кластарда жеке токсондар мен экологиялық жүйені оқытуда экологиялық түсініктердің дамуы мен нақтылануы. Абстрактылықтан нақтылыққа дейін принципі бойынша “түр” және “популяция” ұғымдарының қалыптасуы және дамуы. Популяциялық құрылымның өңделуі. Органикалық дүниедегі түрлердің әр алуандығын сақтау проблемаларын шешу және қалыптастыру. “Экосистема” және “биосфера” ұғымдарын қалыптастыру, нақтылау. Экологиялық ұғымдардың дүние тану деңгейінде қалыптасуы және дамуы.

Тақырып 2. Экология негіздерін оқытудағы пәнаралық байланыс және оларды жүзеге асыру әдістемесі

Экологиялық білімнің пәнаралық және интегралды сипаттамасы. Экологияны оқытуда оқушылардың химия, физика, математика және басқа да пәндерден алған білімдерін пайдалануы. Күрделі динамикалық жүйені экологиялық жүйеге өңдеу әдістерінің ролі. Экология сабақтарындағы көрнекі құралдар. Тапсырмалар жүйесі, оқулықпен жұмыс, сараптау мен өңдеуді білуді дамыту, есептеуді пайдалану, схема және график. Экологияны оқытуда проблемалық принциптерді іске асыру. Сабақты ойын түрінде ұйымдастыру әдістері.

Тақырып 3. Топтанып өмір сүру, Организм мен орта арақатынасы” тақырыптарын оқыту әдістемесі.

Тақырыптағы сабақтың орны, міндеті мен мақсаты. Биогеоценоз және құрлықтағы негізгі биомдар туралы ұғымның дамуы. Оқушылар білімін әр түрлі биогеографиялық аймақтағы флора мен фауна сипаттамасын құруға арналған жұмысқа пайдалану.Сабақты жоспарлау. Талдау жасауға арналған сұрақтар және негізгі білім. Көрнекі оқу құралдарын пайдалану әдістері.

Тақырып 4. Биосфера және адам. Ноосфера” тақырыптарын оқыту әдістемесі.


Сабақтың мақсаты мен міндеті. Тақырыптың негізгі ұғымдары. Биосфераның одан ары қарай өмір сүруі үшін биологиялық тепе-теңдікті сақтаудағы адамның ролі.Ұсынылатын әдіс және тәсілдер. Негізгі білім және талдауға арналған сұрақтар. Оқушылар мен мұғалімдердің сабақтағы іс-әрекеті. Қосымша материалдар мен ұсынылатын әдебиеттер.

Тақырып 5. “Қоршаған ортаға адамның шаруашылық іс-әрекеттерінің тигізетін әсері” тақырыбына пәнаралық конференция өткізу.

Конференция міндеті мен мақсаты. Мұғалімнің қосымша жұмыстары және оқушылар тапсырмасы. Сценариді оқушылар біліктілігін қалыптастыру бағытында өңдеу: жалпылама ойлау, биосфераны тіршілікке қажетті сфера тұрғысынан жалпылама қарастыру.

Тақырып 5. Экологиялық ұғымдарды үйретудің тәрбиелік мәні.

Экологиялық ұғымдар арқылы өзіндік көзқарастың қалыптасуы. Ғылыми көзқарасты қалыптастырудағы және табиғатты орынды пайдалану жолдарын түсінудегі экологиялық ұғымдардың алатын орны. Жер бетінде болатын жаңа факторлар мен құбылыстардың оқуға деген ұмтылысты дамыту. Оқушылардың ойлау қабілетін арттыруда экологиялық ұғымдардың ролі.

Әдебиеттер (1,2,3,4,5,6,7,8,9,10)


Студенттердің өзіндік жұмыс мазмұны

СӨЖ түрлерінің тізімі


№ р/с

СӨЖ түрі

Есеп түрі


Бақылау түрі

Сағат көлемі

1

Дәрістік сабақтарға дайындық




Сабаққа қатысу

13

2

Зертханалық сабақтарға дайындық

Суретін салу


ЗЖ-ға жіберу

13

3

Тәжірибелік сабақтарға дайындық

Конспект

ТС-ға жіберу

13

4

Бақылау шараларына дайындық

Бақылау жұмысы

МБ1, МБ2

13

5

Аудиториялық сабақтарға кірмеген материалды зерттеу

Конспект

Аызша сұрау

13

6

Реферат

Конспект

Реферат қорғау

13

БАРЛЫҒЫ:

78


Студенттердің өздік оқуға арналған тақырыптар тізімі

Тақырып 1. Экологияны және биологияны оқыту әдістемесі оқу пәні ретінде.Тәрбиелік оқу жүйесі. Мектеп экология курсының оқу материалдарының біртінділігі.

Тақырып 2. Оқытудың активті тәсілі. Оқытудың даму процесіндегі әдістемелердің ұласулары. Пән аралық байланыстарды жүзеге асыру әдістері.

Тақырып 3. Экология пәнінен план-конспкт жасау. Дидактикалық материалдар дайындау және сабақты талдау. Экологияны оқытудың материалдық базасы.

Тақырып 4. Экологиялық стратегия. Дүние-жүзілік және аймақтық дамудың экологиялық концепциясы. Техногендік зардап шегу және экологиялық қауіпсіздік. Экологиялық білім беру мен тәрбиелеудің ҚР стратегиялық дамуы.


Тақырып 5. Биологияның “Өсімдік” бөлімін оқығанда экологиялық ұғымды қалыптастыру. Биологияның “Жануар” бөлімін оқығанда экологиялық ұғымды қалыптастыру.

Тақырып 6. Биологияның “Адам және оның денсаулығы” бөлімін оқығанда экологиялық ұғымды қалыптастыру.

Тақырып 7. Биологияның “Жалпы биология” бөлімін оқығанда экологиялық ұғымды қалыптастыру.

Әдебиет


Негізгі


  1. Торманов Н.Т. Биологияны оқыту әдісі, Алматы, 2002ж.

  2. Чильдебаев Ж. Экологияны оқыту әдістері Алматы баспасы 2002


Қосымша

  1. Комисаров Б.Д., Мягков П. Методика обучение общей биологии. 2005

  2. Журнал “биология в школе”. М. 2000-2010.




Мамандықтың жұмыс оқу

жоспарынан көшірме






Ф СО ПГУ 7.18.3/32



Мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме


050608 Экология

Экологияны және биологияны оқыту әдістемесі пәні бойынша



Оқу нысаны

Пәннің еңбек

сыйымдылығы

Бақылау түрлері

Семестр


Семестр бойынша студенттердің жұмыстарының көлемі

Кредиттер

Академикалық сағат

Кредит саны

аудиториялық сабақтар

(ак. сағат)

СӨЖ

(ак. часов)

Барлығы

ауд

СӨЖ

емт

сын

КЖ-а

КЖ-с

Барлығы

дәр.

пр.

зер