ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ

БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ


Рудный индустриалдық институты


Менеджмент және маркетинг кафедрасы


«Экономика» мамандығының

сырттай оқыту нысаны студенттері үшін

«Қаржылық нарығы мен делдалдар» пәнінен

бақылау жұмыстарының орындалуы бойынша


ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР


Рудный 2010

ББК 65.052

Құрастырған: Фефелова Е.Н., аударған Жұмағалиева А.Б. «Қаржылық нарығы және делдалдары» пәнінен бақылау жұмыстарының орындалуы бойынша әдістемелік нұсқаулар, - Рудный, РИИ, 2010.- 22 бет.


Пікір жазған: ЭжАЖФ деканы, э.ғ.к., доцент Молдашов Н.О.


Әдістемелік нұсқаулар бақылау жұмысын орындауға қажетті ақпараттарды қосып, «Қаржылық нарығы және делдалдары» пәнінің оқу жоспары мен бағдарламасына сәйкес құрастырылды.

Сырттай оқу бөлімінің «Экономика» мамандығының студенттеріне арналған әдістемелік нұсқаулар.


Кесте 15, Әдебиеттер тізімі - 14 атау.


Ішкі қолданыс үшін


 Рудный индустриалдық институты 2010

МАЗМҰНЫ

Кіріспе	4
1 Бақылу жұмысының құрылымы	6
2 Бақылау жұмысына тапсырмалар (тапсырмалар нұсқаулары)	6
3 Бақылау жұмысын орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар	15
4 Әдебиеттер тізімі	20
Қосымша А Титульдік парақтың үлгісі	21

КІРІСПЕ


Курстың пәні - қазіргі қаржы нарықтарының қызмет етуі және әртүрлі қаржы институттарының қызметі. Осы берілгендер қазіргі кезенде Қазақстан экономикасының дамуында өте маңызды болып табылады. Қаржы нарығындағы жас мамандар санының жетіспеушілігі Республикадағы қаржы нарығының әсіресе, қор нарығының дамымауының негізгі факторы болып табылады.

Қазіргі қаржы нарықтарындағы операцияларды тиімді басқару бойынша білімді және әдістерді тыңдаушылардың терең ұғынуы берілген курстың мақсаты болып табылады. Курс бағдарламасында қарастырылатың қөптеген сұрақьарды толық ұғыну экономикалық теориямен халықырылық экономикалық қатынастар жалпы курстары бойынша студенттер толық білімі болуын талап етеді.

Курстың міндеттері болып мыналар табылады:

- әртүрлі қаржы институттарын және олардың үсынатын қызметтерін баға белгілеу әдістерін, оларды басқару стильдерін , ішкі және халықаралық қаржы нарықтарындағы қызмет ету стратегияларын оқу;

- әртүрлі елдердің қаржы институттарының қызметтерін оқу;

- Қазақстандағы қаржы нарықтарының қызмет етуінің ерекшеліктерін ашу;

- қаржы делдалдарын, қаржы нарықтарындағы кәсіби қатысушылардың қызметін оқу және талдау;

- қаржы институттарының (делдалдар) мүмкін болатын тәуекелдерді бағалау және олардың зардаптарын төмендету жолдарын анықтау;

Курс бойынша семинар сабақтарын өткізу уақытынды әр тақырып бойынша есептер және ситуациялық сүрақтар шешіледі.

Есептерді шешумен қатар студенттерге он мануттық бір ғылыми баяндамаға дайындық ұсынылады және осы баяндамамен олар жазбаша реферат түрінде жазып шығады. Баяндамаға негізгі талаптар: жасалған тақырып бойынша теориялық мағлұматтардың мазмұның ашу, көзқарастардың және пікірлердің аргументациясы, студенттердің ұсыныстары, мазмұндаманың қысқа болуымен нақтылығы.

Ең өзекті тақырыптар бойынша баяндама дамытылады, толықтырылады және ғылыми конференцияға ұсынылады.

Семинар сабақтары дискуссиялық негізде болады: әр сұрақтар бойынша әр түрлі балама көзқарастар айтылады, қосымша мағлұматтар ұсынылады. Осылай студенттер арасында шығармашылық атмосфера құрылады, ал бұл мұғалімге әр студенттің білімің тексеруге көмектеседі.

Өткен материалды түсіну деңгейін анықтау үшін екі семестраралық бақылау өткізіледі. Практика сабақтарында кейстік тапсырмаларды орындау және семинар сабақтарында теориялық жағдайларды белсенді талқылау тындаушыларға қаржы нарықтарында тиімді жұмыс істей білуді және қажетті мағлұматтарды біліп алуға көмектеседі.

Курс мындай түрімен құралған, әрбір қаржы институты екі аспектілерде қаралады: олардың қызметтерінің тұтынушы көзқарасынан және олардың менеджерінің көзқарасынан. Осы курсты меңгеруін студенттергеҚазақстан қаржы нарығында болып жатқан және елдің экономикалық дамудың ролін сол процесстерді түсінуге көмектеседі.

Бақылау жұмысы мектеп дәптерінде, 15 беттік көлемінде, ұқыпты, тиянақты жазуымен орындалады.

Бақылау жұмысының мәтіні электронды-есептеуіш машиналардың көмегімен, А4 форматтың ақ қағазда, Times New Roman шрифтімен, шрифтің ұзындығы 14, шрифтің түсі қара, сөйлемаралық интервалы жалаң болатыны рұқсат етіледі. Бақылау жұмысының мәтінін орындағанда бүкіл мәтін бойынша тең тығыздығын, нақтылығын орындау керек. Бақылау жұмысының мәтінін басқанда келесі көлемдерді сақтау қажет: шектердің жоғарғы жағы – 20 мм, төменгі – 25 мм, сол – 30 мм, оң – 10 мм. Азат жолының шегініс көлемі барлық мәтін бойынша стандартты – 1,27 мм.

Бақылау жұмысының бөлімдерінде тәртіптік нөмірі болуы керек және арабтың сандармен, нүктесіз, азат жолдың шегінісінен жазылғаны болуы керек. Бөлімдерде атаулары болуы керек.Атауларды үлкен әріптен бастап нүктесіз басу керек. Атауларда сөздердің тасымалдауы рұқсат етілмейді.

Кестенің атауын кестенің алдында орнына қою керек. «Кесте» сөзінің атынан тәртіптің нөмірі қойылады және кестенің атауы үлкен әріптен сызықтан кейін жазылады. Кестенің шегінісінде нүкте қойылмайды. Жолдың сол жағынан шегіністі қояды. Кестенің шегінісі мәтіннен жоғарғы бос жолымен бөлінеді, кестенің өзінен бөлінбейді.

Рәміздердің және сандық коэффициентердің формулаға кіретіні, егер олар мәтінде ертерек белгіленбегені, формула астында тікелей келтіруі міндетт туралы түсіндіріледі. Бірінші жолы «қайда» дегеннен бастап түсіндіріледі және одан екі нүктесіз қойылады. «Қайда» деген сөзді жаңа жолдан бастайды.Түсіндіру формуласынан кейін үтір қойылады. Егер формулаға түсіндірме болмаса, онда одан кейін нүкте қойылады. Формулалар бір бірінен соң келетіндер және мәтінмен бөлінбеген үтірмен бөлінеді. Формула мәтіннен жоғарыдан төменге қарай бос жолда бөлінеді.

«Мазмұны» «Әдебиеттер тізімі» сөздері жолдың ортасында, бас әріптермен жазылады.

Орындалған бақылау жұмысы кафедраға тапсырылады, кафедраның лаборантімен тіркеледі және оқытушыға тексеруге жіберіледі. Рұқсат еткеннен кейін студент бақылау жұмысты қорғайды, оқытушының сұрақтарына жауап береді.


1 БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ


Бақылау жұмысы келесі құрылымдық элементтерден тұрады:

- титульдік бет;

- мазмұны;

- негізгі бөлімі;

- әдебиеттер тізімі.

Титульдік бетте келесі мәліметтер келтіріледі:

- жоо-ң және жоғары тұратын органның ресми түрде атауы (Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі);

- кафедраның атауы;

- құжат түрінің (бақылау жұмысы) және пәннің атауы, сол бойынша бақылау жұмысы жасалған;

- студенттің аты-жөні, курсы, тобысынақ кітапшасының шифрі;

- оқытушының аты-жөні, оның лауазымын және атағын;

- орындаған жұмыстың күні;

- бақылау жұмысының орындау жылы және орны.

Бақылау жұмысының титульдік беті А қосымшасымен ресімделеді

Мазмұнда бақылау жұмысының құрылымдық элементтердің тізімін беттерді көрсетуімен келтіреді.

Негізгі бөлім теориялық бөлімнен үш теориялық сұрақтар бухгалтерлік есеп бойынша және практикалық бөлімнен,теориялық және практикалық бөлімдерден аудит бойынша сұрақтар тұрады. Теориялық бөлім аранйы әдебиеттердің және кезеңдік мөрдің материалдың негізінде орынадалады.шынайы әдістемелік нұсқауларда ұсынылған әдебиттер келтірілген.Теориялық сұрақтарға жауаптары сұрақ мәніне қатысты және толық болуы керек.

Әдебиеттер тізімі бақылау жұмысы орынадағанда ақпараттың барлық көздерін қосу керек.


2 БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫНА ТАПСЫРМАЛАР


2.1 Теориялық сұрақтың және тапсырманың нұсқаны таңдау сынақ кітапшасының соңғы саны бойынша таңдалады.


1 – кесте, нұсқаны таңдау

Сынақ кітапшасының саны	Теориялық сұрақ		Есептің нөмірі
1	2	3	4
0	1	20	2.2.1; 2.2.10
1	2	19	2.2.2; 2.2.9
2	3	18	2.2.3; 2.2.8

1 кестенің жалғасы

1	2	3	4
3	4	17	2.2.4; 2.2.7
4	5	16	2.2.5; 2.2.6
5	6	15	2.2.6; 2.2.5
6	7	14	2.2.7; 2.2.4
7	8	13	2.2.8; 2.2.3
8	9	12	2.2.9; 2.2.2
9	10	11	2.2.10; 2.2.1

2.2 Теориялық сұрақтар

1. Қаржы нарығының функциялары мен мәні. Қаржы нарығының құрылымы.Қазақстанның қаржы нарығының ерекшеліктері.

2. Ақша нарығы және оның қаржылық құралдары.

3. Депозиттік нарығы: экономикалық мәні және ролі. Қазақстанның депозиттік нарығының құрылымы.

4. Несие нарығының функциялары мен түсінігі, несие нарығының құралдар формасы және түрлері. Қазақстанда несие нарығының құрылымы.Қазақстанда ипотекалық несиелендіру.

5. Валюта нарығы және оның құралдары.

6. Бағалы қағаздар нарығы, оның функциялары мен құрылымы.

7. Сақтандыру нарығы және оның ерекшеліктері. Қазақстанның сақтандыру нарығының даму артықшылықтары мен ағымды жағдайы.

8. Қазақстанның зейнетақы нарығының дамуы мен қалыптасуы, оның құрылымы.

9. Қаржы делдалдылығы және қаржы делдалдары: оның түсінігі мен негізгі категориялары.

10. Банктер және олардың қаржы делдалдық қызметі.

11. Зейнетақы қорлардың түсінігі. Қазақстанның зейнетақы қорлардың қызметтеу және құру тәртібі.

12. Инвестициялық қор және оның қызметі.

13. Сақтандыру ұйымдары және олардың қызметі.

14. Ннесиелік серіктестіктер, қаржылық компаниялар және ломбардтар.

15. Қор биржасы, оның функциялары және құрамы.

16. Қаржы нарығын реттеудің жалпы түсініктері.

17. Қазақстанда мемлекеттік реттеудің органдары: міндеттері, функциялары мен құрылымы.

18. Қаржы нарығының өзі реттелетін ұйымдар.

19. Әлемдік қаржы нарығының жалпы түсінігі.

20. Бағалы қағаздардың және валютаның әлемдік нарықтары.


2.3 Практикалық тапсырмалар


Есеп 2.3.1

ҚР ақша массасының динамикасы туралы мәліметтер берілген:


2 – кесте, берілген мәліметтер

Көрсеткіш	1996ж.	1997ж.	1998ж.
1	2	3	4
1. Жыл соңына ақша базасы (резервтік ақшалар)	81,9	115,4	81,4
Соның ішінде: - ҚР ҰБ тыс қолма қол ақша	65,7	96,5	73,0
- ҚР ҰБ басқа ұйымдардың және екінші деңгейлі банктердің депозиттері	16,2	18,9	8,4
2. ақшалайагрегаттар (жыл соңына ): МО (қозғалыста қолма қол ақша)	62,8	92,8	68,7
М1	110,0	141,1	104,4
Олардың ішінен аударатын депозиттер: - тенгеде халық елі	7,3	12,5	12,8
- тенгеде банктік емес заңдық тұлғалар	39,9	35,8	22,9
М 2	122,5	164,2	133,4
солардан: - шетел валютада аударатын депозиттер және тенгеде басқа депозиттер	7,7	8,7	8,8
- шетел валютада банктік емес заңды тұлғалардың депозиттері және теңгеде басқа депозиттер	4,8	14,4	20,2
М 3	135,0	173,0	148,5
Солардан: - шетел валютада халық елінің депозиттері	4,4	6,4	8,8
- шетел валютада банктік емес заңды тұлғалардың басқа депозиттері	8,1	2,4	6,3
3. ЖҰӨ ағымды бағаларда	1415,8	1672,2	1733,3

Есептеу:

- Әр жыл бойынша ақшалай мультипликатор;

- Әр жыл бойынша ақша массасының қозғалыс көрсеткіштері (М3):

а) айналымдардың жылдамдығы;

б) бір айналымның ұзақтығы.


Есеп 2.3.2

Өнеркәсіптік өндірістің көлемдер өзгеруінің мәліметтері берілген:

3 – кесте, өсім қарқынның мәліметтері

Айы	Өнер кәсіптік өндірістің жалпы көлемінң қарқыны, % 2000ж желтоқсанға
	2001 ж.	2002 ж.
1	2	3
Қаңтар	92,0	86,0
Ақпан	90,5	86,2
Наурыз	95,0	91,0
Сәуір	88,2	88,2
Мамыр	89,0	84,0
Маусым	90,7	83,8
Шілде	89,3	83,9
Тамыз	93,0	84,2
Қыркүйек	92,6	85,0
Қазан	94,9	89,8
Қараша	91,8	86,3
Желтоқсан	92,2	87,1

Маусымның индексінің негізінде өнеркәсіптік өндірістің маусымдық өзгерістеріне талдау жасаңдар.


Есеп 2.3.3

IV кварталында ақша массасының жылдамдығы 1 кварталмен салыстырғанда қолма қол ақшалардың айналымның жылдамдығы 7,9 % төмендетілген, қолма қолсыз айналымның жылдамдығы 1,2 % көбейтілген, ақша массасының жылдамдығының айналымын анықтаңдар. IV квартал бойынша ақша массасының қолма қол үлесі 30 % құрайды.

Есеп 2.3.4

4 кестенің мәліметтері бойынша есептеңдер:

а) Тізбектік абсолюттік өсімдер;

б) Сату көлемін және өсу қарқынын.


4 – кесте, берілген мәліметтер

Күні	Неміс марканың курсы тенге	Маркаларда сатудың көлемі
1	2	3
01.01.96	43,12	250
05.01	43,52	4
10.01	43,26	14
12.01	43,82	32
17.01	44,10	83

4 кестенің жалғасы

1	2	3
19.01	44,15	73
24.01	44,05	87
26.01	43,98	180
31.01	43,73	200
02.02	43,61	236
07.02	43,44	348
09.02	43,12	421
14.02	43,33	652
16.02	43,56	411
21.02	43,97	472
23.02	44,14	457
28.02	44,32	487
01.03	44,68	652
06.03	44,89	1007
08.03	45,02	1170
13.03	45,15	878
15.03	45,23	1153
20.03	45,33	1120
22.03	44,02	2212
27.03	43,48	1746
29.03	43,12	2256