https://electroinfo.net

girniy.ru 1 2 ... 4 5
Алдын ала тергеу барысында кылмыстык


істі қысқарту

ЖОСПАРЫ



Кіріспе


1 тарау. Қылмыстық істі қысқарту - алдын ала тергеуді аяқтаудың бір нысаны ретінде.

1.1. Қылмыстық істі қысқарту - алдын ала тергеуді аяқтаудың бір нысаны ретінде

1.2. Қылмыстық істі қысқартудың түсінігі, мазмүны,мәні және қылмыстық іс жүргізудегі маңызы


2 тарау . Қылмыстық істі қысқартудың негіздері .

2.1. Қылмыстық істі ақтайтын негіздер бойынша қысқарту

2.2.Қылмыстық істі ақтамайтын негіздер бойынша қысқарту 33-35


3 тарау. Қылмыстық істі қысқартудың процессуалдық тәртібі.

3.1. Қылмыстық істі ақталатын және ақталмайтын негіздер бойынша қысқартудың процессуалдық тәртібі 46-49

3.2. Қылмыстық істі қысқартудың процессуалдық кепілдіктері

3.3. Қылмыстық істі қысқартудың салдары

3.4. Қылмыстық істі қысқартудағы прокурорлык қадағалау


Қортынды


Нормативтік актілер Арнайы әдебиеттер

КІРІСПЕ



Мемлекетіміздегі қүқықтық реформалардың негізгі багыттарына сәйкес қылмыстық заңда қылмысты ашуға барынша септігін тигізетін зиянды зардаптардың туындауын болдырмау, шын жүректен өкіну, кінәсін мойындап озінің келуі ,келтірілген материалдық және моральдық зиянды өз еркімен өтеуі сияқты жазадан босатудың бір қатар жаңа негіздері көзделуі тиіс екендігі көрсетілді.

Елбасының Қаулысымен бекітілген бүл багдаралама қылмыстық іс жүргзу заңында ақталатын азаматтар үшін бүзылган қүқыгын қалпына келтіру мен жасалган зиянды отеудің кепілдігін белгілеп, ақтау институтын күруды коздеу; сондай-ақ іс жүргізу негізін барынша қысқарта келіп, процестің жарыспалылық институтынын дамуына, қүқықтық және әлеуметтік жагдайдын туғызылуына қарай қайта тергеу практикасынан бас тарта отырып, қайта тергеу мен қылмыстық істерді қысқарту институтын жетілдіру керектігін үсынды.

Заңдылықты және қүқықтық тәртіпті күшейту, қылмыстың алдын алу жөніндегі ҚІЖК міндетін орындауда анықтама органының және алдын ала тергеудің алатын орны зор.


ҚІЖК 8 бабының 2 бөлігіне сәйкес қылмыстық істер бойынша заңмен белгіленген өндіріс тәртібі негізсіз айыптаудан және соттаудан, азаматтың немесе адамның қүқықтары мен бостандықтарын заңсыз шектеуден қорғауды қамтамасыз етуге, кінәсізді заңсыз айыптаган немесе соттаган жагдйда, оны тез арада және толық ақтауға, сондай-ақ заңдылықты және қүқықтық тәртіпті күшейтуге , қылмыстың алдын алуға, қүқыққа қүрметпен қарауды қалыптастыруға тиіс.

Алдын ала тергеу- қылмыстық іс жүргузудің негізгі сатыларының бірі.

Нақ осы алдын ала тергеу барысында қылмысты тез және толық ашу, оны жасаған түлғаларды әшкерелеу және қылмыстық жауаптылыққа тарту, әділетті сот талқылауы және сондай-ақ қылмыстық заңды дүрыс қолдану міндетін шешу жоніндегі жүмыстың ең күрделі және еңбек сіңіруді қажет ететін бөлігі жүзеге асырылады.

1. тарау. Қылмыстық істі қысқарту-алдын ала тергеудің бір

нысаны ретінде.

І.І. Қылмыстық істі қысқарту -алдын ала тергеудің бір нысаны ретінде

Қылмыстық сот өндірісінің маңызды міндеті қылмыскерді әшкерелегеннен және жазалаганнан гөрі, кінәсізді қылмыстық жауаптылыққа тартып, соттауга жол бермеу болып табылады. Алдын ала тергеу сатысында бүған қылмыстық істі қысқарту, істі сотқа жібермей өндірісті аяқтау қызмет етеді.

Алдын ала тергеу - қылмыстық іс жүргізудің негізгі сатыларының бірі. Нақ осы алдын ала тергеу барысыида қылмысты тез және толық ашу, оны жасаган түлгаларды әшкерелеу және қылмыстық жауаптылыққа тарту, әділетті сот талқылауы және сондай-ак қылмыстық заңды дүрыс қолдану міндетін шешу жөніндегі жүмыстың еңбек сіңіруді керек қылатын және күрделі бөлігі жүзеге асырылады.

Кез-келген заңды оқулық пәнінің шеңеберінде материалды баяндап жазудың алгы шарты болып терминалогияның дәлдігі танылады. Айта кету керек " қылмыстық істі қысқарту " термині екі мазмүндық магнада қолданылады.

Біріншіден , бүл қылмыстық іс бойынша ондірісті аяқтаудың бір түрін реттейтін қүқықтық нормалар жүйесін білдіретін қүқықтық институт.


Екіншіден, бүл заңмен корсетілген гәртіпте жүзеге асырылатын анықтама органының, тергеушінің, прокурордың және соттың процессуалдық әрекеті.

Қылмыстық істі қысқарту тек істі қысқарту негізі ретінде заңмен тікелей көрсетілген жагдайларда орын алады.

Қылмыстық іс жүргізу заңында арнайы көрсетілмеген негіздер бойынша алдын ала тергеуді қысқарту қылмыстылықпен күрес ісіне елеулі зиян келтіруі мүмкін. Заңда істі қысқарту негізінің толық тізімінің болуы- алдын ала тергеу органдарының қылмыстық істі заңды және негізді қысқартудың қажетті алғы шарты.

Сонымен бірге, қылмыстык істі негізсіз қысқарту және негізсіз қылмыстық жауаптылықтан босату қылмыскерлердің жазаланбауына әкеп соғады, демек бүл қүқықтық тәртіптің жағдайына кері әсер етеді және қылмыстылықпен күресетін органдардың елеулі түрде беделін түсіреді.

Қылмыстық істі қысқарту туралы қате шешім, кобінесе, кінәлінің жеке басын және жасалган қылмыстың коғамға қауіптілік сипаты мен дәрежесін дүрыс багаламаудан корінеді.Бүл өз кезегінде қүқық бүзушының жеке басын және істің жагдайларын толық және объективті зерттеу туралы заңнын талабын бүзумен тыгыз байланыты.

Заң әдебиеттерінде істі қысқартудың негіздерін жіктеудің әр -түрлі критерилері үсынылған. Соның ішінде,менің ойымша, қылмыстық істерді қысқартуды ақтайтын және ақтамайтын негіздерге бөліп қарстырган дүрыс болады.

Қылмыстық істі қысқартудың ақталатын негіздеріне мыналар жатады: қылмыс оқигасының болмауы ( ҚІЖК 37 6.1 б. 1 т. ) , жәбірленуші шағымының болмауы ( ҚІЖК 37 б.1б.5т.), әрекетте қылмыс қүрамының болмауы ( ҚІЖК 37 б.1б. 2т.) ,өзі туралы белгілі бір айыптау бойынша соттын заңды күшіне енген үкімінің, не қылмыстық ізге түсудің мүмкін еместігін белгілейтін сотың күшін жоймаған қаулысының болуы ( ҚІЖК 37 б.1б. 7т.), өзі туралы белгілі

бір айыптау бойынша қылмыстық ізге түсу органының қылмыстық ізге түсуден бас тарту туралы күшін жоймаған қаулысының болуы ( ҚIЖК 37 б.1б. 8т.), қылмыс жасауга айыпталушының қатысуының дәлелденбеуі ( ҚІЖК 269 б.1б. 2т.). Бүл негіздер бойынша істі қысқарту адамды кінәсіз деп танып, оны ақтауды білдіреді.


Қылмыстық істі қысқартудың екінші негіздеріне, яғни ақталмайтын негіздеріне төмендегілерді жатқызуға болады: рақымшылық актісінің болуы ( ҚІЖК 37 б.іб. Зт.) , ескіру мерзімінің бітуі ( ҚІЖК 37 б.1б. 4т.) , түлғаның қайтыс болуы ( ҚІЖК 37 б. 1б. Нт ) , айыпталушының жәбірленушімен татуласуы (ҚІЖК 386. 1б. ) және т.б. Бүл негіздер бойынша түлға кінәлі деп саналады, бірақ ол қылмыстық жауаптылықтан босатылады.

Істі қысқартудың үсынылып отырган жіктеуі жалпы негіздер жүйесінде әрбіреуінің орнын анықтауға комек береді, олардың ішкі мәнін үғынуға жәрдемдеседі және осы негіздерді заңды және негізді қолдану үшін жагдай тугызады.

Алдын ала тергеуді аяқтау - қылмыстық істі тергеудің соңгы кезеңі.

Тергеуші қылмысты тергеу жоніндегі өзінің жүмысын қорытындылай келіп, істің мәні бойынша қорытынды шығару үшін жеткіліктілік жагынан тергеу материалдарының жиынтығын талдайды және бағалайды. Тергеу және шындықты анықтау процесінде қылмыстық іс жүргізу заңының талаптары сақталып, барлық қажетті дәлелдеу қүралдары қолданылды деп тапса, тергеуші дәлелдемелері жинау жөніндегі тергеу әрекеттері ондірісін қысқартады, материалдарды жүйелейді және істі одан әрі жіберу туралы шешім қабылдайды.

ҚІЖК 195 бабына сәйкес алдын ала тергеу айыптау қорытындысын жасаумен не медициналық сипаттагы мәжбүрлеу шарасын қолдану үшін қылмыстық істі сотқа жіберу туралы қаулымен не қылмыстық істі қысқарту туралы қаулымен аяқталады.

Егер тергеу барысында тергеуші дәлелдемелер табылды және соның негізінде қылмыс ашылды, кінәлілер әшкереленді және сот үкімі бойынша жазалануы тиіс деген қортындыға келетін болса, онда ол тергеудің ақталғаны туралы жариялап, айыпталушыга,сондай-ақ процеске қатысуға қүқыгы бар басқа да түлғаларға танысу үшін іс материалдарын қсынады және айыптау қортындысын жасайды. Айыптау қортындысымен бірге іс нрокуратура арқылы сотқа жіберілед ( ҚІЖК 284 б.)

Қылмыстық қүдалауды болдырмайтын мән-жайлар немесе қылмыстық жауаптылықтан босататын жағдайлар болған реттерде іс қысқартылады.


1.2. Қылмыстык істі қысқартудың түсінігі, мазмүны мәні және қылмыстық іс жүргізудегі маңызы

Қылмыстық істі қысқартуды Барабаш А.С. "көп аспектілі қүбылыс және қылмыстық іс жүргізу қүқығының теориясында әр тараптан: процессуалдық әрекеттің маңызы алдын ала тергеуді аяқтаудың бір нысанының заңды фактісі ретінде, қылмыстық жауаптылыққа негізсіз тартуға қарсы процессуалдық кепілдік ретінде және дербес қүқық институты ретінде"1 қарастырады.

Дубинский А.Я. "қылмыстық істі қысқартудың мәнін аша келіп, қылмыстық істі қысқарту алдын ала тергеуде және анықтамада аяқтау нысанының маңызы бүл" іс бойынша жиналған дәлелдемелерді талдау және багалау, қылмыстык іс материалдарын жүйелеу, аяқталған ондіріспен процеске катысушыларды таныстыру және олардан келіп түскен арыздарды шешу, істің мәні бойынша және олардан туындаған шешімдерді және оларды жүзеге асыру жөнінде қортынды жасау жөніндегі процессуалдық әрекеттер кешенін көрсететін тергеудің соңғы кезеңі" деп корсетеді. Сонымен бірге, қылмыстық істі қысқартуды Дубинский Д.Я. "істі қысқартқан органның қүқығын белгілейтін" және "мүдделі түлғалардың шагымдануга қүқығын туғызатын"2 заңды факті ретінде сипаттайды.

1 А.С. Барабаш .,Л.М. Володина. Прекрашение уголовных дел по не рсабилт ирукшим основаниям в сгадии ІІредварительного. Томск -1986г

2 Дубинский А.Я. Прекращение уголовного лсла в етадии кннание и Ііредварительного следствия Автореф. дис... канд. Юрид. Наук. Киев. 1971 г. с. 87

Давыдов П.М. және Мирский Д.Я. "қылмыстық істі қысқартуды заңмен көрсетілген тәртіпте жүзеге асыратын анықтама органының, тергеушінің, прокурордың, соттың қылмыстық процессуалдық әрекеті ретінде" және " олармен фактілерді анықтау және дәлелдемелерді жинау жоніндегі қызметі аяқталады"3 деп қарастырады.

Михайлов В.А. алдын ала тергеу және анықтама сатысында қылмыстық істі қысқартудың процессуалдық тәртібін қарастыра отырып, "қылмыстық істі қысқарту айыпталушының (сезіктінің) қылмыстық жауаптылыгы туралы сүрақ мәні бойынша шешіледі, мүнымен бірге шешім теріс нысанда беріледі және қажетті алгы шарты ретінде алдын ала тергеудің қорытындысын жүргізуді талап етеді"4 Мына жерде автор, сонымен бірге, іс бойынша өндірісті қысқарту туралы қаулыга мүдделі түлғалардың шагымдануга қүқығын туғызатын, қүқықты орнына келтіретін заңды фактор болып табылады деп көрсетеді.


Шейфер С.А. "негізсіз қылмыстық жауапқа тартылуға қарсы азаматтың процессуалдық кепілдігін қылмыстық істі қысқарту деп атайды"5

3 Давыдов П.М., Мирский. Д.Л. Прекрашепие уголовных де.І в советском уголовном процессе Москва. 1963 г. с.5

4 Михайлов В.А. Процессуальный порядок прекрашенис уголовного дела в стадии предварительного расследования. Волгоград. 1970 . с. 10.

5 С.А. Шейфер. Прекращение уголовного дела н советском уголовном ироцессе. Авто. Реф. Дис... юрид. Наук. Москва. 1963г. с. 4

Жогин Н.В. және Фаткуллин қылмыстық істі қысқарту түсінігі "қылмыстық сот өндірісі үшін талап етілетін алғы шарттың жоқ болуы туралы және оны одан әрі жургізуден бас тарту туралы соған уәкілетті лауазымды түлғаның шешімін білдіретін процессуалдық акті ретінде қарстырады"6.

А.С. Барабаштың ойы боынша жоғарыда келтірілген барлық анықтамалар қарастырып отырған институттың толықтай мәнін және оның басқа қылмыстық процессуалдық қылмыстар шеңберінде өзіндік бейнесін ашып көрсетпейді. Институт ретінде қылмыстық істі қысқарту туралы сөз болған кезде, бүл түсінік барлық қалган анықтамаларга "бастама" болып табылады.

Процессуалдық әрекетте алдын ала тергеудің аяқталу нысанындагы заңды фактіде, процессуалдық кепілдікте институттың көрінісі. қылмыстық істі қысқарту институтына кіретін нормаларды жүзеге асыру нысаны. Осы түсінікті аша келіп, біз институтты осылай немесе басқаша анықтаймыз. Бірақ тек жан-жақты ғана бізге қүбылыс туралы толық көрініс береді. Сондықтан қылмыстық істі қысқарту - "тергеудің соңғы кезеңі", "фактілерді анықтау және дәлелдемелерді жинау жөніндегі қызметі қүзіретті органдармен аяқталатын әрекет" және "қылмыстық жауаптылық туралы мәееле шешіледі". Бүлардың бәрі сөзсіз болғанымен, бірак бүл анықтаманың сөзсіздігі түтастай емес, тек бір жағынан ғана корініс табады деп ойлайды."7

Сонымен, жоғарыда көрсетілген пікірлерді қорыта келгенде,


6 Н.В. Жогин, Ф.Н.Фаткулин. Предварителыюе следсівие в совегском уголвоном процессе. 1965. с. 304

7 А.С. Барабаш., Л.М. Володина, Прекращение уголовных дел по нереабилитирующим основаниям в стадии предварительного расследования. Томск, 1986.с. 57

Қылмыстық істі қысқарту бүл іс бойынша жиналган дәлелдемелерді талдау және бағалау, қылмыстық іс материалдарын жүйелеу, аяқталган өндіріспен процеске катысушыларды таныстыру және олардан келіп түскен арыздарды шешу, істің мәні бойынша және олардан туындаған шешімдерді және оларды жүзеге асыру жөнінде қорытынды жасау жөніндегі процессуалдық әрекеттер кешенін көрсететін тергеудің соңғы кезеңі .

Қылмыстық іс жүргізу әдебиеттерінде қылмыстық істі қысқарту негіздерінің бірнеше жіктелуі корсетілген. Чельцов М.А. қылмыстық істі қысқарту негіздерін заңи және фактілікке бөлген. Сонымен бірге, ол заңи негіздерге әрекеттің қылмыстылығын және оның жазалануын жоятындарды жатқызған. Ал фактіліктерге -айыпталуышының қылмыс жасауга қатысуының дәлелденбеуіне және қылмыс оқиғасының болмауына байланысты негіздерді жатқызған."8 Әдебиеттерде бүл жіктеу негізді сынға түсті, сондай-ақ оның авторы еріксіз бүл негіздер тобын бір - біріне карсы қойды. Сонымен бірге, бүл негіздер тең бағалы, өйткені заңда корсетілген, яғни заңи болып табылады.

Строгович М.С. істі қыскарту негіздерін үш топқа жіктеді : 1) іс бойынша ондірісті жоққа шыгаратын мән - жайлар ; 2) тергеушіге және прокурорға істі қысқартуға қүқык беретін мән - жайлар ; 3) қылмыс жасауға айыпталушының қатысуы дәлелденбеуі."9

8А. Чельцов .Советский уголовный процесс.Моеква. Госю|ж”ш. 1963.с.327-328 'С.Строгович .Курс советского процесса .ІУІссква. 1970 .т2.с. 168

Бірінші топқа, автор біреуінің анықталуын тергеушіге істі қысқартуды міндеттейтін мән - жайларды жатқызды. Бкінші топтағы негіздерге істі қысқарту міндетті емес, керісінше, тергеушімен прокурорга қүқық беретін жагдайларды жатқызды. Үшінші -айыпталушының кінәсін жоққа шығарады : оның кінәсін дәлелдің жоқ болуы істі қысқартуға әкеп соғады.


Басқа авторлар, соның Давыдов П.М. және Мирский Д.Я., Жогин Н.В. және Фаткуллин Ф.И. "істі қысқартудың негіздерін екі топқа; материалды - қүқықтық және процессуалдықка жіктейді."10 Олар материалды қүқықтық топқа қылмыстық қүқық нормаларына сүйенетіи негіздерді жатқызады. Бүл авторлардың ойы бойынша процессуалдық негіздер - жасалған әрекеттің қылмыстылыгы мен жазалануын жоймайды, бірақ процессуалдық заңда арнайы көрсетілуіне байланысты қылмысты сот ондірісін жүргізу мүмкіндігін жоятын негіздер. Осыған үқсас жіктеу Дьяченко М.С. "Советский уголовный процесс" деген оқулығында берілген .""

Әдебиеттерде, сонымен бірге, баска да жіктеулер бар. Заңи әдебиеттерде ең кең таралған қыскартудың түрі ақтайтын және ақтамайтын негіздер. Бүл түлғаның кінәлігі немесе кінәсіздігі туралы және іс бойынша туындайтын басқада заңи салдарлар мәселесі жөніндегі осы сатыда қабылданатын шешімдердің әр түрлі сипатына байланысты.

10П.М.Давыдов.,Д.Л.Мирский.Прекращенио уголовныч Іе.І .

Госюриздат. 1963. с. 10-11., Н.В. Жогин . прелваритслмюе следсівие в советском уголовном

процессе . М, 1965. С.305-306.

пСоветский уголовный процесс . - М.Юрил.лиІ. 1980. (.'. 292

Ақтамайтын негіздер тобына мыналар кіреді : рақымшышық актісінің шығуы, ескіру мезімінің бітуі , айыпталушының қайтыс болуы және т.б.

Ақтайтын негіздерге мыналар жатады: кылмыс оқигасының болмауы, әрекетте қылмыс қүрамының болмауы, айыпталушының қылмыс жасауға қатысуының дәлелденбеуі және т.б

2 тарау. Қылмыстьщ істі қысқартудың негізді 2.1. Қылмыстық істі ақтайтын негіздер

бойынша қыскарту.

1. Қылмыстық оқигасының болмауы. Қылмыс оқигасының болмауына байланысты істі қысқартудың негізі ҚІЖК 37 бабының 1 бөлігінің 1 тармағында корсетілген.

2. Жалпы бүл норманы тәжірибеде қолдану қылмыс оқигасының болмауы және әрекетте қылмыс қүрамының болмауы түсініктерін бір - бірінен ажыратып қарау күрделігіне байланысты белгілі бір қиыншылықтар туғызады. Заң күшіне байланысты осылардың әрбірі қылмыстық істі қысқартудың дербес негізін қүрайтындықтан, корсетілген түсініктердің мағынасынын айқындыгы мен дәлдігі заңды және негізді процессуалдық шешімнің қажетті шарты болып табылады.


3. Көп авторлар қылмыс оқиғасының болмауын тек тергеу жүргізілген іс бойынша мүлдем оқиғаның болмауы ретінде қарастырады.

4. Қылмыстың оқиғасы қоғамга қауіпті қүқыққа қайшы әрекеттің фактілік жағын, ал қылмыс қүрамы оиын заңи саралануын сипаттайды. Бүл критерий әрбір нақты жағдайда осы көрсетілген негіздер ішінен біреуі бойынша қылмыстык істі қысқарту туралы мәселе туған кезде істін мән-жайына сәйкес келетін адвокатын дүрыс тандауға мүмкіндік береді.

Бүл екі негіздің тек мащмүны гана емес, сонымен бірге, қүқықтық салдары да әртүрлі Қылмыстық істі әрекетте қылмыс қүрамының болмауына байланысты қысқарту осы әрекетті жасаган түлғаға басқа заңи жаапкершілікті қолдануды жоққа шыгармайды. Мүнда оған тәртіптік, әкімшілік және азаматтық қүқықтық

жауапкершілікті қолдану мүмкінжігі туралы соз болып түр. Бүл жагдайда тек қылмыстыө жауапкершілік қана колдайнылмайды.Ал қылмыстыө істі қылмыс оқигасынын болмауына байланысты қасқартуда мүлдем басқа жағдай туындайды. Мүнда тек қылмыстыө қана емес, сонымен бірге, кез-келген басқа заңи жауапкершілік те қолданылмайды.

Дубинский А.Я. пікірі бойынша қылмыс оқиғасының болмауы қылмыстық істі қысқартудың негізі ретінде мына келесі нақты жагдайларда қолданулы тиіс;

а) егер қолданған іс бойынша тергеу жүргізу үшін фактінін өзінің болмагандыгы анықталса;

ү) егер оқига орын алын бірақ қандайда бір іс- әрекеттің нәтижесі болып табылмауына байланысты ол қылмыс болып танылуға жатпайтындығы анықталса;

б) егер оқига орын алып, бірақ қылмыс болып табылмайтындығы не басқа түлғанын емес, керісінше, жәбірленуші әрекетінің нәтижесінде болғандыгы аныкгалса .'2

Іс жүргізу әдебиеттерінде, егер тергеу барысында қылмыс оқигасының орын алгандығы нақты анықталмаса, оны қалай шешу керектігі туралы біріңгай пікірлер жоқ.

Кейбір авторлар, "егер қылмыс оқигасы орын алғандығы анықталмаса, онда қылмыстық іс қылмыс оқмғасының болмауына байланысты қысқартылуы керек" деп болжайды.13


12 Дубинский.Основания к прекрашению уголовного дела в стадии предварительного арсследования .Киев. 1973.С.П-12

13Лукашев В.З. Прекращение уголовного дела в стадии прсдварительного расследования по нереабиллитирующим обвиняемого основаниям - "Правовсдсние", 1986, N 4, стр. 53 Н.А. Якубович Окончание предварительного следствия . М. ГосюримаІ. 1962 стр. 101-102.

2. Әрекетте қылмыс күрамының болмауы

Әрекетте қылмыс қүрамынын болмауына байланысты қылмыстық істі қысқарту.

Бүл негіз ҚР ҚІЖК 37 бабынын 1 болігінің 2 тармағында көрініс тапқан. Қылмыстың қүрамы ретінде қылмыс ретінде қоғамға қауіпті іс- әрекетті ( әрекет немесе әрекетсіздік) сипаттайтын қылмыстық заңмен бегіленген белгілердің жиынтығын түсінеміз ,18

Қылмыстық істі қысқартудың бір негізі, егер тергеу жүргізілген іс бойынша белгілі бір түлғаның іс әрекеті ( әрекет немесе әрекетсіздік ) нәтижесінде оқиға орын алгандыгы анықталса, бірақ бүл іс-әрекет қылмыс деп танылған кезде қолданылады.

Бүл негіз біреудің іс-әрекеті зерттеу заты болып, айыпталушы (сезікті) ретінде тартылған және сондай - ақ ондай болып танылмаған жагдайды қамтиды. Бізге керегі тергелген оқига дәл осы түлғаның іс- әрекетінің нәтижесі ме және бүл іс- әрекет қылмыстық заңға сәйкес қылмыс деп таньшмайтындыгы. Бүл түсінік кез-келген қылмысқа тән және қоғамға қауіптілік пен қүқыққа қайшылық белгілерінен түрады. Осы маңызды белгілер бойынша, біріншіден, қылмысты басқа әкімшілік, тәртіптік және азаматтық қүқықтық тәртіп бойынша жауаптылық тудыратын теріс қылықпен және қүқық бүзушылардан ажырата білу керек.

Енді қылмыс қүрамының жок болуы қандай нақты жағдайларда көрініс табатындыгын қарастырайық.

Қылмыс қүрамының бір элементінің бо.шауы. Қылмыс қүрамы төрт түрақты элементтердің жиынтығынан : объектіден, субъектіден, субъективтік жағынан және объективтік жағынан түратындығы бізге

18

следующая страница >>