https://electroinfo.net

girniy.ru 1

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ


3 деңгейлі СМЖ құжаты

ПОӘК

ПОӘК 042-16-13.1.68/02-2013


ПОӘК

Студенттерге арналған пәндердің оқу жұмыс бағдарламасы «Анатомия спорттық морфология негіздерімен»


«__»______2013 ж.

№ 3 басылым



ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


«Анатомия спорттық морфология негіздерімен» пәні бойынша

оқу-әдістемелік бағдарламасы (силлабус)


5В010800 «Дене шынықтыру және спорт» мамандығы үшін

1 курс студенттерге арналған


СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ


Семей 2013


Мазмұны


  1. Жалпы ережелер

  2. Пәндердің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу

  3. Пәндерді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар

  4. Курс форматы

  5. Курс саясаты

  6. Баға қоюдың саясаты

  7. Әдебиеттер




    1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

    1. Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер

Кунанбаева Сауле Кабидолла қызы, аға оқытуы.

Биология кафедрасы.

Байланыс ақпараты – тел. 77-30-10, оқу ғимараты № , кабинет № 216

Сабақ өткізу орны – дәрісхана № 405

Берілген пән бойынша кредиттер саны – 3

1.2 Пәндердің мазмұнын қысқаша сипаттау

Адам анатомиясы – биология пәнінен дәріс беретін мұғалімдерді медициналық, биологиялық даярлықтан өткізетін іргелі теориялық пән. Оның негізгі мақсаты тек қана білім объектісін емес, мамандардың болашақ қызметін де қамтамасыз ету. Сонымен қатар, олар осы бағдарлама арқылы тәжірибе жүзінде көптеген нәтижелерге қол жеткізбек.



1.3 Арнайы курстың негізгі мақсаты студенттерді төменде берілген сипаттамалармен таныстыру және көзқарастарын кеңейту: курсының бағдарламасы жас шамасы, конституционалдық, динамикалық, сонымен қатар, адам ағзасының макроскопиялық және микроскопиялық құрылымы туралы қазіргі заманғы деректерді есепке ала отырып даярланған.


1.4 Қойылған мақсаттарға сәйкес осы арнайы курстың негізгі міндеттері:


  • - Студенттердің диалектикалық – материалистік дүниетанымының қалыптасуына ықпал ету;

  • Студенттердің жалпы биологиялық, теориялық және әдістемелік даярлығының ауқымын кеңейту;

  • Адам ағзысының құрылысын оның барлық ұйымдастыру деңгейінде тереңдете оқыту;


1.5 Осы арнайы курс оқытылғаннан кейін студент төмендегідей талаптарды білуі қажет:

  • - Жас шамасы, конституционалдық, морфологиясының, сондай-ақ, жыныстық диморфизм негіздерімен таныстыру және адам денесіне сыртқы ортаның, еңбектін, әлеуметтік жағдайларының тигізетін әсерлерін қарастырады. Қалыпты жағдайы мен қимыл – қозғалысының анатомиялық талдау тәсілі мен морфологиялық зерттеу әдістерін қолдануы дағдыға айналдыру.


Студент істей білуі керек:

  • - өздік жұмыстарды белсендіру;

  • білім сапасын көтеру;

  • оқытудың пассивті типінің белсенді оқытуға ауыстырулы жатады, яғни тыңдайтын, қайталайтын, меңгеретін т.б. студент білімнің, ақпараттардың т.б.белсенді жасаушысы болып табылады;

  • оқу процесін бақылауды оқытушы жағынан білім алушы жағына ауыстыру болып табылады. Бақылау «білім – студенттердің тапсырмаларды орындау дәрежесі» принципі бойынша емес, «оқу процесінің мақсаты – осы мақсаттарға студенттердің жету дәрежесі» бойынша жүзеге асырылады.



1.6 Курстың пререквизиттері:

1.6.1 биология 10-10 сынып


ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Кредиттер саны: 3 кредит (135 сағат)


Өту орны: Сабақ кестесінде көрсетілген.

Оқу жоспарынан үзінді:


Курс

Семестр

Кредиттер

Лекц.

сағат

практ сағат

СОӨЖ

СӨЖ

Барлығы

Бақылау нысаны

1

2

3

15

30

45

45

135

емтихан



Негізгі бөлім


Дисциплина мазмұны

Дәріс тақырыптарының тізімі




Дәріс тақырыптары

Дәріс мазмұны

Сағат саны

1

Анатомия. Кіріспе.

  1. Адам анатомиясының аңықтамасы, міндеттері.

  2. Анатомиялық ғылымдардың салалары.

  3. Анатомиялық зерттеу әдістері.

1

2

Сүйектер туралы ілім


  1. Қанқа туралы түсінік

  2. Сүйек туралы ілім
  3. Сүйек классификациясы


  4. Сүйек аралық байланыстар-антрология

1

3

Сүйектердің байланысуы туралы ілім


Сүйектердің байланысуы

1

4

Бұлшықеттер туралы ілім


  1. Кеуде бұлшықеті және мойын.

  2. Бұлшықеттер құрылысы.

  3. Бұлшықеттердің қосымша аппараты.

  4. Бас сүйек бұлшықеттері мен тыныс алу бұлшықеттері

1

5

Спланхнология

Ішкі органдар туралы ілім.


  1. Ішкі органдарға жалпы сипаттама

  2. Ішкі органдардың морфологиялық филоонтогенетикалық біртұтастығы.

1

6

Спланхнология


Тыныс алу жүйесі

1

7

Зәр шығару жүйесі


Зәр шығару мүшелері. Эндокринді бездер

1

8

Тамыр жүйесі туралы ілім


Қан жүйесі. Жүрек. Кіші қан айналым жүйесі. Үлкен қан айналым жүйесі. Иммунды жүйе.

1

9

Нерв жүйесі туралы ілім


Орталық нерв жүйесі. Шеткі нерв жүйелері.

1

10

Сезім мүшелері

Көру мүшесі, есту, сипап – сезу мүшелері.


1

11

Динамикалық морфология


Жалпы динамикалық морфология. Адам құрлымына анатомиялық сипаттамасы.

1

12

Жеке динамикалық морфология.


Анатомиялық сипаттамасы. Адам қозғалысна анализ жасау (циклды, ациклды).

1

13

Қозғалысты қамтамасыз ету жүйелерінің жүктемелерге адаптациясы.


  1. Бұлшықет жүйесі.

  2. Ас қорыту жүйесі.

  3. Жүрек – қан тамыр жүйелері.

1

14

Қол және аяқ сүйектерін морфокинезиологиялық талдау.


  1. Қол сүйектерін морфокинезиологиялық талдау.

  2. Аяқ сүйектерін морфокинезологиялық талдау.

1

15

Дененің түсу және айналмалы қозғалыстарының анатомиялық сипаттамасы.


  1. Дене қалпының анатомиялық сипаттамасы.

  2. Дененің түсу қозғалыстарының анатомиялық сипаттамасы.

  3. Дененің айналмалы қозғалыстыраның анатомиялық сипаттамасы.

1



Барлығы





15



Зертханалық сабақтар тақырыптары





Тақырыптар

Зертханалық сабақтар мазмұны

Сағат саны

1

Жасуша және ұлпа.

Жасуша құрылмы, бөліктері. Сипласты. Клеткааралық зат. Ұлпалар. Қызметі. Жіктелуі және орналасуы. Қысқаша сипаттама.

2

2

Сүйектер туралы ілім


  1. Қанқа туралы түсінік

  2. Сүйек туралы ілім

  3. Сүйек классификациясы

  4. Сүйек аралық байланыстар-антрология

5

3

Сүйектердің байланысуы туралы ілім


Сүйектердің байланысуы

3

4

Бұлшықеттер туралы ілім


  1. Кеуде бұлшықеті және мойын.

  2. Бұлшықеттер құрылысы.

  3. Бұлшықеттердің қосымша аппараты.

  4. Бас сүйек бұлшықеттері мен тыныс алу бұлшықеттері

4

6

Ішкі мүшелер және эндокринді бездер.

Асқорыту жүйесі.

Тыны салу жүйесі.

Зәр шығару жүйесі.

Ішкі секреция бездері.

4

7

Жүрек қан тамыр жүйесі және мүшелер иммуногенез

Жүрек қан тамыр жүйесі. Иммуногенез мүшелері.

2

8

Нерв системасы және сезім мүшелері.


Нерв жүйесі. Сезім мүшелері.

4

9

Динамикалық морфология

Жалпы динамикалық морфология. Анатомиялық сипаттама (циклды, ациклды айналымы).

3

10

Спорттық морфология

Антропометрия техникасы. Гониометрия. Қозғалыс қарқындылығын өлшеу – динометрия. Спортсмендердің жаттығу деңгейіне морфологиялық бақылау.



3







Барлығы – 30

30



СОӨЖ тапсырмалары


Тақырыптардың атауы

Мақсаты және мазмұны

Ұпайлар

Өткізу уақыты

Тексеру

формалары

Кіріспе.

Адам анатомиясының анықтамасы, міндетттері.

Анатомиялық ғылымдардың салалары.

Анатомиялық зерттеу әдістері.

Организм және оны курайтын құрылымдар.

Адам онтогенезі және оның кезендері.

Адамның дене құрылыстары.



3



1, 2 апта



Бақылау

жұмыс


Ауызша

жауап

Тірек – қимыл аппараты.


Тірек – қимыл аппараты.

Сүйек туралы ілім.

Сүйектер – және олардың құрылыстары.Сүйек

Классификациясы.

Сүйк аралық байланыстар – артрология.



3



2, 3 апта



Ауызша

Жауап

Тірек – қимыл аппараты. Бұлшық еттер туралы ілім muologia.

Бұлшық еттер туралы ілім.

  1. Бұлшық еттер құрлысы.

  2. Бұлшық еттердің қосымша аппараты.

  3. Арқа бұлшықеттері.

  4. Кеуде бұлшықеттері.

  5. Іштің бұлшықеттері.

  6. Мойын бұлшықеттері.

  7. Бастың бұлшықеттері.

  8. қол, иық, білек қолұшы бұлшықеттері.

  9. Аяқ бұлшықеттері.


3


3, 4 - апта


Ауызша жауап


Бақылау жұмысы

Коллоквиум

№ 1, 2, 3 дәріс сұрақтарына дайындалу.

№ 1, 2, 3 зертханалық сабақ тақырыптарына дайындалу.


5


4 - апта


Ауызша жауап

тест

Ішкі органдар туралы ілім.


Ас қорыту жүйесі.


Тыныс алу жүйесі.


Зәр шығару жүйесі.


талық және аналық жыныс органдары.

Ішкі органдарға жалпы сипаттама.

Ішкі органдардың морфологиялық, филоонтогенетика-лық бір тұтастығы.

Ас қорыту органдар жүйесі құрылысына, функциясына жалпы шолу.

Тыныс алу жүйесі құрылысы қызметіне жалпы шолу.


Өкпенің микроскопиялық құрылысы. Ацинус.

Зәр шығару органдарының жүйесіне жалпы шолу.

Бүйректің ішкі құр-лысы.

Нефрон.

Қуық құрлысы, топографиясы.

Бүйректегі қан айналу ерекшелігі.

Аталық және ананлық жыныс органдары.

Аталық жыныс безі.

Аталық сыртқы жыныс органдары.

Аналық жыныс безі.

Аналық сыртқы жыныс мүшесі.


3


3


3


3

4, 5, 6 - апта

Ауызша жауап


Бақылау жұмысы


Тест сауалдары

Коллоквиум

Ас қорыту жүйесі.

Тыныс алу жүйесі.

Зәр шығару жүйесі.

Аталық және аналық жыныс органдары.



5



7, 8 апта

Ауызша жауап.

Тест

саулдар.

Тамырлар туралы ілім.

Жүрек – қан тамырлар жүйесі.

Тамырлар жүйесінің маңызы және оның қан тамырлар мен лимфа тамырларына бөлінуі. Қан және оның маңызы.



3

7, 8 апта

Ауызша жауап.

Бақылау жұмыс

Тамырлар туралы ілім. Лимфа жүйесі.

Лимфа жүйесі. Құрылысы, қан жасаушы органдар.

Жүрек, құрлысы, қызметі. Кіші және үлкен қан айналу шеңбері. Лимфа, құрамы, маңызы.



3



9, 10 апта



Ауызша

жауап

Коллоквиум.


Жүрек – қан тамырлар жүйесі. Лимфа жүйесі. Құрылысы, функциясы.



5



11 апта


Ауызша

жауап.

Бақылау

жұмысы

Ішкі секреция мүшелері туралы ілім.

Ішкі секреция бездері кұрылысы, ерекшелігі, классификациясы.

Өсу, даму, зат алмасудағы маңызы, жасқа сай ерекшелігі.



3




11 апта



Ауызша

Жауап.

Нерв системасы және сезім органдары туралы ілім.

Нерв улпалары. Нерв талшығы. Рефлекс, рефлекторлық доға.

Жұлын, құрылысы, функциясы. Жұлын нервтері, саны, бұталары, тармақталу сипаты. Ми, ми бөлімдері, құрылысы, қызметі.

Ми нервтері, саны, пайда болу жолы, жабдықтайтын жерлері.

Автономды нерв жүйесі.

Автономды нерв жұйесіндегі рефлекторлық доға.

Симпатикалық және парасимпатикалық бөлімі.

Жұлын, құрылысы, функциясы.

Ми, ми бөлімдері, құрылысы, қызметі.

Ми нервтері. Автономды нерв жүйесі.



3





11, 12, 13 апта





Ауызша жауап.

Кесте құрастыру.

Бақылау жұмыс.




Колллоквиум

5

13 апта

Ауызша жауап

Нерв системасы және сезім органдары туралы ілім.

Анализаторлар.


Анализаторлар.

Сезім органдары – анализаторлардың шеткі бөлімі. Тері және қимыл анализаторлары. Дәм және иіс анализаторы.



3



15 апта



Ауызша жауап

Анализаторлар.

Есту және вестибулярлық анализаторы. Құлақтың сыртқы, ортаңғы және ішкі бөлімі.

Көз алмасы, камерлары, қабатттары.

Торлы қабат, микроскопиялық құрылысы.

Көру анализаторының өткізгіш және орталық бөлімдері.



3



15 апта



Ауызша

жауап.


Бақылау жұмысы.


Коллоквиум.

Нерв системасы және сезім органдары туралы ілім тақырыбына дайындалу.

5

15 апта

Ауызша жауап.

Бақылау жумыс.







45









СӨЖ ТАПСЫРМАЛАРЫ


Тақырыптардың атауы

Мазмұны, мақсаты.

Ұпайлар

Өткізу уақыты

Тексеру формалары

1. Кіріспе. Адам анатомиясының анықтамасы, міндетттері.

Адамның табиғаттағы орны.


Адамның пайда болу туралы ілім. Организм және орта.




3



2 апта



Реферат

2. Тірек – қимыл аппараты.

Қанқа филогинезі. Сүйектердің жасқа сай және атқаратын қызметіне сай ерекшелігі.



3



3 апта



Реферат

Тірек –қимыл аппараты. Бұлшықеттер туралы ілім – muologia.

Бұлшық етттердің дамуы. Еттің жиырылуы. Нейромоторлық бірлік. Еттің кұші, жұмысы.


3


4 апта



Конспект

Коллоквиум.




5

4 апта




4. Ішкі органдар туралы ілім.

Ас қорыту жүйесінің филогенетикалық қысқаша сипаты.

Іш пердесі, шажырқай, шарбы. Тыныс алу жүйесінің филогенетикалық қысқаша сипаты. Аталық және аналық жыныс органдары филогенетикалық қысқаша сипаты.



3



4, 5, 6 – апта



Реферат

Коллоквиум




5

7, 8 апта




5. Тамырлар туралы ілім.Жүрек – қан тамырлар жүйесі.

Жүректің дамуы.


Ұрықтағы қан айналу. Жүрек – қан тамырлар жүйесінің

Филогенезі.




3



9, 10 апта



Реферат

6. Коллоквиум




5

апта




7. Ішкі секреция мүшелері туралы ілім.

Жыныс бездерінің ішкі секрециялық қызметі.


3


11 апта


Реферат

8. Нерв системасы және сезім органдары туралы ілім.

Нерв орталықтары және нейрондар тізбегі. Ретикулярлық формация. Қыртыстын цитоархитектоникасы. Үлкен жарты шарлар қыртысындағы негізгі аймақтар.



3



3



конспект

Коллоквиум.

Нерв системасы мен сезім органдары филогенезінің бастапқы стадиялар.


5


13 апта




9. Нерв системасы және сезім органдары туралы ілім.

Ми нервтері. Талшықтық құрамы, ми сауытынан шығатын орындары, жабдықтайтын жерлері.

3

13 апта

конспект

10. Анализаторлар.
  1. Тері жән қимыл анализаторының өткізгіш және орталық бөлімдері.


  2. Есту және вестибулярлық анализатордың өткізгіш және орталық бөлімдері.

  3. Көру анализаторының –өткізгіш және орталық бөлімдері.

  4. Алыстан көре алмаушылық және жақындағы көре алмаушылық.



3



15 апта



Таблица құрастыру

11. Коллоквиум




5








5.4. Әдебиеттер тізімі.

Негізгі әдебиеттер.

  1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы. – А., 1991.

  2. Курепина М. М. Воккен Г.Г. Атлас по анатомии человека. – М., 1979.

  3. Привес. М. Г. Анатомия человека – М. 1974

  4. Иваницкий М. Г. Анатомия человека. М. 1985.

  5. Сапин Б.Р. , Билич Г. Л. Анатомия человека – М. 1989.

  6. Керимбаев Б. М. Анатомия человека – А ., 1992.

  7. Р.Д. Синельников. Медицина. М., 1973 г.

Атлас анатомии человека. 1 – 3 том.

Қосымша әдебиетттер:

9. Анатомия человека в 2 – х томах. / Под ред. М.Р. Сапина – 1987 .

10. Леви А., Сикевиц Ф. Структура и функция клетки. М. , Мир. – 1971 .

11. Альбертс Б. и др. Молекулярная биология клетки. – 1987 . т. 1 – 5.


6.Білімді бағалау туралы ақпарат.

Баға қою саясаты.

Студенттердің білімін бағалау – тапсырмаларды орындау және есепке алу көрсетілген ұпайлы шкала бойынша қойылады. Барлық тапсырмалар уақытында орындалу тиіс. Берілген талаптарды орындаған студент сессияға жіберілді.

Рейтинг шкала.

№ р| н


Көрсеткіштер

Саны

Ұпай саны мах

Ұпайлар жалпы

1.

Лекцияға қатысу.

15

0,5

7,5

2.

Зертханалық сабаққа қатысу.

Зертханалық жұмысты орындау.




15




3


7,5

45

3.

СОӨЖ –тапсырмаларды орындау және тапсыру.


15


3


30

3.

СӨЖ – тапсырмаларын уақытында тапсыру – 3 балл

1,2 аттест – ға тапсыру – 1 балл



10



3



30

4.

Коллоквиум

5

5

25




Барлығы







145


«Анатомия спорттық морфология негіздерімен» пәні бойынша келесі бағалау жүйесі қолданылады.

Баға

Мағынасы


Орташа балл

Пайызы (%)

A+





5

100

A

Өте жақсы

4,75

95-99

A-




4,5

90-94

B+




4,25

85-89

B

Жақсы

4,0

80-84

B-




3,75

75-79

C+




3,5

70-74

C

Қанағаттанарлық

3,25

65-69

C-




3,0

60-64

F





0

59-0

P


қанағаттанарлықсыз

NA


NA