https://electroinfo.net

girniy.ru 1

G-041.07.01.20-2011



ЖМБС-2006 жұмыс бағдарламасын көркемдеу ережесі

Рев. 01. от 01.08.2007г

Страница из




ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫН ТОЛТЫРУ ЕРЕЖЕСІ


ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫН ТОЛТЫРУҒА АРНАЛҒАН ЖАЛПЫ ТЕХНИКАЛЫҚ ЕРЕЖЕЛЕР (пәннің жұмыс бағдарламасы 5 жылда бір рет, силлабус – жыл сайын жазылады)

  1. Шрифт: Times New Roman

  2. Шрифт көлемі: 14

  3. Интервал: одинарлы

  4. Беттердің мөлшері: жоғарғысы, төменгісі, оң және сол жақтары – 2 см.

  5. Беттердің нөмері: беттің төменгі жағында; түзетілуі: ортадан, бірінші беті нөмерсіз қойылады.

* белгісі- кредитті жүйеге арналған

I. Жұмыс бағдарламасының мұқабасы және сырты


СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ


Қоғамдық денсаулық сақтау және информатика кафедраСЫ


БЕКІТЕМІН

Семей қ. ММУ ОӘ және ТЖ

бойынша проректоры, профессор


Жетпіспаев Бекболат Адам ұлы

«____»___________ 2012ж.


Жұмыс бағдарламасы


Пән: «Биостатистика»

Пәннің коды:

Мамандығы: 5В110400 , «Медицина-профилактикалық іс»

Оқу сағатының/кредиттің көлемі: 90/2

Курсы: 3, және оқу 5,6 семестрі


Семей 2012


Пәннің Жұмыс бағдарламасы «Қоғамдық денсаулық сақтау және информатика» кафедрасында құрастырылды


Автор(лар):


_______. _______________2012 кафедра отырысында талқыланды

№____Хаттама

Каф. меңгерушісі,м.ғ.к., профессор_____________________Ж.Б.Базарбек

Циклдық әдістемелік комиссияда талқыланды ______________________


__________________________________________________________________

____ _________ 2012 № ______хаттама


Төрағасы,м.ғ.д., профессор ________________________ М.Р: Мынжанов


Оқу Әдістемелік Кеңесте бекітілді

______ __________2012 № ____хаттама


Төрағасы ,м.ғ.д.,профессор________________________ Б.А.Жжетпіспаев


II. Мазмұны:

1. Кіріспе (Тоб-нан қысқа)

Статистика принциптерін білу денсаулық сақтаудағы әртүрлі жағдайлар мен ағымдарды бағалауға арналған зерттеулерді жоспарлау, жүргізу және талдау, сонымен бірге медициналық биология, клиника және денсаулық сақтау салаларындағы ғылыми зерттеулерді жүргізу үшін, заманауи медициналық басылымдардағы хабарламаларды түсіну және сыни көзбен бағалау үшін аса қажет.

Биостатистика – медицина, денсаулық сақтау және эпидемиологиядағы ғылыми зерттеулерде статистикалық әдістерді қолданылуымен байланысты ғылыми сала. Практикаға дәлелді медицинаның принциптерін ендіру медициналық жоғары оқу орындарының қазіргі заманғы түлектері үшін биостатистиканы түсіну қажеттілігінің қаншалықты маңызды екендігін айқындап отыр.

Биостатистика пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламаға биологиялық статистика теориясының негіздері, таңдама тәсіл, статистикалық жорамалдарды тексеру, стандарттау әдісі, дисперсиялық, регрессиялық, корреляциялық талдаулар негіздері, зерттеулерді ұйымдастыру теориясы мен тәжірибені жоспарлау негіздері енгізілді.

Теориялық зерттеулерде болсын, сол сияқты гигиена және эпидемиология маманының практикалық қызметінде болсын, медициналық және биологиялық деректерді статистикалық талдау мәдениетін жоғарылату қажеттілігінің туындауы, ең алдымен, деректерді бейнелеу мен жүйелеу мәселелерін компьютерлік құралдармен іске асырудың заманауи жетістіктерімен түсіндіріледі.

2.Пәннің мақсаты: биологиялық статистиканың теориялық негіздерін оқыту және статистикалық өңдеу әдістерін гигиеналық және эпидемиологиялық талдауда қолдану дағдыларын қалыптастыру.


3. Оқытудың міндеттері


  • биологиялық және медициналық деректерді өңдеудің қазіргі заманғы статистикалық әдістері жөнінде білім негіздерін қалыптастыру;

  • биологиялық және медициналық деректерді өңдеу үшін қазіргі заманғы статистикалық әдістерді қолданудың негізгі дағдыларын қалыптастыру.


4. Оқытудың соңғы нәтижелері

Студент тиісті:

компетенциялар

білуге

деректердің түрлерін және оларды бейнелеу тәсілдерін;

өлшеу шкалаларын;

таңдама тәсілді;

таңдаманың репрезентативтілігін;

таңдаманың сандық сипаттамаларын;

бас жиынтық параметрлерін;

сенім ықтималдығы мен мәнділік деңгейін;

сенім аралығын;

орта мәннің стандарттық қатесін;

критерий қуаттылығын;

бірінші және екінші текті қателіктерді;

қалыпты таралу заңының қасиеттерін;

Стьюденттің t-критерийлері;

жорамалдарды тексерудің параметрлік емес критерийлерін;

келісім критерийлерін;

бірфакторлы дисперсиялық талдауды;


регрессиялық талдауды;

корреляциялық тәуелділікті;

Пирсон корреляциясының коэффициентін, Спирменнің рангілік корреляция коэффициентін;

эпидемиологиялық талдаудың негізгі критерийлерін, эпидемиологиялық көрсеткіштерді;

медициналық-биологиялық эксперимент кезеңдерін, оны жоспарлауды;

компьютерлік статистикалық бағдарламалар: қолданбалы бағдарламалар пакеті SPSS, Statistica, SAS.

үйреніп алуға

деректерді өңдеудің статистикалық әдістерін қолдануды;

биостатистикадағы өлшеулердің шынайылығын бағалауды, айырмашылықтардың статистикалық мәнділігін анықтауды;

таралудың статистикалық қатарларын анықтау және олардың теориялық таралу заңдарына сәйкестігін бағалауды;

олардың дәлдігі мен сенімділігін бағалауды;

статистикалық қатардың сандық сипаттамаларын есептеуді;

қалыпты таралу заңы шарттарының орындалуын тексеруді;

деректерді графиктік түрде кескіндеуді;

бас орта үшін сенім аралығын табуды;

бірфакторлық дисперсиялық талдау әдістерін қолдануды;

сызықтық регрессия теңдеуін анықтауды;

регрессия коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеруді;


корреляцияның таңдама коэффициентін есептеуді;

корреляция коэффициенті маңыздылық жорамалын тексеруді;

SPSS, Statisticа, SAS қолданбалы бағдарламалар пакетімен жұмыс істеуді

қорытынды кесте дайярлауды: іс-әрекет саны, орташа, стандартты қателіктер, орташа қателіктері;

алынған нәтижелеріне интерпретация беруді;

машықтарды игеруге

SAS, SPSS, Statistica қолданбалы бағдарламалар пакеттерімен жұмыс істеуді;




Стьюденттің, Фишердің, Пирсонның t–критерийімен жұмыс істеуді;




Негізгі статистикалық критерийлермен жұмыс істеуге.



5. Реквизитке дейінгі: математиканың мектеп курсы, информатика, медициналық биофизика, медициналық биология, генетика, радиобиология.

6. Реквизиттен кейінгі: эпидемиология дезинфекциялық іс негіздерімен.

7.Сабақтардың тақырыптық жоспары

Дәрістердің тақырыптық жоспары




Сабақ тақырыбының атауы

Сағаттар

саны




Кредит 1.


1.



Кіріспе. Биостатистика негіздері. Таңдама тәсіл.

Биостатистиканың пәні мен міндеттері. Ф.Гальтон, Р.Фишер және К.Пирсонның биометриканың дамуындағы рөлдері. Биостатистиканың нысандары, мақсаттары мен міндеттері. Медициналық-биологиялық зерттеулерде қолданылатын өлшеу шкалаларының негізгі түрлері. Сандық және сапалық деректер.

Бас жиынтық және таңдама. Таңдаманың репрезентативтілігі. Таңдаманың статистикалық таралуы және оның сандық сипаттамалары. Қалыпты таралу және оның параметрлері. Бас жиынтық параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары.

1

2.


Статистикалық жорамалдарды тексеру теориясының негіздері.

Параметрлік критерийлер.

Биостатистикалық зерттеулерге қолданылатын статистикалық жорамалдар. Бірінші және екінші текті қателіктер. Мәнділік деігейі. Критерий қуаттылығы. Статистикалық критерийлер. Қалыпты таралған жиынтықтардың параметрлері туралы жорамалдарды тексеру. Екі таңдаманы салыстырудың параметрлік критерийлері. Стьюденттің t-критерийі, оның қолданылу шекаралары.

1

3

Статистикалық жорамалдарды тексеру теориясының негіздері.

Параметрлік емес критерийлер.

Келісім критерийлері. Таралу түрі жөніндегі жорамалды тексеру. Манн-Уитнидің, Уилкоксонның параметрлік емес критерийлері. Пирсонның Хи-квадрат, Колмогорова-Смирновтың келісім критерийлері.

1




Барлығы: 3 сағат




1.

Медицинадағы және қоғамдық денсаулық сақтаудағы дисперсиялық талдау негіздері.


Дисперсиялық талдаудың негізгі ұғымдары және әдістемесі. Бірфакторлы дисперсиялық талдау. Жалпы, факторлық және қалдық дисперсиялар. Дисперсиялық талдауды денсаулық сақтауда қолдану.


1

2

Регрессиялық талдау.

Сызыктық регрессия. Ең кіші квадраттар әдісі. Регрессияның таңдама теңдеуі. Регрессия коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру.

1

6

Корреляциялық талдау.

Сызыктық корреляция. Корреляция коэффициенті және оның негізгі қасиеттері. Корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жора-малды тексеру. Спирмен корреляциясының рангілік коэффициенті.

1




Барлығы: 3 сағат





Семинарлы ( тәжірибелік) сабақтардың тақырыптық жоспары



Сабақ тақырыбының атауы

Сағ-тар

саны




Кредит 1.




1.

Таралудың дискретті статистикалық қатары.

Вариациялық қатар. Дискретті статистикалық таралудың сандық сипаттамалары: таңдама орта, таңдама дисперсия, орта квадраттық ауытқу, мода, медиана. Асимметрия мен эксцесстің таңдама коэффициенттері. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер полигоны


3

2.

Бас жиынтық параметрлерін бағалау. Статистикалық жорамалдарды тексеру.

Бас жиынтықтың параметрлерін нүктелік және интервалдық бағалау. Сенім аралықтарын табу. Қалыпты таралған жиынтықтардың параметрлері жөніндегі жорамалдарды тексеру.

3

3.

Жорамалдарды тексерудің параметрлік критерийлері.

Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t-критерийі. Екі тәуелсіз таңдамалар үшін жұптаспаған критерий.Таңдама көлемдері тең және тең емес жағдайлар

3

4.

Жорамалдарды тексерудің параметрлік емес әдістері.

Стьюдент критерийінің параметрлік емес аналогы: Манн – Уитни (U-критерий) критерийі.Емдеуге дейінгі және емдеуден кейінгі бақылау нәтижелерін салыстыру. Уилкоксон критерийі

3




Барлығы 12сағат
















Кредит 2




1.

Сапалы белгілерді талдау

Орайластық кестелері. Пирсонның Хи-квадрат келісім критерийін қолдану.

3

2.

Дисперсиялық талдау. Дисперсиялық талдау көмегімен тексерілетін статистикалық жорамалдар.Жалпы, факторлы және қалдық дисперсиялар. Бірфакторлы дисперсиялық талдау әдісі. Фишердің F-критерийі.


3

3.

Регрессиялық талдау.

Сызықты регрессияның параметрлерін ең кіші квадраттар әдісі бойынша бағалау. Сызықтық регрессияның таңдама теңдеуін құру. Регрессия теңдеуінің параметрлері жөніндегі жорамалды тексеру.

3

4.

Корреляциялық талдау.

Сызықтық корреляция. Пирсонның корреляция коэффициенті. Параметрлер арасындағы байланыстың күші мен сипаты.

3




Барлығы 12 сағат






Оқытуышының жетекшілігімен өздік жұмыстардың тақырыптық жоспары




Сабақ тақырыбының атауы

Өткізу түрі

Сағаттар саны




Кредит 1.







1.

Интервалдық статистикалық қатар.

Стерджес формуласы. Интервалдық статистикалық қатардың сандық сипаттамалары. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер гистограммасы.

Презентация,ОСӨЖ натижесің талдау

2

2.

Жорамалдарды тексерудің параметрлік критерийлері.

Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t-критерийі. Тәжірибеге дейінгі және одан кейінгі бақылау..


Презентация,ОСӨЖ натижесің талдау

2

3

Стьюденттің жұптасқан критерийі. SPSS, Statistica компьютерлік бағдарламаларды қолданып деректерді статистикалық өңдеу

Презентация,

2

4.

Жорамалдарды тексерудің параметрлік емес әдістер.

Тәжірибеге дейінгі және одан кейінгі бақылау:

Презентация,ОСӨЖ натижесің талдау

2

5

Таңбалар критерийі (z-критерий). SPSS, Statistica компьютерлік бағдарламаларды қолданып деректерді статистикалық өңдеу.

Презентация,

2

6

Колмогоров-Смирнов келісім критерийі

Презентация,ОСӨЖ натижесің талдау

2

7

Аралық бақылау




2




Кредит 2.







1.

SPSS, Statistica компьютерлік бағдарламаларды қолданып деректерді статистикалық өңдеу.

Презентация,ОСӨЖ натижесің талдау

2

2.

Бірфакторлы дисперсиялық талдаудың әдісі. Факторлық және қалдық, жалпы дисперсияларды есептеу.


Презентация,ОСӨЖ натижесің талдау

2

3.

SPSS, Statistica компьютерлік бағдарламаларды қолданып деректерді статистикалық өңдеу.

Презентация,

2

4.

Рангтік корреляция әдісі: Спирменнің рангілік корреляциясының коэффициенті. Statistica ортасындағы корреляциялық регрессиялық талдау.

Презентация,ОСӨЖ натижесің талдау

2

5

SPSS, Statistica компьютерлік бағдарламаларды қолданып деректерді статистикалық өңдеу.

Презентация,

2

6

Регрессия мен корреляция байланысы. Корреляция коэффициентінің мәнділігі.

Презентация,ОСӨЖ натижесің талдау

2

7

SPSS, Statistica компьютерлік бағдарламаларды қолданып деректерді статистикалық өңдеу.

Презентация,

2

8

Стандарттаудың тікелей әдісі және оны қолдану кезеңдері. Стандарттаудың тікелей және тікелей емес әдістері. Аралық бақлау

Презентация,ОСӨЖнатижесің талдау

2




Барлығы 30








Студенттің өздік жұмысының тақырыптық жоспары





Сабақ тақырыбының атауы

Сағаттар саны




Кредит 1.




1.

Болжаудың статистикалық әдістері.

3

2.

Көптік салыстыру. Бонферрони түзетуімен Стьюдент критерийі.

3

3.

Statistica 6.0. бағдарламасымен медициналық-биологиялық деректерге статистикалық талдау жүргізу.

3

4.

SAS бағдарламасымен медициналық-биологиялық деректерге статистикалық талдау жүргізу.

3

5.

SPSS бағдарламасымен медициналық-биологиялық деректерге статистикалық талдау жүргізу.

3




Барлығы: 15 сағат







Кредит 2.




1.

Бірфакторлы дисперсиялық талдаудың параметрлік емес аналогы: Крускал-Уоллис критерийі.

2

2.

Екіфакторлы дисперсиялық талдау әдісі.


2

3.

Статистикалық зерттеуді ұйымдастыру.

2

4.

Ауруларды қауіп-қатер факторы бойынша талдау.

2

5.

Эпидемиологиялық диагностикадағы аурулықтың көпжылғы динамикасын талдау.

2

6

Statistica 6.0 бағдарламасында статистикалық талдау жүргізу.

2

7

SAS бағдарламасында статистикалық талдау жүргізу.

2

8

SPSS бағдарламасында статистикалық талдау жүргізу.

1




Барлығы: 15 сағат






8. Оқытудың және сабақ берудің әдістері

  • Дәрістер: шолу-иллюстрациялы

  • Тәжірибелік сабақтар: шағын топтардағы жұмыс, ауызша сұрастыру, тесттік тапсырмаларды шешу

  • Оқытуышының жетекшілігімен өздік жұмыстар (СОӨЖ): жеке және топтық тапсырмаларды орындау нәтижелерін талқылау, оқытушымен барлық пайда болған сұрақтар жөнінде кеңесу, аралық бақылау түрінде тереңірек оқыту.
  • Студенттің өздік жұмысы (СӨЖ): студенттердің оқулықтармен және қосымша әдебиеттермен, электрондық тасымалдаушылардағы оқулықтармен жұмыс жасау, Power Point форматында презентация дайындау, жағдайлық есептер жазу, тесттік тапсырмалар құрастыру.


9. Білім алушылардың білімдерін және дағдыларын бағалау әдістері:

  • Ағымды бақылау: жағдайлық есептерді шығару, ауызша сұрау, тестілеу сұрақтарына жауап беру.

  • Аралық бақылау: коллоквиум

  • Қорытынды бақылау: аралық емтихан (тестілеу және/немесе ауызша түрде)..тәжірбелік дағдыларды бағалау


10. Ұсынылатын әдебиет: негізгі және қосымша

Қазақ тіліндегі

негізгі:

1. Ахметқазиев А.А., Кельтенова Р.Т. Математикалық статистика, Алматы «Экономика», 2002.

қосымша:

1 Бектаев Қ. Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика. Алматы: «Рауан», 1991.

Орыс тіліндегі


негізгі:

1.Применение методов статистического анализа (для изучения общественного здоровья и здравоохранения). Под редакцией чл.-корр. РАМН, проф. В.З. Кучеренко. Учебное пособие. – М., ГЭОТАР - Медиа, 2011.

2.В.И.Зайцев, В.Г.Лифляндский, В.И.Маринкин. Прикладная медицинская статистика. Учебное пособие.- С-Петербург, Фолиант, 2006.

  1. Жидкова О.И. Медицинская статистика (конспект лекций). – М. «Эксмо»,

2007.

4. Савилов Е.Д., Мамонтова Л.М. и др. Применение статистических методов

в эпидемиологическом анализе. – М. «МЕД пресс-информ», 2004.

5. Герасимов Л.Н. Медицинская статистика. М, МИА,2007.

қосымша:

  1. Жижин К.С. Медицинская статистика. – Высшая школа. Феникс. Ростов-

на-Дону, 2007.

  1. Банержи А. Медицинская статистика понятным языком. М., Практическая

медицина, 2007.

  1. Сергиенко В.И., Бондарева И.Б. «Математическая статистика в

клинических исследованиях». М., «ГЭОТАР - Медиа»,2006.

4.В.И.Юнкеров, С.Г. Григорьев. Математико-статистическая обработка данных медицинских исследований. С-П., 2002.

5. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

6. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика. – М: Изд. РУДН, 2002.


  1. Реброва О.Ю. Статистический анализ медицинских данных. Применение

пакета прикладных программ STATISTICA. М, Медиа Сфера, 2002.

  1. StatSoft, Inc.(2001). Электронный учебник по статистике. Москва.

  2. StatSoft, WEB: // www.statsoft.ru./home/textbook/default.htm.


Ескерту: Әдебиеттердің тізімі жыл сайын жаңартылуы мүмкін


11. Қосымшалар:

2011_-2012_ оқу жылына жұмыс бағдарламасының басқа пәндермен келісу хаттамасы





Келісілетін пәндер


Материалдың пропорциясын және оны баяндау ретін өзгерту туралы ұсыныстар және т.б..

Келісімге қатысқан кафедралардың мәжіліс хаттамаларының нөмірлері және күндері

Реквизитке дейінгі:


1.Математиканың мектеп курсы, ,




Математикалық талдау негізі.Медико- биологиялық процестерді модельдеу үшін математикалық талдауды қолдану. Математикалық әдістерді қоғамдық денсаулық сақтауда қолдану

Хаттама№ «___»______2012

2.. Информатика,

Қолданбалы бағдарламалық қамту. Ақпаратты өндеу.Базалық мағлұматтарды басқару жүйесі. Электрондық үкімет – денсаулық сақтаудың жүйесінің бірінғай ақпараттық түсінігі

Хаттама

«___»______2012


3.Медициналық биофизика,



Ақпараттарды жинау,қорту және олардың қортындыларын талдау үшін электронды-медициналық техникаларды қолдану.

Қазіргі кездегі диагностиканың молекулярлық – генетикалық әдістері және тұқымқуалаушылық поталогияларды алдын алу жолдары

Хаттама

«___»______2012

4.Медициналық биология

Қазіргі кездегі диагностиканың молекулярлық – генетикалық әдістері және тұқымқуалаушылық поталогияларды алдын алу жолдары

Хаттама

«___»______2012

5.Генетика,

Адам генетикасының және медициналық генетикасының негіздері.Тұқым қуалаушылық

патологиясының диагностика және профилактика жүргізу жана әдістері.

Хаттама

«___»______2012

6.Радиобиология.



Визуалдық әдістерді гененетика және медицина саласында қолдану

Хаттама

«___»______2012

Реквизиттен кейінгі

1.Эпидемиология .дезинфекциялық іс негіздерімен.


Биостатистика пәнімен эпидемиолгияның қарым қатынасы Эпидемиология дәлелдеу медицинаның негізі ретінде


Хаттама

«___»______2012