Бақылау сұрақтары
1 Малдарды азықтандырудағы қатаң азықтардың гигиеналық маңызы.
2 Қатаң азықтың сапасыздығына қандай себептер алып келеді?
3 Қатаң азықты бұзылудан және қоректік заттарының жойылуынан қалай сақтау керек?
4 Шөпке қойылатын МЕМСТ талаптары.
5 Қатаң азықтармен улану себептері және олардың алдын алу шаралары.
6 Малдарды азықтандырудағы шырынды азықтардың гигиеналық маңызы.
7 Шырынды азықтардың сапасыздығының белгілері және олардың себептері.
8 Жануарлардың картоппен, картоп сабағымен, картоп қойырптпағымен улану механизмі. Бұл уланулардан сақтандыру шаралары.
9 Шошқалардың пісірілген қызылшамен, қызылша сабағымен улану себептері. Сақтандыру шаралары.
10 Әлсіз дәрежеде зеңмен зақымдалған азықтарды қалай залалсыздандыру қажет?
11 Малдарды азықтандырудағы концентрлі азықтардың гигиеналық маңызы.
12 Концентрлі дәнді азықтарға қойылатын МЕМСТ талаптары.
13 Дәнді азықтардың сапасыздығына қандай себептер алып келеді?
14 Дәнді азықтарды зақымдайтын қамба зиянкестері.
15 Дәнді азықтардың басынан және сақтауда саңырауқұлақтармен зақымдалуы.
16 Малдарды азықтандырудағы ұнды азықтардың гигиеналық маңызы.
17 Ұнды азықтарға қойылатын МЕМСТ талаптары.
18 Ұнды азықтардың сапасыздығына қандай себептер алып келеді?
19 Ұнды азықтарды зақымдайтын қамба зиянкестері.
20 Ұнды азықтардың саңырауқұлақтармен зақымдалуы.
21 Жиналған азықтарда қандай саңырауқұлақтар тоғышарлық етеді?
22 Тірі өсімдіктерде қандай саңырауқұлақтар тоғышарлық етеді?
23 Қандай азықтар микробтық ластануға бейім?
24 Саңырауқұлақтармен зақымдалған азықтардың улылығын анықтау әдістері.
25 Микоздар мен микотоксикоздар деген не? Мысал келтіріңіз.
26 Саңырауқұлақтармен зақымдалған азықтарды залалсыздандыру.
27 Саңырауқұлақтармен зақымдалған азықтардың жануар ағзасына әсері.
28 Саңырауқұлақтармен зақымдалған азықтарды пайдалану.
29 Азықтарды жинауға, сақтауға, тасымалдауға қойылатын талаптар.
30 Азықты саңырауқұлақтармен және микробтармен ластанудан сақтандыру шаралары.
Әдебиеттер
1 Аликаев В. А., Онегов А. П., Старов Т. К. Практикум по гигиене сельскохозяйственных животных. – М. : Госсельхозиздат, 1960. – 245 с.
2 Ануш З. Гигиена воды в животноводстве. – М. : Колос, 1979. – 187 с.
3 Бабов Д. М., Надворный Н. Н. Руководство к практическим занятиям по гигиене. – М. : Медицина, 1976. – 278 с.
4 Бессарабов Б. Ф. Ветеринарно-санитарные мероприятия по профилактике болезней птиц. – М. : Россельхозиздат, 1983. – 147 с.
7 Брандт Г. Проектирование животноводческих комплексов. – М. : Стройиздат, 1985. – 386 с.
8 Вагин Б. И., Прокофьев Г. И., Барсов Н. А. Технологическое оборудование звероводческих и кролиководческих ферм. – М. : Россельхозиздат, 1984. – 210 с.
9 Ветеринарно-санитарные и зоогигиенические проблемы промышленного животноводства / под ред. Г. К. Волкова и
В. С. Ярных. – М. : Колос, 1979. – 145 с.
10 Ветеринарно-санитарные правила для птицеводческих хозяйств и требования при их проектировании. – Л. : ВНИВИП, 1981.
11 Ветеринарное обслуживание животноводческих комплексов / под ред. Н. Ф.Хорошилова. – М. : Колос, 1976. – 320 с.
13 Волков Г. К., Гущин В. Н. Гигиена в промышленном овцеводстве. – М. : Россельхозиздат, 1980. – 180 с.
14 Волков Г. К. Гигиена крупного рогатого скота. – М. : Россельхозиздат, 1987. – 423 с.
15 Волотко И. И. Кормовой травматизм крупного рогатого скота. – М. : Агропромиздат, 1987. – 284 с.
16 Всяких А. С. Производство молока на промышленной основе. – М. : Колос, 1984. – 214 с.
18 Голосов И. М. Применение лучистой энергии в животноводстве и ветеринарии. – Л. : Лениздат, 1971. – 356 с.
19 Голиков А. Н. Адаптация сельскохозяйственных животных. – М. : Агропромиздат, 1985. – 142 с.
20 Данилова А. К., Найденский М. С., Шпиц И. С. и др. Гигиена промышленного производства яиц. – М. : Россельхозиздат, 1987.
– 236 с.
21 Докторова И. Н., Карпенко Н. М., Бабужина Р. И. Лабораторный практикум с методическими указаниями по зоогигиене с основами проектирования и строительства животноводческих объектов. – Ульяновск: Изд. СХИ, 1995. – 182 с.
23 Зайцев Ю. В., Промыслов В. Ф. Строительные конструкции. – М. : Стройиздат, 1985. – 402 с.
24 Закомырдин А. А. Ветеринарно-санитарные мероприятия в промышленном птицеводстве. – М. : Колос, 1981. – 358 с.
25 Зоогигиена и ветеринарная санитария в промышленном животноводстве / под ред. Г. К.Волкова. – М. : Колос, 1982. – 425 с.
26 Зоогигиенические нормативы для животноводческих объектов / под ред. Г. К.Волкова. – М. : Агропромиздат, 1986. – 166 с.
27 Испенков А. Е., Сапего И. П. Зоогигиенический и санитарный режим на фермах и комплексах. – Минск : Уроджай, 1984. – 318 с.
28 Карелин А. И. Гигиена промышленного свиноводства. – М. : Россельхозиздат, 1979. – 354 с.
29 Карелин А. И., Маравин Б. Л. Зоогигиенические основы проектирования, строительства и эксплуатации животноводческих объектов. – М. : Россельхозиздат, 1987. – 425 с.
30 Карташева В. М. Гигиена получения молока. – М. : Колос, 1980. – 305 с.
31 Кобозев В. И. Зоогигиена с основами ветеринарии: Учебн. Пособие. – Минск : Ураджай, 2001. – 360 с.
33 Ковалев Ю. Н. Основы технологического проектирования животноводческих ферм и комплексов. – М. : Россельхозиздат, 1980. – 340 с.
35 Комар А. Г. Строительные материалы. – М. : Высшая школа, 1983. – 284 с.
36 Красота В. Ф., Потокин В. П., Лебедев Ю. В. И др. Животноводство / 4-е изд., перераб. И доп. – М. : Агропромиздат, 1991. – 312 с.
37 Канаев А. И. Ветеринарная санитария в рыбоводстве. – М. : Агропромиздат, 1985. – 145 с.
38 Кузнецов А. Ф., Баланин В. И. Справочник по ветеринарной гигиене. – М. : Колос, 1982. – 411 с.
39 Кузнецов А. Ф. Гигиена кормления сельскохозяйственных животных. – Л. : Агропромиздат, 1989. – 222 с.
40 Кузнецов А. Ф., Демчук М. В., Карелин А. И. и др. Гигиена сельскохозяйственных животных : В 2 кн. – М. : Агропромиздат, 1992. – 280 с.
41 Кузнецов А. Ф., Найденский М. С. Шуканов А. А. и др. Гигиена животных. – М. : Колос, 2001. – 352 с.
42 Лебедев П. Т. Гигиена выращивания молодняка.– М. : Колос, 1965. – 174 с.
43 Мотесс Э. Э. Микроклимат животноводческих помещений. – М. : Колос, 1981. – 316 с.
44 Онегов А. П., Дударев Ю. И., Хабибулов М. А. Справочник по гигиене сельскохозяйственных животных. – М. : Россельхозиздат, 1984. – 418 с.
45 Онегов А. П., Храбустовский И. Ф., Черных В. И. Гигиена сельскохозяйственных животных. – М. : Колос, 1984. – 345 с.
46 Осмоловский М. С., Старков А. А., Шеруденко Ю. С. Животноводческие комплексы на промышленной основе. – М. : Стройиздат, 1984. – 368 с.
47 Плющенко С. И., Трофимов А. Ф. Содержание коров на фермах. – Минск, Ураджай, 1985. – 202 с.
48 Плященко С. И., Хохлова И. И. Микроклимат и продуктивность животных. – Л. : Колос, 1976.
49 Поляков А. А. Ветеринарная санитария. М. : Колос, 1979. – 355 с.
50 Помытко В. Н. Зоотехнические основы промышленного кролиководства. – М. : Россельхозиздат, 1984. – 356 с.
52 Руководство по ветеринарной санитарии / под ред. А. А.Полякова. – М. : Агропромиздат , 1986. – 176 с.
53 Сельскохозяйственные здания и сооружения / Д. Т.Топчий, В. А.Бондарь, О. Б.Кошлатый и др. – М. : Агропромиздат, 1985.
– 436 с.
54 Семенюта А. Т. Гигиена содержания крупного рогатого скота. – М. : Колос, 1972. – 386 с.
55 Соловьев Ф. А. Гигиена сельскохозяйственных животных. – Л. : Лениздат, 1969. – 264 с.
57 Справочник по ветеринарной санитарии / под ред.
В. Я.Шаблия. – Киев : Урожай, 1987. – 408 с.
58 Торпаков Ф. Г. Гигиена содержания свиней. – М. : Колос, 1969. – 188 с.
59 Ходанович Б. В. Строительное дело – М. :Агропромиздат, 1985. – 384 с.
60 Храбустовский И. Ф., Демчук М. В., Онегов А. П. Практикум по зоогигиене. – М. : Колос, 1984. – 162 с.
61 Юрков В. М. Микроклимат животноводческих ферм и комплексов. – М. : Россельхозиздат, 1985. – 242 с.
62 Юрков В. М. Влияние света на резистентность и продуктивность животных. – М. : Росагропромиздат, 1991. – 126 с.
Бұдан басқа зоогигиена бойынша материалдар келесі журналдарда берілген: Зоотехния, Ветеринария, Молочное и мясное cкотоводство, Овцеводство, Свиноводство, Птицеводство, Кролиководство и пушное зверовдство және басқа.
А қосымша
(міндетті)
А.1-кесте – Ауыз суының сапа нормативтері (МЕМСТ 2874 – 82 «Ауыз су»)
Көрсеткіш
|
Норма
|
1
|
2
|
1 мл араластырылмаған судағы бактериялардың жалпы мөлшері
|
100 көп емес
|
1 л ішек таяқшасы тобы бактериялардың мөлшері,
(коли-индекс)
|
3 көп емес
|
Коли-титр, мл
|
300 кем емес
|
Судағы, негізінен табиғи суда кездесетін немесе өңдеу барысында суға қосылатын рұқсат етілетін химиялық заттар концентрациясы, мг/л:
|
|
|
Бериллий
|
0,0002
|
Молибден
|
0,5
|
Мышьяк
|
0,05
|
Полиакриламид
|
2,0
|
Қорғасын
|
0,1
|
Селен
|
0,001
|
Стронций
|
2,0
|
Фосфор:
|
|
1 және 2 климаттық аудандар үшін
|
1,5
|
3 климаттық аудан үшін
|
1,2
|
4 климаттық аудан үшін
|
0,7
|
Табиғи уран және уран 238
|
1,7
|
Радий 226, Ки/л
|
1,2 х 10 -10
|
Стронций 90, Ки/л
|
4,0 х 10 -10
|
200С және 600С дейін қыздырғандағы иісі, балл
|
2 көп емес
|
200С дәмі, балл
|
2 көп емес
|
Платина-кобальт шкаласы бойынша түсі, град
|
20 көп емес
|
|
Стандартты шкала бойынша лайлығы, мг/л
|
1,5 көп емес
|
Сутегі көрсеткіші (pH), шегінде
|
6,5-8,5
|
Суды хлорлау кезінде пайда болатын арнайы иістер мен дәмдер, балл
|
1 көп емес
|
Табиғи суда кездесетін немесе өңдеу барысында суға қосылатын судың органолептикалық қасиетіне әсер ететін химиялық заттар, мг/л:
|
|
Құрғақ қалдығы
|
1000 көп емес
|
Хлоридтер
|
350 көп емес
|
А.1-кестенің жалгасы
1
|
2
|
Сульфаттар
|
500 көп емес
|
Темір
|
0,3 көп емес
|
Марганец
|
0,1 көп емес
|
Мыс
|
1,0 көп емес
|
Мырыш
|
5,0 көп емес
|
Қалдық алюминий
|
0,5 көп емес
|
Гексаметафосфат
|
3,5 көп емес
|
Триполифосфат
|
3,5 көп емес
|
Жалпы кермектігі, мг экв/л
|
7,0 көп емес
|
Ескерту:
1 Санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарымен келісім бойынша 35
º дейінгі судың түсі, 1500 мг/л дейін құрғақ затының мөлшері, 10 мг экв/л. дейінгі жалпы кермектік рұқсат етіледі.
2 Темірсіздендіру қондырғылары болмағанда жер асты суларын қолданғанда санитарлық қадағалау органдарымен келісім бойынша су желісіне түсетін судағы темірдің мөлшері 1 мг/л рұқсат етіледі.
3 Орталықтанбаған немесе жергілікті сумен қамтамасыз етуде келесі нормативтерге рұқсат: рН – 7,07; құрғақ қалдық – 500-1000 мг/л; аммиак – ізі; азотты қышқыл– ізі; азот қышқылы –20 мг/л көп емес; хлоридтер – 30-50 мг/л; сульфаттар – 60 мг/л; судың тотығуы 2-5 мг О
2/л; жалпы кермектігі – 10-12,5 мгэкв/л; 1 мл судағы микробтық сан– 100-1000; коли-титр – 100-200 мл.
Ә қосымша
(міндетті)
Ә.2-кесте – Ауылшаруашылығы малдарының суға қажеттілігі (ОНТП алынған)
<
Жануарлар тобы
|
1 бас малға қажеттілік нормасы, л/тәулік
|
Барлығы
|
Суаруға
|
1
|
2
|
3
|
Сүтті сиырлар
|
100/15
|
65
|
Етті сиырлар
|
70
|
65
|
Бұқалар мен құнажындар
|
60/5
|
40
|
Бұзаулар
|
20/2
|
10
|
Тайыншалар
|
30/2
|
25
|
Өндіруші–айғырлар
|
70
|
45
|
Емізетін биелер
|
80
|
65
|
Биелер, аттар, 1,5 жастан асқан тайлар
|
60
|
50
|
1,5 жасқа дейінгі тайлар
|
45
|
35
|
Ересек қойлар
|
8
|
6
|
Тоқтылар
|
4
|
3
|
Қозылар жасанды өсіру мен бордақыда
|
3
|
2
|
Өндіруші-еркек шошқалар
|
|