|
Әдістемелік нұсқаулардың |
 |
Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/40 |
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Тарих және құқық факультеті
Әлеуметтану және саясаттану кафедрасы
«Саяси жұйелер және саяси режимдер» пәні бойынша
ПӘННІҢ ОҚЫТУЫ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК
НҰСҚАУЛАР
5В050200 «саясаттану» мамандығының
студенттеріне арналған
Павлодар
Эдістемелік нұсқауларды бекіту парағы |
|
Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41 |
БЕКІТЕМІН
ОІ жоніндегі проректор
_______ Пфейфер Н.Э.
«___» ________ 2012 ж.
Құрастырушы: __________ с.ғ.к.,доцент Ғ.Ж. Елмұратов
Әлеуметтану және саясаттану кафедрасы
«Саяси жұйелер және саяси режимдер» пәні бойынша
5В050200 «саясаттану» мамандығының студенттеріне арналған
әдістемелік нұсқаулар
Кафедраның отырысында ұсынылды
2012ж. «____»___________, № ___Хаттама
Кафедра меңгерушісі_________Г.Н.Иренов 2012ж. «___» ________
Тарих және құқық факультетінің ОӘК мақұлданды
2012ж. «___» ___________, №___ Хаттама
ОӘК төрағасы ________ Батталов К.К. 2012ж. «____»__________
Мақұлданды
ЖжӘҚБ бастығы ________ Варакута А.А. 2012ж. «____»__________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
2012ж. «____»___________, № ___Хаттама
Пән тақырыптарының мазмұны
Тақырып №1. Қоғамның саяси жүйесі
Саяси жүйе ұғымы. Саяси жүйенің функциялары. Саяси жүйе қоғам мен биліктің өзара әрекеті ретінде. Саяси жүйенің құрылымы. Саяси жүйенің «кірісі» мен «шығысы». Қазіргі заманғы саяси жүйелер, оларды салыстыру. Саяси тұрақтылық пен саяси тәуекелділік. Саяси жүйенің негізгі көріністері.
Оқулық және бағдарлама бойынша оқытылатын дәрістердің материалдарымен, оқытылған және оқытылатын материалмен ой-өрістік және логикалық байланысты құру мақсатымен танысу.
Ұсынылғаң эдебиет [3] б.б. 9-18.
Тақырып №2. Саяси жүйе теорияларының эволюциясы
Д.Истон, Г.Алмонт пен К.Дойчтың саяси жүйе теориялары. Қазіргі заманның саяси жүйе теориялары. Антикалық философия қоғамның саяси жүйесі туралы. Ортағасырлық философтар қоғамның саяси жүйесі туралы. Жана заман ойшылдар қоғамның саяси жүйесі туралы. Шығыстын саяси жүйе туралы теорияларының эволюциясы.
Тақырып оқу кезінде орындалатын негізгі жұмыстарды (жазбалар, кестелер) анықтау керек және оларды орындау үшін қажеттілікті талап ететін материалдарды уақытылы дайындау.
Ұсынылғаң эдебиет [1,4] б.б. 7-9.
Тақырып №3. Саяси жүйелер типологиясы
М.Вебердің, Г.Аптердің, Г.Алмондтың жүйені типтеу мен топтастыруының өлшемдері (критерийлері). Дәстүрлі және қазіргі саяси жүйелер (өкілетті, модернистік, постмодернистік). Саяси жүйе және саяси режим. Халықаралық саяси жүйе. Саяси жүйелер типологиясы.
Тақырып оқу кезінде орындалатын негізгі жұмыстарды (жазбалар, кестелер) анықтау керек және оларды орындау үшін қажеттілікті талап ететін материалдарды уақытылы дайындау.
Ұсынылғаң эдебиет [6] б.б. 12-15.
Тақырып №4. Саяси режимдер
Саяси режим ұғымы. Саяси режимдердің типтері. Саяси ғылымдағы саяси режим түсінігінің интерпретациясы. Саяси режимнің элементтері. Қазіргі кезеңдегі саяси режим даму проблемалары. ТМД елдерінің саяси режимдерінің ерекшеліктері.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [12] б.б. 16-22.
Тақырып №5. Саяси институтар
Мемлекет қоғамның саяси жүйесіндегі өзегі ретінде. Мемлекеттің шығуы және мәні. Мемлекеттің белгілері, оның функциялары мен және мақсаттары. Мемлекеттің типтері. Мемлекеттік жүйелердің типологиясы. Қазіргі мемлекет және оның ерекшелікті белгілері. Құқықтық мемлекет ұғымы және оның ерекшелікті белгілері. «Әлеуметтік» мемлекет және оның эволюциясы. Азаматтық қоғам ұғымы. Қазақстанда азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекетті қалыптастыру проблемалары.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [12] б.б. 25-26.
Тақырып №6. Демократиялық саяси жүйе
Демократия мемлекеттік құрылыс формасы мен режим ретінде. Демократияның тарихи формалары: антикалық, классикалық және қазіргі. Демократияның жалпылық принциптері мен институттары. Тіке және өкілетті демократия. Демократияның кемшіліктері мен құндылығы. Демократия сабақтары. Қазақстандағы демократияландыруыдың негізгі кезеңдері және ерекшеліктері.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Ұсынылғаң эдебиет [14] б.б. 112-135.
Тақырып №7. Авторитаризм
Авторитаризм. Авторитарлық саяси жүйенің тоталитарлықтан өзгешеліктері. Авторитарлық жүйелердің негізгі типтері және формалары. Дәстүрлі абсолюттік монархиялар, олигархиялық және әскери режимдер. Пиночет (Чили) және Хорти (Венгрия) режимдері – салыстырмалы талдау. Авторитаризмнен демократияға өту жолдары.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [10] б.б. 16-128.
Тақырып №8. Диктатураның тарихи формалары
Диктатура ұғымы және мәні. Тирания, олигархия, деспотия диктатура формасы ретінде. Антикалық диктатура. Жана заман дәүрінің диктатуралары. Кромвель протектораты, якобин диктатурасы, бонапартизм. Португалиядағы Салазар диктатурасы. Жана заман ойшылдары «диктатура» туралы. 20-50 ж.ж. КСРО-ғы «жүмысшылар диктатурасы».
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [2,8] б.б. 9-22.
Тақырып №9. Тоталитаризм
Тоталитаризм, оның негізгі типтері мен алуан түрлері. Диктатураның тарихи формалары. Тоталитарлық жүйенің формалары. Тоталитарлық режимнің саяси практикасы. Тоталитарлық жүйелердің негізгі белгілері. Саяси және идеологиялық монизм.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [11] б.б. 122-224.
Тақырып №10. Тоталитаризм саяси феномен ретінде
Тоталитаризмнің ХХ ғасырда болған үш түрі. Италиядағы Муссолини кезіндегі фашизм, Германиядағы Гитлер кезіндегі национал-социализм және Кеңес Одағындағы Сталин негізін салған коммунизм. «Терроризм» немесе «лаңкестік» тоталитаризмнің көрінісі ретінде. «Халықаралық терроризм» және оның мәні. Діни экстремизм.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [13] б.б. 15-117.
Тақырып №11. Демократияның тарихи тағдыры
Демократия формациялық феномен ретінде. Демократия толқындары. «Демократияның үшінші толқыны», мәні, сипаттамасы. Демократияның Қазақстандық моделін (үлгісін) қалыптастырудың проблемалары. Әлеуметтік мемлекеттің функциялары мен демократияның жаңа тұжырымдамалары. Индивидуалистік, коллективистік және плюралистік демократия.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [7] б.б. 36-122.
Тақырып №12.Авторитаризм және тоталитаризмнен демократияға өту
Өтпелі немесе транзиттік саяси режимдердің теориясы. Саяси транзиттің жолдары. Посттоталитарлық қоғамның саяси даму тәжірибесінің халықаралық маңызы. Эстония, Латвия, Литвадағы демократиялық саяси жуйелер. Орта Азиядағы саяси режимдер. Посттоталитарлық саяси режимдерінің салыстырмалы талдауы. Қазақстан Республикасындағы демократия жолдары.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [7] б.б. 6-52.
Тақырып №13. Саяси жүйелер модернизация мәселелері
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [9] б.б. 94-112.
Тақырып №14. Саяси жүйелер дамуының тенденциялары
Қазіргі заманның жаһандық проблемалары ұғымы және типтері: ядролық соғысты болдырмау және ядролық қаруды қолданбау мен қысқарту, экологиялық, демографиялық және азық- түлік проблемалары. Жаһандық проблемаларының саяси жүйелер дамуына әсері. Лаңкестік және экстримизм проблемалары, есірткіні өндіру және тарату (есірткі бизнесі және есірткі трафигі), дамушы елдердің артта қалуы мәселелері. Жаһандық проблемаларды шешудегі халықаралық саяси ынтымақтастық. Адамзаттың XXI ғасырдағы әлеуметтік- саяси дамуына болжам жасау. Қазіргі заманның жаһандық проблемалары жүйесіндегі Қазақстан.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [9] б.б. 94-112.
Тақырып №15. Қазіргі саяси жүйелерге талдау жасау
Орта Азиядағы саяси режимдерінің ерекшеліктері. Қазақстан Республикасының саяси жүйесінің дамуы. Қазіргі заманның еуропалық коппартиялық жуйелер.Қытай Республикасының саяси жүйесі: модернизация және дәстүр. Жапонияның саяси жүйесі: Мэйдзы төңкерісінен қәзіргі заманға. Африка елдерінің саяси жүйелері: жалпы тенденциялар.
Дәрісті бар ынта-жігерімен тыңдай отырып, оның мазмұнын қабылдау.
Материалдарды уақытылы дайындау. Тақырып материалына кірмеген, бірақ оның мазмұнына сай қосымша тақырыптарды меңгеру.
Ұсынылғаң эдебиет [3] б.б. 85-146.
Әдебиет тізімі
Негізгі
-
Арендт Х. Тоталитаризм бастамалары. М.,2009.
Арон Раймон. Демократия және тоталитаризм. М.,2010.
Анохин М.Г. Саяси жүйелер: динамика және тұрақтылық. М., 2009.
Балгимбаев А.С. Қоғамның саяси жүйесі / Саясаттану. Оқу қурал. Алматы, 2010.
Цыганков А.П. Қәзіргі саяси режимдер: құрылым, типология, динамика. М.,2009.
Қосымша
Шабров О.Ф. Саяси жүйелер: құрылым, типология, тұрақтылық. М.,2010.
Бжезинский З. Ұлы өзгерістер // Демократия 1990 ж.ж. АҚШ ақпаратты қызметі. – 2009. – №6.
Гаджиев К.С. Тоталитаризм ХХ ғ. феномені ретіңде // Вопросы философии. 2010. – №2.
Даль Р.А. Демократия теориясына кіріспе. М.,2010.